Bordspel Review: Adel Verplicht!

Noud de Greef (gr8w8)
Het nieuwe spel van Klaus Teuber, de bedenker van de Kolonisten van Catan, Adel Verplicht, lijkt in de verste verte niet op Catannen. Dit spel legt de nadruk juist niet op het handelen en dealtjes sluiten met je medespelers, maar het is juist de bedoeling ze voortdurend dwars te zitten. De spelers zijn allen excentrieke verzamelaars, lid van de respectabele en deftige Londense antiekclub. Adel verplicht, en zo zijn ze altijd op jacht om hun verzameling zo mooi mogelijk te maken. Ze stropen daarvoor de veiling af, en zetten zwaar in op de mooiste stukken. Natuurlijk willen ze laten weten wat ze allemaal wel niet hebben en zetten ze de pronkstukken ter bezichtiging in een kasteel. Zoveel geld, en zoveel moois, dat lokt natuurlijk ook dieven. Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten, de spelers kunnen ook een detective inzetten om de dief te pakken.


Dat is het achterliggende verhaal waarop het spel is gebaseerd. Zoals gezegd, is het de bedoeling je mede, excuus, tegenspelers dwars te zitten. Bluffen. Gokken. Ik denk, dat jij denkt, dat ik denk. Dat jij denkt. Als je denkt aan het spelletje Koehandel, dan weet je wat ik bedoel. Geen spel om te spelen als de eau d'oksel op is. Het spel bestaat uit 4 fasen, die elke speler tegelijk uitvoert. Inderdaad, tegelijk. Je hebt in fase I de keuze uit twee lokaties om te gaan spelen, het veilinghuis of het kasteel. Elke speler legt het betreffende kaartje blind voor zich neer, en draait het tegelijk met de rest om. Je keuze wordt dus bepaald door wat je wilt doen, en door wat je denkt wat je tegenspelers gaan doen. Dan komt fase II, iedereen maakt de keuze wat hij op zijn gekozen lokatie gaat doen. Met name deze fase is de stress en zenuw fase. Wat doet je tegenspeler? Gaat ie braaf geld bieden en moet jij dus hoger inzetten, of gaat ie met een dief jouw geld afpakken?


Fasen III & IV hebben niets meer om het lijf dan het afhandelen van de gekozen acties. Fase III betreft de acties van de spelers in het veilinghuis. Daar liggen twee objectkaarten open, elk met een afbeelding van een verzamelobject met vermelding van het jaar van herkomst. Er zijn hier maar twee acties mogelijk, of er wordt geld geboden op de geveilde objecten, of de dief steelt het betaalde geld. Diegene, die het hoogste bedrag geboden heeft, betaalt dat geld en pakt een van de twee objectkaarten. Als er dan ook nog een dief is, dan steelt die dat geld. Maar let op, zijn er twee of meer, dan loopt dat tuig elkaar alleen maar in de weg en krijgen ze allen niets! Het veilinghuis is dus de plek om je verzameling aan te vullen, of om je geldbuidel te verrijken.


Fase IV betreft de gespeelde actiekaarten in het kasteel, de plek waar de tentoonstellingen worden gehouden. Hier zijn er drie mogelijkheden, namelijk een tentoonstelling opzetten, een dief laten stelen of de detective achter de dief aan laten zitten. Zowel een tentoonstelling als de detective kunnen je punten geven voor de eindoverwinning.

Een tentoonstelling is een verzameling van minimaal 3 objectkaarten, die elkaar alfabetisch opvolgen of uit dezelfde serie stammen. Er bestaat de mogelijkheid dat er meer personen tegelijk een tentoonstelling opzetten. Het publiek kan natuurlijk niet overal heen, en men gaat alleen naar de twee mooiste. Dat is de grootste, of als dat gelijk is, de verzameling met het oudste stuk. De speler die wint, gaat dan ook het meeste vakjes vooruit, afhankelijk van de positie van de beste speler. Positie? Er is alleen nog maar sprake geweest van kaarten! Dat klopt, in feite is dit een kaartspel, verrijkt met een spelbord. Hierop staat een reeks vakjes waarop de spelers hun pion vooruit laten gaan. De vakjes zijn de weg langs de kastelen op weg naar het grote banket. Bij die vakjes staan twee getallen, welke bepalen hoeveel vakjes de spelers met de mooiste en één na mooiste verzameling opschuiven. Het is dus van belang goed op te letten waar de beste speler staat bij het inzetten van je tentoonstelling, soms schuif je 5 vakjes op, en soms maar 2.


Maar denk je dat je tegenspelers een tentoonstelling inzetten, dan kun je ook kiezen voor een dief. Steelt die bij het veilinghuis geld, hier steelt hij de kunstwerken, en wel van elke gespeelde tentoonstelling eentje. Zijn er dus 3, dan mag je 3 stukken kiezen. Dat schiet op voor je verzameling, maar of je vrienden maakt is maar de vraag... In tegenstelling tot het veilinghuis, zijn de dieven hier weer wel lief voor elkaar, en mogen alle dieven stelen volgens hun leeftijd weergegeven op het kaartje. Eerbied voor de ouderen. Gelukkig hebben de verzamelaars ook een verweer tegen deze georganiseerde misdaad: de detective. Als iemand denkt dat er een dief ingezet gaat worden, kan hij ook de detective op pad sturen. Deze vangt alle dieven aanwezig in het kasteel, maar die mogen wel eerst stelen en de buit blijft behouden. De boefjes gaan in de gevangenis, maar zit deze vol, dan komt de langste bajesklant weer vrij. Sherlock Holmes doet dit niet voor niets en de bijbehorende speler gaat net zoveel vakjes vooruit als zijn plaats in de ranglijst. De beste speler gaat dan dus slechts 1 vakje vooruit. Speel je met 5 man, en je bent de loser van het spel, hoppa, 5 vakjes verder. De winnaar is diegene die bij het bereiken van de etenstafel het dichtste bij het hoofd komt te zitten.

Nog een niet zo klein detail: Iedereen heeft 4 geldkaartjes. In het totaal 50.000, maar de verdeling is bij iedereen anders. Heb je een kaartje met een hoog bedrag, dan staat er ook een kaartje met een erg laag bedrag tegenover. Wees dus wijs met het bieden, eenmaal uitgegeven krijg je hem niet meer terug. Hetzelfde geldt voor de dieven, daar heeft iedereen er twee van. Ook hier geldt dat tegenover een hoge, een lage staat. Heb je bijvoorbeeld de dief met leeftijd 12, dan is de andere 1. Heb je 6, dan is de andere 7. "Elk voordeel heb zijn nadeel."