Doctor Who: in 'The Robot Revolution', een nieuwe companion die gewoon naar huis wil
Het is dit jaar twintig jaar geleden sinds de Doctor de hand van Rose pakte en haar vertelde te rennen. In 2005 keerde Doctor Who, onder leiding van Russell T Davies, terug na een pauze van 16 jaar (tv-film en specials niet meegerekend). En toen, in 2005, begon voor Davies een oefening die hij dit jaar, in deze aflevering, opnieuw doet: het introduceren van een nieuwe, vaste companion.
Nadat Ruby Sunday, gespeeld door Millie Gibson, in de finale van het eerste seizoen besloot even thuis te blijven, na het terugvinden van haar biologische moeder, bevond de Doctor zich immers weer in een situatie waar we hem al vaker in gezien hebben: reizend in z'n eentje, totdat hij iemand tegenkomt die zijn interesse wekt, ze samen een avontuur beleven en hij vraagt of ze misschien mee wil reizen. Het is een formule, eentje die Davies al vaak ingevuld heeft, maar die toch elke keer anders is. En dat moet ook, want anders is het maar saai.
Bekende elementen in de introductie van Belinda Chandra zijn natuurlijk dat zij te maken krijgt met een bijzondere situatie en dat die situatie haar in contact brengt met de Doctor. En dat ze dan samen verantwoordelijk zijn voor het oplossen van de situatie, ze elkaar daardoor een beetje leren kennen en Belinda uitgenodigd wordt om zich te verwonderen over het dimensieverschil tussen de binnen- en buitenkant van een houten schuurtje. Deze introductie kende zelfs een element dat van Davies zelf afkomstig is, uit Smith & Jones (2008), want de Doctor en Belinda ontmoeten elkaar, in de aanloop naar de hoofdgebeurtenis, alvast in het ziekenhuis, waar Belinda werkt en de Doctor... ja wat is hij daar eigenlijk aan het doen? Hij verklaart later dat iemand hem op haar af heeft gestuurd, maar legt het nog niet uit. Mocht je het nog niet beseffen: dit artikel bespreekt de details van The Robot Revolution, de tweede (vijftiende) seizoenspremière van Doctor Who voor kijkers van die aflevering en bevat daarom details die lezers als spoilers kunnen ervaren. De aflevering is te streamen op Disney+ en vanavond (zaterdag 12 april) te zien op BBC One.
Davies verweeft het mysterie dat hij om Belinda heen bouwt al vanaf het begin in haar verhaallijn; het is alsof het al begon voordat deze aflevering aanving. En in zekere zin is dat ook wel waar; doordat Varada Sethu (binnenkort ook weer te zien in Andor) in het vorige seizoen in Boom zo'n goede indruk maakte als kerksoldaat Mundy Flynn, kwam Davies op het idee haar te casten als companion. En daardoor moest hij uitleggen waarom twee personages op elkaar lijken. Sethu stapt daarmee in een traditie die al eerdere companion-acteurs (Freema Agyeman, Karen Gillan) en zelfs Doctors (Colin Baker, Peter Capaldi) hebben ingevuld: een hoofdrol krijgen na een kleinere gastrol te hebben gespeeld.
De link tussen Flynn en Chandra is biologisch, zo lijkt de Doctor te verklaren. Na een snelle DNA-scan (ahem, zonder toestemming) concludeert hij dat Mundy een afstammeling is van Belinda. Is het daarmee afgedaan? Het mysterie is natuurlijk groter: de Doctor probeerde haar ontvoering door de Robots van Missbelindachandra One te voorkomen, wetende dat er iets aan zat te komen. Hoe wist hij dat? Wie is de mysterieuze figuur die hem erover vertelde? En wist Mrs. Flood ervan? Heeft zij een huis naast alle companions van de Fifteenth Doctor? Davies heeft al verklaard dat Anita Dobson elke aflevering even als Mrs. Flood langskomt; haar verhaal is duidelijk óók de rode draad, dit seizoen. Zij is de Bad Wolf, de Susan Twist, de Crack van dit seizoen.
Fun fact: het concept van de doorlopende seizoensverhaallijn met teasers en hints in elke aflevering was geen groots vooropgezet plan, twintig jaar geleden. Davies bedacht simpelweg dat een straatjochie graffiti op de TARDIS zou spuiten, misschien Bad Dog of zo, en trok die kreet, het werd uiteindelijk Bad Wolf, pas later door naar het einde van het seizoen en begon het toen overal in andere afleveringen op te nemen. In een column in Doctor Who Magazine omschreef hij het als een extraatje voor de trouwe kijker, die aan de nieuwe of toevallige kijker zou ontgaan, maar daar ook niet essentieel voor is. Het beviel, en dus gebruikte hij in seizoen twee het woord Torchwood, waren er in seizoen drie hints naar Mr. Saxon en dus vorig seizoen de verschijningen van Susan Twist. Of Triad, eigenlijk. Wij vaste kijkers verwachten het nu, anticiperen erop, vinden het heerlijk om uit te pluizen. Krijgen we dit jaar antwoord op wie Mrs. Flood is? De kans is erg groot. We weten het in dat geval eind volgende maand.
Maar genoeg over twintig jaar geleden, terug naar het heden. Waar Belinda zelf overigens niet naartoe kan, want dat is het andere mysterie, dat het hele seizoen zal dicteren dat zij en de Doctor elke aflevering niet naar het heden terugkeren. Dus aan mysterie-elementen hebben we: iemand stuurde de Doctor op haar af, Mrs. Flood had haar al in de gaten, er is iets aan de hand met de datum van vertrek (niet toevallig is die datum, 24 mei, de dag dat de eerste aflevering van de tweedelige seizoensfinale verschijnt) én in drieduizend jaar, langs generatie na generatie, is er in de 51e eeuw een afstammeling van Belinda die nog steeds sprekend op haar lijkt. Dat zijn nog eens sterke genen. We zullen in de komende afleveringen moeten ontdekken wat er precies aan de hand is.
The Robot Revolution zelf is gebaseerd op een geinig idee: wij mensen kunnen elkaar hemellichamen cadeau doen. Het is de allergrootste bullshit, doen alsof iemand op deze planeet het bezit van (niet op, ván) andere planeten beheert en je dat kunt kopen, maar leuk voor romantische gebaren of mensen met grootheidswaanzin of zoiets. En Belinda's vriendje Alan denkt: leuk, ik geef Belinda (Bel! De Doctor noemt haar Bel! Ik vind het nu al geweldig) zo'n ster cadeau. Geen planeet. Een ster.
De ster heet daardoor "Miss Belinda Chandra" en de inwoners van de planeten erom heen vernoemen hun planeet naar die ster. We hebben dat eerder gezien in Doctor Who en andere sci-fi; zo kun je onze planeet ook aanduiden als Sol 3, bijvoorbeeld. En dus heet deze planeet Missbelindachandra One. Aan elkaar geschreven, ja. Hoe het precies kan dat een online zwendel als planeetcertificaten in een ander sterrenstelsel (a) bekend is en (b) gerespecteerd wordt is misschien een vraag uit de categorie "ja, maar hoe kan Superman dan precies vliegen" - daar moet je je niet te druk om maken (al zijn er hints dat het nog uitgelegd wordt). Het betekent dat Belinda hun koningin is. Van de planeet dus. Of misschien van alle planeten rondom die ster? Je zal maar overal troonredes moeten doen, zeg.
Belinda zelf onderscheidt zich van de Roses, Amy's en Ruby's door eigenlijk niet zo'n zin te hebben in een reisje met de Doctor. Ze wil gewoon naar huis. (Haar dienst begint om half 8, hup hup.) Haar eerste trip naar een andere planeet had eigenlijk ook niets met de Doctor te maken; ze werd immers gewoon ontvoerd. En nu kan ze dus niet naar huis. De komende afleveringen kunnen we zien hoe ze natuurlijk toch langzaam het avontuurlijke karakter van het leven van de Doctor gaat waarderen, maar Davies' insteek met Belinda is dus dat ze niet een welwillende, avontuurlijke metgezel is, maar iemand die eigenlijk geen keus heeft. Iemand die de Doctor enigszins wantrouwt. Ze realiseert zich dat de Doctor gevaarlijk is en ze heeft wellicht gelijk; hij handelt en doet en denkt niet na en dingen lukken niet zonder dat hij het aan zag komen. Wie weet levert dit een spanningsveld tussen het tweetal op dat voor interessante momenten gaat zorgen in dit seizoen.
Als losstaand verhaal, afgezien van dat het een companion introduceert en een seizoens-verhaallijn in gang zet, is de sterkte van The Robot Revolution wisselend. Het idee van het certificaat en een enigszins ingewikkeld timey wimey-concept van iemand die op een dag de planeet in handen kreeg en een robotleger voor zich laat werken is wat sterker dan de uitvoering; het is niet zo goed te volgen hoe Alan precies in zijn positie werd geplaatst, of waarom zijn autoriteit zomaar werd geaccepteerd. Dat zal deels komen doordat er een stukje van de achtergrond van dit verhaal, iets met tijdparadoxen, bewust is achtergehouden, wellicht, maar het heeft wel als effect dat je je voor een deel misschien maar gewoon niet druk moet maken om de logica omdat je je er anders aan stoort, en dat is wel een zwaktebod.
Het is wel leuk hoe Belinda zelf het voortouw neemt en het verhaal naar een conclusie stuurt. Zij is niet iemand die met de Doctor meerent terwijl hij het probleem oplost. Het maakt de Doctor tot een toeschouwer in Belinda's verhaal, wat misschien wat eigenaardig is als je vindt dat hij de hoofdfiguur is, maar het is wel verfrissend. En dat Davies het Blinovitch Limitation Effect, nu ook van toepassing op objecten in plaats van alleen op personen, gebruikt als oplossing voor het probleem is een leuke vondst; niet in de laatste plaats omdat dat iets is dat alleen Whovians kennen.
Het tweede seizoen is van start! Voor het einde van mei is het alweer voorbij en daarna weten we hopelijk snel hoe het precies zit met vervolgseizoenen. Volgende week komen de Doctor en Belinda terecht in Miami en is er een belangrijke rol voor animatie. Aan creativiteit geen gebrek, in ieder geval.
