CD: Bløf - Umoja
Bijna vier jaar geleden, tijdens een optreden van Bløf in de ArenA, gooide een medewerker van Plan Nederland een briefje op het podium. Het bleek een uitnodiging te zijn om een aantal waterprojecten in Kenia te bezoeken. Zanger Paskal Jakobsen en zijn bandleden hapten toe. Zo werd de allereerste basis gelegd voor wat zou gaan uitmonden in een muzikale ontdekkingsreis langs dertien landen, en ontmoetingen met talloze uitheemse gastmuzikanten.
Nu is het resultaat daar: Umoja, Swahili voor: 'Eenheid, saamhorigheid en eenwording'.
Het magnum opus van Bløf, of wereldmuziek-light?
Dat Bløf uit Zeeland komt was uit hun eerdere werk al wel duidelijk. Niet alleen door de talloze verwijzingen naar de kust, de zee en het zilte nat zijn de teksten van bassist Peter Slager te herkennen uit duizenden; de neerlandicus strooit ook op Umoja weer kwistig met paradoxen als:
Voorbijgangers van ver en Herinnering aan later. Om over Frans Baueriaanse invloeden maar te zwijgen. Ik citeer: "Het is een kwestie van het zonlicht", "Onder de zon en een hemelsblauwe hemel", "Het is als de zon hier", "En de zon altijd schijnt". Vier fragmenten uit evenzoveel verschillende nummers, en dan laat ik andere weertypes op het Umoja-album nog buiten beschouwing. Van zoveel clichés lopen de koude rillingen over je rug (om een beetje in de Bløf-sfeer te blijven). Natuurlijk: het zijn losse fragmenten, en het gaat Peter Slager (foto rechts) om de sfeer in de tekst, maar in welke handleiding voor beginners staat geschreven dat poëzie per definitie onbegrijpelijk moet zijn? Mag de volledige tekst ergens op slaan, a.u.b? Het Swahili van gastzanger Harry Kimani in het openingsnummer Binnenstebuiten (Yele) klinkt bijna begrijpelijker dan Bløf: "Nipeleke kwenye roho // Wa sasa na wa kale, na mihele". De teksten verliezen ondanks alle goede bedoelingen vaak hun zeggingskracht, maar puur muzikaal gezien hoef je van deze Watermakers ook geen heldendaden te verwachten. Juist in de eenvoud toont zich de meester. Bløf tracht op Umoja met uitheemse arrangementen soms het gebrek aan échte melodieën te compenseren, maar dan nóg spelen de Zeeuwen zuunig en op zeker. Zo worden de Kodo-drummers uit Japan op de eerste single Aanzoek zonder ringen dermate weggemixt dat de muzikale wereldreis van Bløf net zo goed bij het Japanse restaurant te Middelburg had kunnen stoppen. Niettemin zijn er voor Umoja vele Vreemde wegen bewandeld, en vooral gevlogen. Van de vele credits in het uitgebreide dankwoord gaan er dan ook een hoop naar de KLM. En dat is dan wel weer grappig. Net als een strofe uit het zeer stemmige Hemingway:
Neemt me mee naar huis
Ik ben geen Hemingway"
Zanger Paskal Jakobsen (links) zingt het met een glimlach op zijn gezicht, dat hoor je; en dat is knap. Maar of "zijn" tekstschrijver Peter Slager zich met die laatste zin uit bovenstaande strofe aan de schrijfkunst óf de reislust van deze Amerikaanse schijver durft te vergelijken is wederom niet duidelijk. Hoe dan ook: door het salsa-achtige gitaarspel van de Cubaan Eliades Ochoa (lid van Buena Vista Social Club) is dit muzikaal gezien in ieder geval één van de hoogtepunten van het album. Ook het daaropvolgende Wennen aan september (duet met Counting Crows) is aardig, al is het niet Bløf, maar Adam -Counting Crow- Duritz die in het Engels aan die beruchte elfde september lijkt te refereren. Op Geen Tango is het natuurlijk onvermijdelijk dat Carel Kraayenhof (-2002, is zooo passé-) zijn bandoneon bijna aan stukken trekt, en het "rockende" Laag bij de grond met de sax spelende Nigeriaan Femi Kuti, klinkt tja: erg Kuti.
Het zijn vooral de wat rustigere nummers die er muzikaal gezien bovenuit springen. Waar het muzikale sausje uit landen als Turkije, Argentinië, Japan en de didgeridoo uit Australië soms behoorlijk krampachtig aandoet, is het door Ierland geïnspireerde Vreemde wegen heerlijk in zijn eenvoud. Ze worden in dit nummer geassisteerd door onder andere (de erg oud geworden) Terry Woods, multi-instrumentalist en bekend van de roemruchte Pogues.
Hoewel Umoja nu al weer met alle gemak meer dan platina heeft gehaald; aan het wat magere multiculti-sausje op dit album is helaas wel enigszins af te horen dat het zuunige Zeeuwen zijn. Niet dat de bijbehorende dvd geen aanwinst voor de Bløf-fan zou zijn. Maar liefst dertien clips, en dan nog veel extra filmpjes waar naast alle ernst en pathetiek zowaar ook nog plek is voor enige humor. Maar kwantiteit is niet automatisch kwaliteit. Dit is zeker nog niet hét meesterwerk van Bløf. Eerder een light-versie van het wereldmuziekgenre. Dát soort zuunigheid bedoel ik.
Wat mij betreft reizen ze voor het volgende album niet weer de hele wereld rond voor een Afrikaanse viooltje hier..., en een Bhutaans cymbaaltje daar... Vlieg gewoon naar Ierland, maak daar een ingetogen folk-album à la Vreemde wegen, en laat de Uilleann pipes, de tin whistle etc. maar klinken! Aan passie ontbreekt het Bløf niet, dat is heus wel te horen.
Ik neem de kosten van de vliegtickets wel voor mijn rekening, zij het een last minute, economy class, bij low-cost airliner Ryan Air.
Sorry, ik ben ook maar een (halve) Zeeuw.
De afspraak staat, wat mij betreft; 't is een aanzoek zonder ringen, of zoiets..
Maar dan WEL thuiskomen met een briljant vijfsterren-album!
Label: EMI Releasedatum: 3 maart 2006 Waardering:
Must See/Buy/DoAanraderRedelijkTsjaa...STAY AWAY!!!!