Film: Schemer

Marco (Marco-van-Hoof)

Vijf ongedurige tieners zitten in een auto en kijken op tegen wat hen wachten te staat: een gesprek met de moeder van een vriendin van het vijftal die vermist is. We gaan een paar stappen terug in de tijd. Zes tieners feesten en lachen, dansen en sjansen, drinken en ouwehoeren en lijken een prototypische vriendengroep. Niets is echter minder waar. Er zijn spanningen. Jessie (Gaite Jansen) is verliefd op Rico (Gerson Oratmangoen), maar die heeft al iets met Frauk (Melody Klaver). Frauk vindt Jessie en haar opdringerigheid naar Rico toe irritant. Caesar (Matthijs van de Sande Bakhuyzen) ergert zich aan Jessie omdat zij zijn vriendinnetje Ilse (Roos Netjes) manipuleert. Buitenbeentje Mick (Robert de Hoog) moet ook niet veel van Jessie hebben, maar zijn afkeer komt vooral voort uit het feit dat Caesar haar niet mag. Hoe het ook zij, als Jessie tijdens een uitje op de kermis drinken aan het halen is, bespreekt de groep verschillende manieren om haar te doden. Later neemt Caesar het voortouw om te zorgen dat het niet bij woorden blijft...

Poster

Het drama Schemer is geïnspireerd op de moord op de zestienjarige Nijmeegse VWO-scholiere Maja Bradaric op 17 november 2003, door premier Balkenende het dieptepunt van dat jaar genoemd. Voor regisseur Hanro Smitsman is het niet de eerste keer dat hij een moord met enorme maatschappelijke impact als uitgangspunt neemt voor een film. In 2008 maakte hij de telefilm Skin (ook met De Hoog in de hoofdrol, die hiervoor een Gouden Kalf en een Emmy Award-nominatie kreeg), die losjes gebaseerd is op de racistische moord op Kerwin Duinmeijer in augustus 1983. Ook is het niet voor het eerst dat het vreselijke lot van Bradaric filmmakers inspireert. In 2008 verscheen van de hand van Menna Laura Meijer al de documentaire Sweety. The friends, betrayal and murder of Maja Bradaric.

Jessie

Op de acteerprestaties van de cast valt niets aan te merken. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat - afgezien van Oratmangoen - de hoofdrolspelers ondanks hun jonge leeftijd (allen om en nabij de twintig jaar oud) al een aardig cv bij elkaar geacteerd hebben. Ongetwijfeld krijgen we in de toekomst nog veel interessants te zien van deze “Schemer-pack".

Frauk 

Als opmaat naar de verschrikkelijke moord - die constant als een zwaard van Damocles boven de film hangt en elke scène en handeling extra gewicht en betekenis meegeeft - worden de personages een voor een geïntroduceerd. Hiermee wordt hun achtergrond wat uitgediept, maar de karakters zelf blijven redelijk schetsmatig. De keuze om situaties te laten zien vanuit het perspectief van verschillende personages is een verstandige en laat zien dat je niet al iemands beweegredenen en drijfveren kent.

 

 Auto

 

De erg goed gedoseerde muziek van het trio Chrisnanne Wiegel, Melcher Meirmans en Merlijn Snitker is afwezig als juist de stilte extra spanning toevoegt en pulserend als de onderhuidse onrust er mee kan worden vergroot. Het is dan ook zeker een spanningsverhogende factor in een toch al heftige film. De zonder enige emotie gepleegde moord zelf maakt het allemaal nog gruwelijker. Sterker nog, de beklemmende scène is in zijn eentje voldoende reden om het Kijkwijzeradvies van 12 jaar en ouder niet streng genoeg te vinden.

 

In het water 

 

Ondanks al het bovenstaande is de voornaamste reden dat deze sterke film grote indruk maakt het verschrikkelijke gegeven dat er voor de moord geen motief is. Dit maakt het besluit om Jessie te vermoorden bizar, uitermate disproportioneel (stoot iemand dan uit de vriendenkring als je haar zo beu bent) en volstrekt ongeloofwaardig. Hierdoor is het voor de kijker niet mogelijk de personages te begrijpen en ontstaat er dus een steeds grotere afstand tussen de toeschouwer en de karakters. Het meest trieste hiervan is dat dit niet iets is wat de makers moet worden verweten maar de medogenloze moordenaars van Maja Bradaric.