Boek: Ben van Balen - Ik zeg: doen!
Of je nu aan Frans Bauer, Natasja Froger, of Maurice de Hond denkt bij het lezen van de titel van het nieuwe boek van Ben van Balen, het raakt vast en zeker je irritatiesnaar. Van Balen is specialist in het ergeren aan taal. In 2009 kwam het boek Irritaal uit, waarin hij verbasteringen en modewoorden bekritiseert. In de opvolger van dit boek, Ik zeg: doen!, heeft hij opnieuw zijn irritaties even fijn uiteengezet.
Een review schrijven over een boek dat over taalergernissen gaat is natuurlijk riskant. Deze review zal Van Balen waarschijnlijk ook mateloos irriteren, maar dat levert dan mooi materiaal op voor zijn volgende boek.
Van Balen won in 2008 een Dutch Bloggie in de categorie ‘Persoonlijk’. Op zijn weblog beschrijft hij wekelijks zijn taalergernissen. Ben je een regelmatig lezer van zijn weblog (www.irritaal.nl), dan zullen de teksten uit het boek je bekend voorkomen; het zijn namelijk bijna allemaal dezelfde. Of het dan nog zin heeft om het boek aan te schaffen? Tsja... de teksten zijn zelfs in precies dezelfde volgorde opgenomen, de laatste dertig pagina’s van het boek kun je nu dus al zo vanaf de homepage lezen.
De irritaties uit Ik zeg: doen! zijn niet allemaal even sterk en behoren voor een groot deel tot de categorie ‘waar maak je je toch druk om, kerel’. Als het aan Van Balen ligt, praten we voortaan maar net zo fantasieloos als een gebruiksaanwijzing, zo lijkt het wel. Bij alle woordspelingen, gezegdes en toevoegingen die onze taal levendig maken gaat het bij hem jeuken. Gelukkig kan Van Balen daar dan wel weer humoristisch over schrijven en sommige bevindingen, zoals het stukje over het woord ‘voor’, zijn scherp gevonden en herkenbaar. Ook om het hoofdstuk Fluimicil zul je smakelijk (nou ja) kunnen lachen. Maar lang niet alle irritaalmomentjes zijn zo scherp en hebben zelfs niet allemaal met taal te maken. Zo staat er bijvoorbeeld ook een anekdote in over de Libelle zomerweek, wat meer met bloedende schenen dan met taal te maken heeft en geeft hij nog even een sneer naar iemand die hem ervan beticht heeft geen echte taalliefhebber te zijn. De ergerlijke en totaal overbodige irrischaal, waarmee hij elke bevinding aan het eind becijfert, komt erg gemaakt grappig over en scoort daarmee een volle 10 op zichzelf. Het zou natuurlijk flauw zijn om een vergelijking te maken met het immens populaire boekje over taal van die ene cabaretière, waarbij je soms echt hardop moest lachen, maar dat is niet echt mijn ding. Is Ik zeg: doen! dan echt niet leuk? Het boek is zeker wel leuk. Maar dan vooral omdat Van Balen zich ook zo lekker aan dat woord kan ergeren en je het naar eigen zeggen overal voor kunt gebruiken.