Boek: Robyn Young - Vogelvrij

Vogelvrij van Robin Young speelt zich af tussen de jaren 1299 en 1306, een periode waarin koning Edward I van Engeland verwoede pogingen doet om Schotland in te lijven. Het boek focust zich op Robert Bruce, een jonge Schotse edelman die verscheurd wordt tussen loyaliteit aan zijn vrienden, zijn land en zijn familie. Het verhaal is, zoals het een sleutelroman betaamt, grotendeels gebaseerd op waargebeurde gebeurtenissen uit het leven van Robert Bruce.

Realisme
Young heeft duidelijk voor historische accuratesse gekozen. Ze gaat zelfs zo ver om na het einde van het verhaal enkele noten op te nemen over welke gebeurtenissen ze zelf heeft verzonnen of aangepast om het verhaal leuker te maken.

Ze spreidt ook een enorme kennis van het 13e-eeuwse Engeland en Schotland tentoon. Niet alleen de grootse gebeurtenissen worden tot in detail gebracht, ook het dagelijkse leven wordt op een historisch verantwoorde manier geschetst. Dit geeft alles een heel authentiek gevoel.

Het authentieke wordt nog versterkt doordat de personages echt overkomen, en niet als eendimensionale stropoppen. Iedereen heeft goede en slechte kanten, de goeden handelen niet altijd uit zuivere motieven en ze hebben realistische problemen.

Het realisme vormt absoluut het sterke punt van het boek. De lezer zal na afloop zelfs het idee hebben dat hem, God verhoede, iets geleerd is. Het boek is een uitstekende keuze voor iedereen die meer wil leren over een bewogen tijd in de geschiedenis, zonder aangewezen te hoeven zijn op gortdroge geschiedenisboeken.

Personagediarree
Het zwakke punt van het boek is evenwel de literaire verpakking. De gecompliceerde politieke situatie laat zich moeilijk vertalen naar een pakkend verhaal. Iemand die niet bekend is met de vele historische personages, plaatsen, gebeurtenissen en zaken niet kent, zal z'n best moeten doen om het verhaal te volgen, ondanks de verklarende woordenlijst, de landkaarten en het namenregister in de appendix.

Het vervelendste komt aan het begin van het boek: Young heeft op sommige momenten wat ik, in analogie met een op het forum gangbare term, 'personagediarree' zal dopen: ze introduceert in korte tijd zoveel nieuwe personages dat het irritant wordt. Dat veel van deze personages ook nog dezelfde naam hebben, verschillende titels dragen en aan elkaar verwant zijn maakt het er niet makkelijker op.

Er dient wel opgemerkt te worden dat Vogelvrij het tweede deel uit een serie is. Wellicht is het beter te volgen als men het eerste deel (Opstand) heeft gelezen.

Daarnaast schippert het boek nogal tussen extremen. Stukken van spanning en actie worden afgewisseld door de dagelijkse bekommeringen van de hoofdpersonen. Terwijl deze op het begin nog de broodnodige karakterisering verzorgen, halen ze op het einde vooral de vaart eruit.

Tenslotte zijn er nogal wat onregelmatigheden. Mensen vallen bijvoorbeeld meerdere malen neer zonder op te staan, er zijn verschillende taal- en tikfouten en er zijn zelfs schier onbegrijpelijke zinnen. Dat zijn toch echt dingen die een auteur ter aller koste zou moeten vermijden.

Aanrader
Al met al blijft dit boek een aanrader, zij het voor een select publiek. Eenieder die gaat voor het aloude devies 'ter leering ende vermaeck' zal de minpunten kunnen tolereren door de informatieve waarde. Mensen die geen hoge eisen stellen aan de literaire merites van een werk, zullen zich best vermaken met het verhaal. Alleen mensen die steevast weigeren iets te leren tijdens de ontspanning raad ik aan een ander boek te nemen. Misschien kunnen zij beter gaan voor 'Sterren Springen – het boek', of zoiets.