Ant-Man
Met heist-comedy Ant-Man is Marvel weer een verfrissende richting ingeslagen. De film is een prima mix van actie, comedy en een goede cast, zonder als meer van hetzelfde aan te voelen.
Marvel heeft allang begrepen dat de sleutel tot succesvolle superheldenfilms niet het heldengedoe zelf is, maar alles er omheen: de menselijkheid van de helden, de relativering van de situatie en het plaatsen van hun verhalen in verschillende genres. Zo hanteerde de filmstudio voor de Captain America-films al de thema's 'historische film' en 'spionagethriller', terwijl Guardians of the Galaxy een serieuze space opera met een flinke laag humor was. En de Avengers-films zijn gewoon grote heldenavonturen met wederom een laag humor. Dat laatste is een terugkerende factor in hoe de comicgigant-als-filmstudio zijn waar presenteert aan het publiek: de grappen in de films maken de materie niet alleen acceptabel en verteerbaar, het is soms de belangrijkste reden waarom een film aanslaat bij het publiek.
Ook in Ant-Man is weer de nodige humor aanwezig, maar wat opvalt is dat Marvel er niet van houdt om trucjes te herhalen: het kiezen van verschillende regisseurs en schrijvers voor hun films zorgt voor een wisselende benadering en daardoor is dit avontuur, over een held die zichzelf tot mierengrootte kan verkleinen, een verfrissend nieuw hoofdstuk in de almaar groeiende Marvel-wereld.
Ant-Man vertelt over Scott Lang, een bijzonder kundig inbreker die na een straf uitgezeten te hebben zweert zich aan de wet te houden. Maar als hij moeite heeft om voor zijn dochter te zorgen, of zelfs maar tijd te krijgen haar te zien, wordt hij toch verleid een nieuwe klus te doen. Het leidt hem naar het Ant-Man pak, waarmee wetenschapper Dr. Hank Pym decennia geleden voor S.H.I.E.L.D. heldendaden verrichte. Het pak stelt de drager in staat zichzelf te verkleinen, terwijl tegelijk zijn kracht sterk toeneemt. Hierdoor is Ant-Man iemand die ongemerkt langs vijanden kan sluipen en tegelijk enorme klappen kan uitdelen.
Het idee van een held die zichzelf kan verkleinen en weer vergroten is een beetje flauw; het is een trucje dat wordt onderbouwd met een fictieve wetenschap en wekt de indruk dramatisch niet zo interessant of geloofwaardig te kunnen zijn. Maar het oorspronkelijk door Edgar Wright en Joe Cornish geschreven, en door Paul Rudd en Adam McKay bewerkte scenario weet de techniek geloofwaardig genoeg te maken en de toepassing ervan in een historische context te plaatsen. Dit laatste werkt bovendien goed voor de introductie van de cast, alsmede voor het geruststellen van trouwe Marvel-fans. Want hoewel het Marvel Cinematic Universe begon met Iron Man en later toonde dat Captain America in de Tweede Wereldoorlog al actief was, leek het tot nu toe dat er vóór Tony Stark niet zoveel te beleven was.
Niets blijkt echter minder waar: Hank Pym, in de comics een van de oprichters van de Avengers en hier gespeeld door Michael Douglas die een prima balans tussen luchtigheid en ernst heeft gekozen, was decennia geleden al voor S.H.I.E.L.D. actief als de Ant-Man. Niet alleen onderstreept dat hier de status van Pym voor comic-lezers, het geeft ook wat meer diepte aan Scott Langs introductie als de nieuwe Ant-Man. Hij neemt het in opdracht van Pym op tegen een wetenschapper die op het punt staat het geheim achter de verkleiningstechniek te ontdekken en er niet zulke goede bedoelingen mee heeft.
De humor in Ant-Man is hier, meer dan in vorige kwinkslagen tijdens de superdaden in andere Marvel-films, voornamelijk afkomstig uit het hoofdpersonage. Lang, perfect neergezet door Paul Rudd, is een enigszins arrogante maar welwillende droogkloot, die na door Pym te zijn ingelicht over de situatie doodleuk suggereert dat gewoon de Avengers worden ingeschakeld om het probleem op te lossen. Inderdaad: Lang zit er helemaal niet op te wachten om de held te zijn en zijn reacties op de situaties tijdens zijn training behoren tot de leukste momenten in recente MCU-geschiedenis. Deze momenten werken voornamelijk omdat ze voortkomen uit hele normale, menselijke reacties die ieder normaal persoon zou hebben na te zijn geconfronteerd met een techniek die iemand kan verkleinen tot de grootte van een mier.
Menselijkheid is ook de andere belangrijke factor in waarom Ant-Man zo prettig is om naar te kijken. De achtergrond van Pym en zijn dochter Hope (Evangeline Lilly), en het feit dat haar moeder jaren geleden op mysterieuze wijze verdween, brengt diepte in het verhaal en de gebroken relatie tussen Hank en Hope reflecteert de relatie tussen Lang en zijn dochter. Relaties tussen de hoofdfiguren staan sowieso centraal: de aan- of afwezigheid en de sterkte van onderlinge relaties definiëren hun motivaties en daarmee de aanleidingen voor de belangrijke plotpunten.
Ant-Man is daarmee misschien ook wel de meest afgezonderde film in het MCU; hoewel het verhaal niet zonder connecties naar andere films is, ligt de focus volledig op Lang, Pym en de situatie waar zij mee om moeten gaan. Er hoeft niet direct een wereld gered te worden, er worden geen steden verwoest of opgehesen en de actiescènes weten zichzelf op humoristische wijze te relativeren. Daardoor is Ant-Man, grappig genoeg, misschien wel de kleinste film die Marvel tot nu toe uitbrengt. Het is een heist-movie op een persoonlijk niveau waarvan misschien wel beweerd kan worden dat het helemaal geen superheldenfilm is. Dat is echter zo langzamerhand een kenmerk van Marvel geworden, maar wel eentje die prijzenswaardig blijft.