For All Mankind

Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Amerikaanse ruimteluchtvaart heeft voldoende materiaal om zich mee te vermaken. In de afgelopen twee jaar verschenen er bijvoorbeeld alleen in de bioscoop al een documentaire (Apollo 11) en een fictieve vertelling (First Man) over de eerste succesvolle maanmissie, en over deze en andere ruimtemissies zijn voldoende andere documentaires te vinden.

Die documentaires en fictieve verhalen vertellen natuurlijk allemaal over hoe de Verenigde Staten in 1969 succesvol waren in de 'space race'; eerder dan de Sovjet Unie (en uiteindelijk als enige) slaagde NASA erin om een team naar de maan te laten vliegen en voet op het maanoppervlak te zetten. Er zijn daarna nog meer missies geweest, maar het doel was gehaald: de mens had de maan bereikt en het waren Amerikanen die het klusje hadden geklaard.

De internationale ruimtevaart is tegenwoordig meer geïnteresseerd in Mars, en het ruimtestation ISS is allang gemeengoed geworden. Zelfs ons kleine landje kent al astronauten die de planeet hebben verlaten en succesvol zijn teruggekeerd. Er is geen race meer. We zijn gewoon als mensheid inmiddels ruimtereizigers geworden, al blijven we vooralsnog wel een beetje in de buurt.

For All Mankind: Joel Kinnaman

Maar wat als het toen, in de jaren 60, nou eens heel anders was gelopen? Als de Russen nou eens eerder waren geweest, en zij de Amerikanen steeds een stapje vóór bleven in de ruimterace? Dat is de centrale vraag van For All Mankind, een serie die al een tijdje te zien is op Apples streamingdienst TV+. In de eerste aflevering van de serie, die vertelt over astronauten en andere wetenschappers in Houston, bij NASA, en hun families, wordt de wereld geschokt als er weken voor die bewuste Apollo 11-missie ineens een uitzending van de Russische televisie is: verrek, er zijn al Russen op de maan!

Wat volgt is een portret van een land dat geen verlies kan accepteren. Onder de PR-gevoelige druk van president Nixon wordt NASA opgedragen nieuwe stappen te zetten in de voetsporen van, en in pogingen tot het creëren van voorsprong op, de Russen. Zo wordt in allerijl een groep vrouwelijke vliegeniers opgeleid tot astronaut als Rusland de eerste vrouw op de maan zet en wordt het plan opgevat een basis op de maan te bouwen, om dan tenminste dáármee de eerste te zijn.

Deze alternatieve geschiedenis van de ruimtevaart zorgt ervoor dat er een dramaserie ontstaat over een periode in de wereldgeschiedenis waarvan niemand de details kent, omdat deze steeds verder afwijkt van de werkelijkheid, maar die wel waarheidsgetrouw blijft. Dat maakt For All Mankind boeiend, want hoewel weken na de Russen inderdaad Neil Armstrong, Buzz Aldrin en Michael Collins de reis naar de maan maken, is de rest van de geschiedenis grotendeels onvoorspelbaar. En dat geeft ruimte voor creatieve interpretatie.

For All Mankind: Jodi Balfour

Daarnaast geeft het ruimte voor dramatische interpretatie. Wat kan er allemaal mis gaan bij bemande ruimtemissies? Wat is de positie van de op Aarde achtergebleven echtgenotes en echtgenoten van de astronauten? Wat als er een familietragedie is terwijl je op de maan zit en nergens vanaf weet? En hoe wordt de maan betrokken bij het slagveld van de Koude Oorlog als zowel Russen als Amerikanen het maanoppervlak en de bronnen die er te vinden zijn voor zichzelf willen claimen? In het eerste seizoen worden al deze punten, en vele andere thema's, geraakt; ze zouden stuk voor stuk interessant zijn als centrale vraag in een speelfilm, maar deze serie verweeft ze allemaal in dezelfde vertelling. Dat voelt soms als gemiste kans omdat een gefocuste speelfilm over één van die onderwerpen meer de diepte in zou kunnen gaan, maar omdat de serie een centrale groep volgt voelt de variatie hier ook juist als verdieping, die een breder beeld geeft van de wereld van de mensen bij NASA.

For All Mankind is interessant omdat het vertelt over geloofwaardige (of geloofwaardig lijkende) ruimtewetenschap uit de jaren 60 en 70, maar boeiend omdat het een brede cast kent met verhaallijnen die elkaar afwisselen en aanvullen. Het is in de laatste afleveringen van het seizoen zelfs nagelbijtend spannend en hartbrekend tragisch. Een tweede seizoen van de serie is in de maak; hiervan is echter nog geen releasedatum bekend.