DVD: Wattstax
De aanleiding voor het concert was de herdenking van de etnische rellen in Watts, zeven jaar eerder. De documentaire is geschoten met deze historische link in het achterhoofd. Wattstax is een samentrekking van Watts en Stax, het legendarische platenlabel. De nadruk ligt niet zozeer op het concert zelf noch op de muziek, maar eerder op de sociale achtergronden. Het concert, en de muziek, vormen eerder afleiding voor het leitmotiv: black power, emancipatie van de zwarte bevolking (en vrouwen in het bijzonder), de plaats van zwarten in de Amerikaanse samenleving begin jaren '70, etc.
Wie dan ook een documentaire zoals Woodstock (door D.A. Pennebaker) verwacht, zal teleurgesteld worden. Anders dan de titel en de omschrijving wellicht doen vermoeden, voert muziek bij Wattstax de tweede toon. Het is eerder een belangrijke component van het dagelijkse leven, maar vooral ook een kapstok waarlangs het verhaal van het leven van de zwarte bevolking wordt verteld.
Niet dat er niet van de muziek en de entourage te genieten valt. Met name The Barkeys (met weergaloze witte afro) en Rufus Thomas stelen de (funky) show. Het concept van de documentaire is dat beelden van de show worden afgewisseld met informeel geschoten interviews met mensen "in de wijk", en deels aaneengepraat door Richard Pryor. Dat laatste geschiedt met de nodige humor, de interviews zijn vooral rechttoe-rechtaan confronterend bedoeld. De muziek dartelt daar min of meer omheen.
De aard van de documentaire komt nog nadrukkelijker naar voren bij de extra's die in ruime mate aanwezig zijn. Zo is het mogelijk om de hele documentaire (99 minuten) nog eens te bekijken, maar dan met commentaar van activist/musicoloog Chuck D. (Public Enemy) en Rob Bowman (hoogleraar etnomusicology aan de universiteit van New York), of commentaar door de regisseur en een aantal artiesten (o.a. Larry Clack en Isaac Hayes). En dan niet een 'making of', maar commentaar bij de hele lengte van de documentaire. Hoewel in dit commentaar wetenswaardige en ook leuke stukjes zitten, komt het commentaar in zijn volle lengte erg drammerig en betwetering over. In de 'normale' documentaire wordt dat voorkomen doordat de muziek en Richard Pryor de zaak een beetje uit het serieuze lood tillen en de interviews erg oorspronkelijk en kleurrijk zijn. Het additionele commentaar is dan ook vooral interessant voor de echte die-hards, niet voor de gemiddelde kijker.
De documentaire blinkt uit in het schetsen van een beeld, maar dan wel eenzijdig en gepassioneerd. De makers hebben echter te geforceerd getracht er een historisch document van te maken. Dat geldt zeker voor het optionele commentaar van de deskundigen. Hetgeen het kijkplezier niet ten goede komt en de film een zwaarte verleent die niet nodig was geweest om de boodschap over te brengen.
Voor muziekfragmenten zie bijvoorbeeld hier
Label Living Colour Entertainment/Warner Bross. Datum: 21 februari 2008
Waardering:
