Film: De Hel van 63

Ondanks dat het er nog niet naar uitziet dat het zo hard gaat vriezen dat de Elfstedentocht voor het eerst in jaren weer eens gereden kan worden, hebben we er in ieder geval toch alvast eentje. In de bioscoop welteverstaan. Regisseur Steven de Jong (De Schippers van de Kameleon, Snuf de Hond in oorlogstijd) komt namelijk met een film over de Elfstedentocht van 1963. Deze is berucht vanwege de extreme weersomstandigheden. Tienduizend mensen vertrokken, waarvan er slechts 69 een kruisje ontvingen. Stof genoeg om een speelfilm over te maken dus. De hoofdrollen zijn voor Chris Zegers (All Stars, Liever Verliefd, De Meiden van de Wit), Cas Jansen (All Stars, De Dominee, Vet Hard), Chava voor in ’t Holt (Happy End, De Storm) en debutant Lourens van den Akker.

Het is de winter van 1963 en de Elfstedenkoorts heerst. Ondanks het barre weer besluit het bestuur van het Friese Elfstedencomité, onder druk van de media, met de kleinst mogelijke meerderheid van de stemmen, dat de Elfstedentocht toch doorgaat. Onder de deelnemers bevinden zich Henk Brenninkmeijer (Cas Jansen), arbeider Kees Bartels (Chris Zegers), boerenzoon Sjoerd Lelkama (Lourens van den Akker) en verpleegkundige Annemiek (Chava voor in ’t Holt). Allen hebben ze hun eigen redenen om de tocht der tochten te rijden. Het vriest ruim 18 graden en de sterke wind maakt de gevoelstemperatuur nog veel kouder. In de duisternis zijn de scheuren in het ijs amper te zien en de schaatsers vallen bij bosjes. Door de komst van koningin Juliana en prinses Beatrix is het echter onmogelijk om de tocht te staken, ondanks het enorme aantal uitvallers. De tocht wordt inderdaad een hel voor de deelnemers.

De Hel van 63 slaagt er zeer goed in om het gevoel van Nederland in de jaren 60 neer te zetten. Er is prima op de details gelet, waardoor de hele film de sfeer van die tijd uitademt. Er wordt slim gebruik gemaakt van authentieke beelden van de tocht die de sfeer verhogen. Bovendien worden het winterse landschap en het barre weer prachtig weergegeven. Je voelt daadwerkelijk mee met de rijders die in de ijzige kou ploeteren. De algehele sfeer van de film is precies goed, een tikkie oubollig en vooral heel Fries. Het feit dat de keuze gemaakt is om mensen in de film ook Fries te laten spreken verhoogt dit gevoel van authenticiteit.

Echter kent de film toch een paar minpuntjes. Zo is het acteren, zoals te verwachten bij een Nederlandse film, ontzettend Nederlands. Geen klein ingetogen spel dus, maar nogal theatraal. Je moet er maar net van houden. Wel moet gezegd worden dat Chava voor in ’t Holt als Annemiek heel mooi acteert. Samen met Lourens van den Akker zet zij de meest overtuigende rol neer. Ook zijn er een aantal scènes die ietwat uit de toon vallen. De hallucinatiescène van Henk bijvoorbeeld breekt volledig de mooie sfeer en komt nogal geforceerd grappig over. Ook de manier waarop de zogenaamde ‘hel’ wordt gesymboliseerd door een wolf van sneeuw gaat op een gegeven moment irriteren. Het is goed bedacht, maar er wordt zo vaak naar terug gegrepen dat het geforceerd overkomt.

Kortom, De Hel van 63 is een zeer geschikte film om een winterse dag mee door te brengen en zal ondanks al het schaatsdrama ook zeker zorgen voor de nodige schaatskoorts. Ondanks een aantal minpuntjes wellicht toch de moeite waard om voor naar de bioscoop te gaan. Al is het alleen maar vanwege die prachtige Nederlandse sneeuwlandschappen.

Label: E1 Entertainment Releasedatum: 17 december 2009
Kijkwijzer: Waardering film:

Kijk voor meer films en dvd's in Film, Tv & Radio.