Film: Le Gamin au Vélo (The Kid with a Bike)

De gebroeders Dardenne zijn terug met een nieuwe sociaal-realistische dramafilm. Zoals gewoonlijk in de films van de Belgische broers worden een aantal personages gevolgd die geen zorgeloos leventje leiden en verder speelt het verhaal zich wederom af in een troosteloze omgeving in het Waalse deel van België. Hoewel de broers niet bekend staan om hun vernieuwingsdrang, weten zij bij bijna elke film die zij maken een gevoelige snaar te raken bij het publiek. Het is de vraag of dat ook lukt met deze film, waarvan de titel sterke herinneringen oproept aan de Italiaanse klassieker Ladri di Biciclette van Vittorio De Sica uit 1948.

Cyril (Thomas Doret) is een twaalfjarige jongen die door zijn vader in een internaat is gestopt. Zelf gelooft hij dit echter niet en Cyril doet er dan ook alles aan om te ontsnappen om zo zijn vader te kunnen vinden. Tijdens één van deze ontsnappingspogingen loopt hij letterlijk tegen een kapster genaamd Samantha (Cécile de France) aan. Zij besluit om de rusteloze Cyril, op zijn verzoek, tijdens de weekeindes in huis te nemen. Vanuit haar huis zet Cyril de zoektocht naar zijn vader voort.

Na de doorbraak van La Promesse in 1996, zijn de gebroeders Dardenne graag geziene gasten op de verschillende filmfestivals. Met name tijdens het prestigieuze Filmfestival van Cannes worden hun films enthousiast ontvangen. Zij wonnen in het verleden dan ook tweemaal de prestigieuze Gouden Palm (met Rosetta in 1999 en L'Enfant in 2005). Het dit jaar genomineerde Le Gamin au Vélo won de Gouden Palm niet, maar de broers gingen wel naar huis met de Grand Prix, wat ook wel wordt gezien als de tweede prijs die te winnen is tijdens het festival.

De gebroeders Dardenne hanteren eenzelfde sobere werkmethode zoals bij hun meesterwerk Le Fils (2002) en ook L'Enfant (2005), toch lukt het ditmaal niet om de kijker te ontroeren. Dit heeft verschillende redenen, al gaat het vooral mis in het begin van de film. De jonge Cyril is simpelweg op geen enkele manier een sympathiek of interessant personage. Zijn emotionele uitspattingen tijdens de zoektocht naar zijn vader zijn vaak nogal kinderachtig en ook lastig te begrijpen voor de kijker, vooral wanneer later duidelijk wordt dat Cyril op sommige momenten best een intelligente jongen is met zeer gevatte opmerkingen.

Hoewel de films van de gebroeders Dardenne veelal geprezen worden vanwege de subtiliteit, ontbreekt ook dat aspect volledig in deze film. De karakters in de film staan een aantal keer voor belangrijke beslissingen en steeds nemen zij hierbij de meest extreme beslissing. Dit gaat ten koste van de filmervaring, omdat het simpelweg niet geloofwaardig is voor de kijker. Het enige aspect wat terecht onderbelicht blijft en de kijker dan ook weet te intrigeren, is de reden waarom Samantha de jongen in huis neemt. Sowieso is het karakter Samantha met afstand het meest interessante karakter in de film, vooral omdat zij zich daadwerkelijk menselijk gedraagt.

Cécile de France maakt de meeste indruk als Samantha. Ook de jonge Cyril doet het goed, maar hij heeft de pech dat hij moet werken met een matig script. Verder is het leuk om Jérémie Renier en Olivier Gourmet terug te zien in de film. Zij acteren namelijk regelmatig in de films van de gebroeders Dardenne. In visueel opzicht weet de film weinig indruk te maken. Ditmaal zit de camera minder op de huid van de acteurs zoals bijvoorbeeld het geval was bij Rosetta uit 1999, wat in feite aangeeft dat de broers in visueel opzicht weinig ambitieus waren.

Zowel het uitgangspunt als het hoofdkarakter van de film zijn om verschillende redenen niet interessant genoeg en dat is funest voor een dramafilm zoals de gebroeders Dardenne doorgaans maken. Hun vorige film, Le Silence de Lorna (2008), viel al tegen en na het zien van deze film lijkt het alsof de magie van de broers verdwenen is. Er is in de film een chronisch gebrek aan enige vorm van subtiliteit en daarnaast zijn de emotionele uitspattingen van de jonge Cyril allerminst meelijwekkend te noemen. De komst van het boeiende karakter Samantha maakt weliswaar iets goed, maar duidelijk niet genoeg om dit te kunnen bestempelen als een geslaagde toevoeging aan het indrukwekkende oeuvre van de gebroeders Dardenne.