Caesar Must DIe
Als de helft van de dvd-hoes in beslag genomen wordt door citaten van critici, word ik altijd een beetje argwanend. Het voelt als overschreeuwen, alsof je schreeuwt tegen je kijker: “Vind mij leuk! Vind mij leuk!” Ceasar Must Die heeft zo’n hoes. Ik was dus aardig sceptisch toen ik het schijfje van de Italiaanse film in mijn speler stopte.
Ceasar Must Die (Cesare Deve Morire) is in essentie een verfilming van het beroemde toneelstuk Julius Caesar van William Shakespeare. Maar regisseurs Paolo en Vittorio Taviani hebben er een eigen draai aan gegeven. In plaats van een integrale verfilming van het stuk, al dan niet gelardeerd met hedendaagse popmuziek (ik bedoel jou, Baz Luhrman!) kozen ze voor een andere aanpak. De film speelt zich af in een zwaarbewaakte gevangenis in Rome, waar de gevangenen eens per jaar als project een theaterstuk opvoeren. Dit maal is het de beurt aan Shakespeares klassieker.
De gevangenen worden in stemmig zwart-wit gevolgd (alleen de voorstelling zelf is in kleur gefilmd) terwijl ze zich voorbereiden op hun rollen. Vanwege een verbouwing van het theater dient de hele gevangenis als repetitielokaal. Langzaam maar zeker krijgt het stuk niet alleen de acteurs, maar de hele gevangenis in zijn greep.
De film schakelt qua stijl tussen documentaire en klassieke toneelverfilming. Dat werkt best goed. De repetities van de gevangenen vertellen aan de kijker meteen het verhaal van Julius Ceasar, terwijl de acteurs in en uit hun personage hoppen. Op deze manier zien we dat het stuk ook voor hen begint te leven, en ze parallellen zien uit hun eigen persoonlijke geschiedenis. Regelmatig wordt de vierde muur gebroken, maar dat heeft alleen bij de allerlaatste zin uit de film echt meerwaarde.
De acteerprestaties zijn over de hele linie prima, met slechts een paar uitzonderingen naar beneden. Vooral Salvatore Striano zet een sterke prestatie neer als de door twijfel gekwelde Brutus. Hij weet de twee rollen die hij speelt (die van gevangene en die van Brutus) mooi met elkaar te combineren, waardoor je niet goed kunt zien waar de een ophoudt en de ander begint.
De gevangenis vormt een mooi decor voor het toneelstuk, een beetje op dezelfde manier als dat in Jesus Christ Superstar werkte. Minimalistisch en tijdloos genoeg om het stuk zelf zijn werk te laten doen, maar ook gegrond in de moderne tijd. In combinatie met het zwart-wit levert het een sfeervol plaatje op.
Eigenlijk is de film prima genietbaar. Het enige probleem dat ik ermee heb, is het beeld dat overblijft van de gevangenen. Het lijkt wel een kostschool zoals ze met elkaar omgaan. Buiten het toneelstuk is er geen enkel conflict tussen de mannen, die stuk voor stuk opgesloten zitten voor meer dan 20 jaar. Nu hoef ik niet zo’n alfamannetjescultuur als in een willekeurige Amerikaanse gevangenisfilm te zien, maar bij dit soort zware jongens verwacht je wel wat spanningen of op zijn minst tegendraads gedrag. Niets van dit alles. Hierin had film veel snijdender gekund, meer spanning kunnen oproepen.
Al met al is Caesar Must Die een originele verfilming van het toneelstuk, wat een extra dimensie krijgt door de parallel die getrokken wordt met het leven van de gevangenen. Dit laatste is echter onvoldoende uitgewerkt, waardoor je blijft zitten met het gevoel dat er meer had ingezeten.