Jon M. Chu's Wicked is een absolute triomf
Na de show meerdere keren in Londen gezien te hebben en de soundtrack de afgelopen jaren veelvuldig beluisterd te hebben, was het voor mij, om heel eerlijk te zijn, best spannend om plaats te nemen in de bioscoopstoel voor Wicked. De film, die jaren in een 'productiehel' zat, weet echter voor zowel nieuwe fans, als mensen voor wie het verhaal en de kennis van de Boze Heks van het Westen verder rijkt dan The Wizard of Oz, te leveren. Jon M. Chu maakt niet zomaar een film, maar gelijk een van de beste van het jaar en weet daarmee van Wicked ook een filmbeleving te maken. En hoe komt dat? Omdat hij niet bang is om verder te kijken dan alleen de fans van de musical óf het doel om ook een nieuw publiek aan te spreken en daarin creatieve keuzes te nemen die door beide kanten gevolgd kunnen worden.
Wicked vertelt het verhaal voor de komst van Dorothy in de wondere wereld van Oz. We maken kennis met Elphaba, een jonge vrouw die zich onzeker voelt vanwege haar ongebruikelijke groene huid en die haar ware kracht nog moet ontdekken. Op Shiz University ontmoet zij Glinda, een populaire, bevoorrechte en ambitieuze jonge vrouw die er nog achter moet komen wie ze zelf echt is. De twee sluiten een onwaarschijnlijke maar innige vriendschap. Op een moment van keuzes maken die er echt toe doen, zullen Elphaba en Glinda moeten besluiten wie ze willen zijn en aan welke kant van de geschiedenis ze komen te staan.
Chu is als regisseur geen vreemde voor het vertalen van een musical naar het witte doek. Hij deed dit eerder al zeer succesvol voor Lin Manuel Miranda's In The Heights, en alhoewel die film, mede door het feit dat de bioscopen dichtbleven tijdens de release, geen commercieel succes was werd hij wel geroemd om zijn visie voor de musicalverfilming in het algemeen. Voor Wicked doet hij wederom iets wat door veel mensen als onmogelijk werd gezien; hoe vertaal je dit verhaal naar het witte doek? Een verhaal dat wereldwijd al door meer dan 65 miljoen mensen in het theater werd gezien en op lijstjes van meest succesvolle en geliefde musicals altijd steevast in de top te vinden is? De regisseur maakt daarin keuzes die ervoor zorgen dat voor iemand die nog nooit naar een musical is geweest het verhaal goed te volgen is en voor de doorgewinterde fans is er zo'n diep respect voor het bronmateriaal dat er niet wordt getrapt op iets dat zij liefhebben.
Met een speelduur van zo'n beetje de hele Broadway-productie voor een eerste deel is er dus genoeg uitbreiding aanwezig. Die wordt vooral gedaan op het vlak van duiden waarom bepaalde personages nou juist díe keuzes maken en dat werkt erg goed. Zo wordt het achtergrondverhaal van Elphaba's jeugd op een doeltreffende en emotioneel gewichtige manier getoond en is er bijvoorbeeld ook meer ruimte voor de politiek in Oz die een groot effect heeft op het verhaalverloop, terwijl dat in de theaterproductie juist meer op de achtergrond blijft. Hierdoor wordt niet alleen de boodschap die de film en ook de musical wil meegeven duidelijker, maar ook geüpdate naar de huidige tijd en kan daardoor ook dienen als een waarschuwing voor mensen, op een minder gewichtige manier dan het nieuws aan te zetten.
Een andere manier waarom Wicked zo goed werkt, ook op het witte doek, is omdat het team dat achter de theaterproductie zat ditmaal ook gewoon meewerkt aan de film. Zo is Winnie Holzman, schrijver van het theaterscript, ook betrokken bij het filmscenario en treedt ze op als uitvoerend producent en werd ook liedjes-en tekstenschrijver Stephen Schwartz, gewoon weer ingeschakeld om zich te storten op de vertaling naar de bioscoop. De soundtrack van John Powell is een prachtige ondersteuning hiervoor.
Maar voor Wicked staat of valt uiteindelijk alles met twee goede hoofdrolspelers in de vorm van Cynthia Erivo en Ariana Grande. Over laatstgenoemde waren bij de bekendmaking van de keuze op haar wat vraagtekens, vooral te wijten aan het feit dat er in het verleden al eerder is gekozen voor popsterren in musicalfilms en dat een beroerde keuze bleek. Grande stortte zich echter zo op de rol, dat er niet meer gezegd kan worden dat hier een popster in een film meespeelt; ze laat zien dat ze een volwaardig actrice is die, naast dat ze goed kan zingen, ook nog eens een geweldige comedy timing blijkt te hebben, ook een must voor de rol van Glinda.
Erivo zet met Elphaba daadwerkelijk de rol van haar leven neer. Ze speelt niet alleen een geloofwaardige rol, ze belichaamt in Elphaba iedereen die zich wel eens gepest, onderdrukt of erger heeft gevoeld en doet dit met verve. Grande en Erivo kozen ervoor om live te zingen voor de meeste liedjes en alhoewel dit vanuit een productioneel opzicht voor een film een riskante keuze is, wordt ook dit naarmate het verhaal zich verder ontvouwt een voltreffer. 'Defying Gravity' wordt vaak het moeilijkste musicalnummer allertijden genoemd, maar Erivo en Grande laten zien dat ze geboren zijn om dit te doen. Bravo.
Jonathan Bailey, bekend geworden door zijn rollen in Bridgerton en Broadchurch, zet een compleet over de top Fiyero neer, maar ook dat is precies wat die rol nodig heeft. Zijn grote nummer, het opzwepende 'Dancing Through Life' is een van die scènes waar je nog lang over na zal praten als de credits uiteindelijk rollen, om meerdere redenen, maar de belangrijkste is vooral dat wat het productieteam daar neerzet een eigen categorie bij awardshows verdient. Het betreft hier een ingenieuze combinatie van praktische effecten, grote sets, indrukwekkende choreografie, waardoor je die scène eigenlijk nog tien keer moet zien om alles te volgen wat er gebeurt.
Is er dan niets aan te merken op deze film? Tsja, de keuze voor een opsplitsing in twee delen is er een die altijd mensen zal verdelen, maar er is door de makers al duidelijk gemaakt dat dit komt doordat de boeken van Gregory Maguire nog meer zijn verwerkt in het scenario. Daarnaast is er niet écht doortastend gecommuniceerd over dat het hier om een eerste deel gaat. Als je op de posters af gaat is er in ieder geval nergens een 'Part 1' te bekennen en dit kan voor enige irritatie zorgen.
Tenslotte is Jeff Goldblum in het hele arsenaal aan acteurs dat voorbij komt misschien wel de zwakste schakel, omdat hij met de Wizard vooral een vertolking neerzet die op zijn eigen karakter gebaseerd lijkt te zijn. Hij krijgt alleen in dit eerste deel nog niet echt kans om de ware Oz te laten zien en het wordt dus bezien of hij in het vervolg zich kan verlossen van deze ietwat karikaturale interpretatie.
De film volgt de structuur van akte 1 en akte 2 voor de musical en zal over een jaar dus oppakken waar in de West End en op Broadway wordt verdergespeeld na een korte pauze, die voor het filmpubliek nu dus flink langer zal duren. Voor deze eerste akte kan dus worden gezegd dat Jon M. Chu alle krulletjes achter zijn naam krijgt en hij een triomftocht kan maken. Het aftellen naar volgend jaar kan beginnen.
