Fez

Exclusief voor Xbox 360.

In 2008, vier jaar voor de uiteindelijke release, won Fez al zijn eerste prijs, excellence in visual arts op het Independent Games Festival. Met in totaal vijf gewonnen prijzen legt het puzzelspel een heel groot verwachtingspatroon neer. Of Fez aan deze verwachtingen heeft kunnen voldoen heb ik mogen ondervinden.

Potverdrie, wat is dit?
In Fez speel je als het personage Gomez. Hij is een soort buitenaards wezen dat leeft in een dorp dat zich het best laat beschrijven als een zwevende berg. Direct aan het begin weet Fez de frustatie in mij te ontwaken. Nadat je in een korte tutorial de controls hebt geleerd door een rondje door het dorp te maken begint het scherm te knipperen en te vervormen. Nadat ik na een tijdje terug werd gebracht naar het startscherm was ik al stilletjes de makers aan het vervloeken voor het uitbrengen van een niet-werkend spel.

Als je de moeite neemt om het spel nog een keer te starten kom je tot de ontdekking dat dit allemaal bij het verhaal hoort. Een zwevende kubus vertelt je dat er iets mis is gegaan in de wereld. Er zijn verschillende kubussen uit elkaar gespat en het is aan jou om ze allemaal te verzamelen voordat de wereld vergaat. Er wordt Gomez verteld dat de wereld vele malen groter is dan hij dacht en dat de kubusdelen door deze hele wereld heen verspreid zijn. Via speciale doorgangen kan hij naar de andere delen van de wereld om de kubusdelen te zoeken. Achteraf gezien een briljant begin van een spel met een redelijk simpel verhaal.

Draai een keer in het rond
In eerste instantie lijkt de wereld van het spel 2D te zijn. Als je op een gegeven moment al klimmend en klauterend niet verder lijkt te kunnen, vertelt de hulpvaardige kubus je dat je de hele wereld een kwartslag kunt draaien. Op deze manier onthul je compleet nieuwe manieren om verder te komen. Niet alleen kom je nieuwe doorgangen tegen, maar ook dat blok dat eerst te ver was om naartoe te springen blijkt na een draai opeens net dichtbij genoeg om op te kunnen komen.

It’s not a small world.
Eén van de dingen die je al snel opvalt is de wereld an sich. Deze is namelijk bijzonder groot. Dat moet ook wel, want je moet uiteindelijk 32 kubussen vinden. Sommige zijn compleet, maar de meeste kubussen moeten worden opgebouwd door acht kleinere stukjes te verzamelen. Je komt telkens weer een onontdekte deur tegen die je naar een nieuw deel van de wereld brengt. Naast de deuren is er ook de mogelijkheid om tussen een aantal portals heen en weer te reizen.

Deze grootte maakt dat het spel een behoorlijk lange gameplay heeft, zeker voor een indiegame. Aan de andere kant zorgt dit er ook voor dat je soms letterlijk verdwaalt in het geheel. Op een gegeven moment moet je naar een bepaald deel terug omdat je genoeg kubussen hebt verzameld om een bepaalde deur te openen. Doordat de wereld zo groot is, ben je een behoorlijke tijd doelloos door de wereld aan het zoeken naar de doorgang die tot dat specifieke deel leidt.

Overal anders
De verschillende delen van de wereld bieden telkens andere uitdagingen. Op het ene moment moet je rond zwarte gaten zien te manoeuvreren en op het andere moet je over ronddraaiende platformen spingen om verder te komen. Het komt zelden voor dat je op eenzelfde manier door een bepaald deel van de wereld kunt komen. Elke keer moet je het net anders doen en je bent dan ook constant op zoek naar nieuwe manieren om verder te komen.

Om het de spelers wat makkelijker te maken hebben de makers een wereldkaart in het spel gestopt. Hierop kun je zien in welk deel van de wereld je je op dat moment bevindt. Ook is hierop aangegeven naar welke delen er daar een doorgang is te vinden. Als je in een bepaald deel alle doorgangen en kubusdelen hebt gevonden, wordt het op de kaart omgeven door een een gouden rand. Zo weet je precies dat je daar weinig meer te zoeken hebt en wordt de puzzel wat makkelijker op te lossen.

Genialiteit door simpelheid
De sfeer en omgeving van Fez stralen door hun simpelheid. Het uiterlijk en de muziek van het spel doen denken aan de oude games uit de jaren tachtig. Als je een ongeplande sidequest zou willen zoeken in het spel, dan zou je zonder meer de pixelblokjes op je scherm kunnen gaan tellen. Het is dan ook snel duidelijk dat Fez volledig draait om de gameplay en niet om de graphics. Het moet wel gezegd worden dat de makers dit uitstekend hebben gedaan. De simpele graphics brengen een sfeer die bij mij het jeugdsentiment heeft doen bloesemen en die eigenlijk nooit gaat vervelen.

Conclusie
Gamers hebben bijzonder lang op Fez moeten wachten. Aangekondigd in 2007 zou het spel in eerste instantie in 2010 uitkomen. Nu twee jaar later kan worden gezegd dat Fez het wachten meer dan waard is. Het is een pareltje onder de indiegames en een absolute must-have voor fans van puzzelspellen. Het spel biedt een bijzonder uitgebreide wereld voor een indiegame en meer dan voldoende uitdagingen in de gameplay. Met een prima sfeer die floreert in ultieme simpelheid en een meer dan schappelijke prijs is Fez een spel dat eigenlijk iedereen zou moeten hebben. Je moet echt wel FPS- of multiplayerfetisjist zijn om niet voldoende van Fez te kunnen genieten om waar voor je geld te kunnen krijgen.