Cuphead

Chaotisch ren-spring-schiet-en-vliegwerk, boss fights die weinig onderdoen van menig bullet hell-game en dat allemaal in een fantastisch kleurrijke old-school cartoonsetting, met op de achtergrond nostalgische Jazz-klanken uit de jaren dertig. Welkom bij Cuphead.

Studio MDHR en Microsoft kwamen in 2014 voor het eerst op de proppen met Cuphead, die op de E3 van dat jaar kon rekenen op veel liefde. De prachtige 1930 'rubber hose animation'-stijl veroverde de harten van vele gamers, met de belofte van onvergeeflijk pittige platformer-gameplay. Het was zo'n typische indie-game die qua esthetiek met kop en schouders uitstak boven al het gebruikelijke game-geweld. Toch heeft het uiteindelijk nog behoorlijk lang geduurd voordat de kleurige run-and-gunner verscheen voor Xbox One en PC. MDHR haalde bij de ontwikkeling van Cuphead inspiratie uit werken van Walt Disney en Max Fleischer. Fleischer is een Poolse animator die tekenfilmfiguren als Betty Boop, Popeye en Koko the Clown naar het witte doek bracht. 

In Cuphead bestuur je het gelijknamige hoofdpersonage, een vrolijk ogend tekenfilmpoppetje met een mok als hoofd, terwijl je je schietend een weg baant door talloze levels onderverdeeld in drie verschillende werelden. Dat kun je alleen doen of met een vriend/vriendin samen via lokale co-op. Speler twee bestuurt dan Mugman, een behalve qua uiterlijk identiek personage dat over dezelfde gaven beschikt als Cuphead. De twee jolijte ventjes hebben zich in de problemen gewerkt door een pact te sluiten met de duivel, nadat ze iets te overmoedig een weddenschap met hem aangingen. Om de schuld af te betalen moeten ze een reeks contracten van andere schuldenaars innen in de vorm van een enorme reeks eindbazen. De levels wisselen elkaar voornamelijk af in twee smaken, namelijk de 'run-and-gun'-levels en baasgevechten, waarbij die laatstgenoemde de overhand heeft. Je kunt in Cuphead dus rekenen op een heleboel ontzettend pittige boss fights.

Het feit dat er vaak een aaneenschakeling van boss fights plaatsvindt maakt de opbouw vrij uniek, je rolt regelmatig van de ene boss fight in de andere, met tussendoor de mogelijkheid om via een overworld-map de betreffende wereld te verkennen. Vanuit deze weergave kun je tussen de bedrijven door rustig rondsjokken en bijvoorbeeld upgrades aanschaffen bij een handelaar, kletsen met een handjevol NPC's of controleren waar de "You Died"-teller inmiddels op staat. Het is een prettige afwisseling tussen al het hectische tekenfilmgeweld door, waar ook de voortreffelijke soundtrack sterk aan bijdraagt. Die soundtrack past zó ontzettend goed bij de beelden die je te zien krijgt dat het me af en toe kippenvel bezorgde, en het is echt niet zo dat ik nou een enorme fan ben van 30's jazz of karikaturale tekenfilms.

De vaardigheden van Cuphead en Mugman zijn redelijk beperkt, al is er een mogelijkheid om je arsenaal uit te breiden. Naast rennen, springen, bukken en 'parryen' kun je met de vuurknop een eindeloze stroom projectielen afschieten, afhankelijk van welk wapen geselecteerd is, vanuit een stationaire positie of al rennende. Een parry voer je uit door in de lucht op het juiste moment de parry-knop in te drukken bij een inkomend vijandelijk projectiel met een afzonderlijke roze kleur. Het is dus niet zo dat alle vijandelijke vuur geparreerd kan worden, maar slechts een fractie daarvan, die door hun felroze kleur er wel duidelijk uitspringen. Hierbij speelt timing een cruciale rol, maar na enige gewenning blijkt het een erg leuke en vooral belangrijke manier te zijn om je kans op slagen te verhogen. Een succesvol getimede parry levert een speciale punt op waarmee een extra sterke aanval uitgevoerd kan worden, wederom afhankelijk van het gebruikte wapen. Bij vijf van deze punten wordt een soort ultieme aanval mogelijk voor nog veel meer schade. Vooral in co-op blijkt dit een zeer effectieve manier om wat sneller met bosses af te kunnen rekenen.

Eindbazen hebben geen health-balkjes dus het is vaak lastig om te zien hoe lang je nog moet. Pas wanneer je doodgaat krijg je een indicatie aan de hand van een progressiemetertje hoe ver je gekomen was, waar je dan je conclusies uit kunt trekken voor een volgende poging. Het aloude credo 'Know Thy Enemy' is in Cuphead als geen ander van toepassing. Zoals bij zoveel games is het belangrijk om de aanvalspatronen van vijanden (specifieker, bosses) te leren (her)kennen om zodoende steeds beter te kunnen anticiperen. Bosses doorgaan altijd verschillende stadia waarbij ze na een bepaald percentage schade drastisch veranderen qua aanvalspatronen. Veel rinse & repeat dus, maar wel als je een beetje je best doet merk je dat je na iedere poging weer een stukje verder komt.

Cuphead is moeilijk, dat staat buiten kijf, maar de game is niet bijzonder streng in het straffen van de speler bij falen. Er zit geen limiet op het aantal levens dat je hebt, je hoeft je geen zorgen te maken over zaken als munitie, je bent vrij in het afstemmen van wapens/abilities op de situatie, je unlockt al vrij snel een dash/dodge-beweging om langs vijanden en kogels te manoeuvreren en als je in co-op speelt kun je elkaar eindeloos 'reviven'. Dit klinkt wel iets makkelijker dan het is, want wanneer één van de spelers sterft, zweeft zijn ziel langzaam naar boven en zal de andere speler met de eerder genoemde parry-move in een zeer kort tijdsbestek zijn maatje weer tot leven moeten wekken. Oefening baart kunst.

Het moge inmiddels duidelijk zijn dat Cuphead uitblinkt op audiovisueel gebied. Ook qua besturing is het allemaal dik in orde, hoewel je reflexen wel behoorlijk op de proef worden gesteld. Zaken als gedoseerd springen en op de juiste momenten bukken zijn niet zelden je redding van een wisse dood. De vele boss fights worden afgewisseld door de echte run-and-gun-levels, waarbij snelheid weer een grote rol speelt. Dat zorgt voor een leuke variatie omdat je in deze levels juist door moet rammen aangezien de stroom aan vijanden onophoudelijk is, in tegenstelling tot de boss fights waar je eigenlijk meer een afwachtende rol vervult. In deze levels kun je bovendien munten verzamelen waarmee weer nieuwe vaardigheden zijn vrij te spelen. Vergis je niet, in de run-and-gun-levels heb je weliswaar geen uit de kluiten gewassen baas tegenover je, de hoeveelheid vijanden en projectielen die je naar je kop cup geslingerd krijgt terwijl je van het ene instortende platform naar het ander springt zorgen evengoed voor plenty uitdaging.

De uitdaging is voor veel mensen misschien wel te veel van het goede, niet in de laatste plaats omdat het schattige uiterlijk van Cuphead zo misleidend is. De cartoonesque stijl en de vrolijke klanken zullen voor sommigen de suggestie wekken dat het hier gaat om een casual platformertje, maar zij komen van een koude kermis thuis. Dit zie ik persoonlijk niet als nadeel omdat de game redelijk wat vergevingsgezindheid zet tegenover de moeilijkheidsgraad. Wat wel een klein nadeeltje is, is dat de chaos op het scherm soms desoriënterend werkt. Inkomende projectielen zijn niet altijd evengoed te onderscheiden van schaduwen of bewegende objecten die zich ergens op de achtergrond bevinden.

Conclusie
Het is voor het eerst sinds tijden dat ik samen met mijn vaste co-op-maatje weer een juweeltje heb gevonden voor Xbox One couch co-op. De stortvloed van prachtig ontworpen eindbazen en de ongekende voldoening die te behalen is als je ze na talloze pogingen eindelijk vloert is van grote klasse. De levels waarin onze mokhoofdige vrienden veranderen in zeer wendbare vliegtuigjes verdienen ook een aparte pluim, en sowieso de afwisseling tussen run-and-gun-levels en boss fights zorgt ervoor dat je je zelden verveeld. Wel vind ik de laadtijden eigenlijk net iets te lang, of eerder, te talrijk, maar dat is een kleine smet. Een ander nadeeltje is dat de grafische stijl soms voor verwarring zorgt, waarbij bewegende onderdelen op de achtergrond af en toe verward kunnen worden met inkomende projectielen of vijanden. Dat doet verder weinig af aan het feit dat het hier gaat om een heuse kwaliteitsplatformer met een uitermate charmant uiterlijk, die bovendien met slechts 20 euro een enorme hoeveelheid bang for buck biedt.

Pluspunten
Minpunten
  • Audiovisueel uitmuntend
  • Zeer uitdagend maar niet (zeer) afstraffend
  • Couch co-op topshow
  • Artstijl soms verwarrend
  • Laadtijden nét iets te lang
Gespeeld op Xbox One. Ook verkrijgbaar voor pc.