The Bureau: XCOM Declassified

Van turnbased topdown strategy game naar realtime 3D tactical shooter. Wordt een fan hier blij van?

Het spel is al sinds 2006 bij drie verschillende studio's ondergebracht geweest. In 2010 werd XCOM aangekondigd, en het zag ernaar uit dat het een shooter zou worden. Hooivorken en fakkels, want hoe durf je als studio XCOM van genre te laten veranderen? En toen werd het stil. De game werd steeds uitgesteld en er kwamen weinig tot geen beelden meer vrij. Dit jaar werd dan duidelijk waarom: XCOM heeft een metamorfose ondergaan en heet voortaan The Bureau: XCOM Declassified.

Je koffertje ruilen tegen een invasie
Het spel speelt zich af in 1962. CIA-agent William Carter heeft een rot leven. Hij verloor zijn gezin door een brand terwijl hij in het buitenland op een missie was. Daar heeft hij nog steeds moeite mee en daarom drinkt hij zijn probleem weg terwijl hij achter het bureau saai werk doet. Tot hij een koffertje moet brengen naar een militaire basis. De opdracht lijkt simpel: geef de koffer alleen aan de baas van de basis, Myron Faulke. Terwijl hij in een wachtkamertje wacht tot Faulke tijd heeft, komt er een agente binnen die de koffer opeist. Voordat Carter het weet, veranderen de ogen van de agente en wordt hij neergeschoten door dit buitenaardse wezen. Vreemd genoeg gaat hij niet dood en komt vrij snel bij, om alsnog de alien te doden. De koffer is weg, de alien is dood en Carter leeft nog, maar met meer vragen dan antwoorden.

Tijd om na te denken heeft hij niet, want de basis wordt aangevallen door aliens en de hel breekt los. In de eerste missie wordt het dan ook ontsnappen, want in 1960 waren de wapens nog niet zo geavanceerd om terug te vechten. En dan blijkt dat er al tijden geleden voorbereidingen getroffen zijn voor een Russische invasie. The Bureau of Operations and Command, ook wel XCOM genoemd, is opgericht om bij een succesvolle invasie terug te vechten. Faulke is daar de leider van en hij had de inhoud van de koffer nodig omdat hij wist dat er een buitenaards item in zat en deze wilde laten onderzoeken in het lab van XCOM.

I'm in love with an alien
Een buitenaarde invasie dus. Het is een tijdje geleden, want tegenwoordig is een zombieplaag hipper dan aliens, terroristen of nazi's. Het verhaal heeft dus potentieel, er is mysterie over dat koffertje, je speelt de underdog en voor de fans: je loopt rond in de XCOM-basis en ziet enkele bekende kamers uit het strategiespel terug. En natuurlijk enkele bekende aliens, zoals de sectoids en mutons. Daarboven staat een superieur ras dat XCOM-fans nog niet kennen. Tof dus. Nou ja, een muton tegen het lijf lopen is nooit tof, maar dat heeft meer met hun gewelddadig karakter te maken.

Maar na enkele missies word je het lopen door diezelfde basis goed zat. Het blijft op en neer hollen zonder maar iets op te schieten. De dialogen zijn niet spannend, de mensen in de basis interesseren me geen zier en ik heb alleen de dialogen fastforward afgespeeld om te kijken of er nog een trofee aanhing om ze allemaal te doen. De personen om je heen blijven maar digitale personen waar je tegen aan kunt praten, de agenten die met je mee op missies gaan hebben soms zelfs hetzelfde fotootje ingame. Hoe moet ik me binden met iemand die niet uniek is? Het meeleven met de gebeurtenissen wordt zo wel erg lastig.

Battle Focus
Verhalend is het spel dus niet erg sterk. Op naar de gameplay dan. The Bureau: XCOM Declassified is erg tactisch. Daarom is er ook Battle Focus, een ringmenu waarin je met je stick een van je twee teamleden commando's geeft, of een van je eigen speciale krachten gebruikt. Als je dit menu oproept dan vertraagt de tijd. Het geeft je net meer tijd om na te denken, maar niet te veel, want de vijand gaat ondertussen wel door met zijn aanval. Op het simpelste niveau is dat nog niet zo erg, maar op de hogere moeilijkheidsgraden heb je elke seconde nodig om te overleven, zeker naar het einde toe. Sterke elite-verianten van Mutons, versterking oproepende Commanders, onzichtbare elite ghosts, het wordt er niet fijner op.

Jij kunt daar allerlei krachten tegenover zetten. Je begint met een genezingscommando, maar al snel kun je voorwerpen en vijanden kinetisch optillen, je eigen biologische alienwapens oproepen en ook mindcontrol uitvoeren op de tegenstander. Daarnaast heb je twee teamleden, die uit een van vier klassen bestaat. Support, Recon, Engineer of Commando. Support helpt je vooral met gadgets, de recon snipet alles wat beweegt, de engineer heeft mijnen en turrets en de commando is gewoon vuurkracht. Zij hebben ook speciale commando's zoals een critical strike. Deze richt meer schade aan, maar heeft een cooldowntijd.

Een groot probleem van de Battle Focus is dat elk object, zoals een turret of mijn, lastig geplaatst kan worden. Als ik bijvoorbeeld op een dak sta en ik wil de vijand beneden me verrassen met een geplaatste mijn, dan moet ik de mijncursor over de trap naar beneden begeleiden en dan pas plaatsen. WTF. Het plaatsen van de objecten gaat niet als er een obstakel is, dus een rand, een hek of wat dan ook. Dan moet ik om het obstakel heen. Zo doodzonde voor een voor de rest goed systeem.

Oogkleppen op en gaan
Door je agenten commando's te geven als 'zoek daar dekking', 'concentreer je op die vijand' of een van die speciale aanvallen kun je tactische aanvalsplannen opzetten. Probleem hierbij is iets dat ik al heb aangehaald in de eerdere preview en helaas is daar weinig aan verbeterd. De AI is niet zo heel slim. Je kunt je agenten een stuk achter de vijand willen plaatsen, maar die malloten rennen er dan naartoe. Waarom zou je gebruikmaken van alle dekking die aanwezig is? Ze dichterbij je houden moet dus wel, anders blijf je agenten kwijtraken. Al snel heb je een tactiek die werkt en wordt elke missie meer van hetzelfde, met heel af en toe een echte uitdaging.

Die uitdaging ligt dan vooral aan het feit dat er enkele sterke vijanden aanwezig zijn en dat er drones rondzweven die de tegenstander genezen. Tel erbij op dat er vaak een Commander aanwezig is die continu drones oproept en je snapt dat het dan een stevig robbertje tactisch vechten wordt, want op puur bruut geweld ga je niet winnen. En dan springt er een Elite Muton nog in het veld...

Op die momenten heb ik pas weer het idee met XCOM bezig te zijn: lastige situaties, strijden voor elke meter vooruitgang en oppassen dat je geen van je agenten verliest, want dood is dood en je bent je teamlid en al zijn ervaring en vaardigheden voorgoed kwijt. Hadden ze het spel maar meer XCOM durven maken, dan was het een stuk beter geweest. Nu is het eigenlijk een tactical shooter met een eigenaardige AI en vaak maar saaie missies, met soms zo'n hoogtepunt dat je meteen aan echt XCOM doet denken.

Houston, we have a problem
En dan zijn er nog de technische problemen. Mijn systeemtaal op mijn console staat standaard op Engels. Ingame stond het op 'system', maar ik kreeg geen stemgeluid te horen. Door de previewversie weet ik dat ze wel aanwezig moesten zijn en het euvel was snel verholpen door ingame de taal op Engels te zetten. Raar. Iets dat ik door de wasmachine die aan het herrieschoppen was merkte: de ondertiteling leverde in de eerste twee missies placeholders op, in plaats van de daadwerkelijke gesprekken. Vast ook te patchen, maar wel slordig. Het geluid heeft problemen, want af en toe zit er een hapering in de achtergrondmuziek en -geluiden, terwijl je speelt.

Op twee momenten, en pas op het allerlaats in het spel, moet je een keuze maken die het einde laat veranderen. Alle andere keuzes die in het spel zitten doen er uiteindelijk niet aan toe. Een van de keuzes zorgt ervoor dat het spel sneller is afgelopen, je mist de laatste missie om de aarde op een andere manier te redden en waar nou net een paar gevechten voor gaan komen die wel tof zijn. Pas op het laatst voelt het pas zoals ik gehoopt had dat het spel over het algemeen zou zijn.

Conclusie
The Bureau: XCOM Declassified laat me met matige gevoelens achter. Zo enthousiast ik een hele tijd achter de eerste paar missies kon zitten bij de preview om het spel te ontdekken, blijkt dat het spel ook zo statisch blijft. Nergens wil het je bij de strot grijpen om je volledig in het verhaal of in de uitdaging te zuigen. Alleen op het allerlaatst wordt het echt XCOM door enkele pittige gevechten. Battle Focus is tof en goed uitgewerkt, en geeft een beetje het gevoel dat je meer kunt nadenken à la een turnbased XCOM. Maar de AI zorgt ervoor dat ik beperkt blijf met het inzetten van mijn twee teamleden. Het verhaal en de personages boeien geheel niet. Als een van mijn agenten in het spel of de kat van een iemand uit Schubbekutteveen sterft, slaat mijn care-o-meter net zo min uit. Er is namelijk geen enkele binding met de personages in het spel. Ik heb met plezier de uitdagende missies gespeeld, maar met net zo veel verveling de saaie missies.

The Bureau: XCOM Declassified wordt een game die het zeker prima gaat doen in de budgetbak, want zestig euro is wel erg veel. Tegen die tijd zijn de bugs er vast ook uitgehaald. Hadden ze maar ballen gehad en ondanks de hooivorken en fakkels gedaan wat ze wilden doen: een XCOM-shooter maken. Dan had het een identiteit gehad, was het uitdagender geweest en was er vast meer binding met de personages in het spel geweest. Want in XCOM: Enemy Unknown schreeuw ik het wel uit als een van mijn agenten het loodje legt en dat zonder bijzonder achtergrondverhaal.

Gespeeld op PlayStation 3, ook verkrijgbaar voor Xbox 360 en pc.

Zie hier de FOK!games beoordelingsrichtlijnen.