Logan
De laatste verschijning van Hugh Jackman als de agressieve Wolverine is een passend afscheid van een iconische rol. Een verhaal dat zich niet bezighoudt met het redden van werelden, of het spelen van superhelden, resulteert in een laatste portret van iemand die het niet kan laten toch altijd iemands persoonlijke held te zijn. En daarmee is het meteen de beste in de serie.
Het is Jerry Seinfelds schuld. Toen hij aan Hugh Jackman uitlegde dat hij in 1998 na negen seizoenen stopte met de toen nog enorm populaire sitcom Seinfeld, plantte dat een zaadje in Jackmans hoofd: je moet stoppen wanneer je nog populair bent en niet wachten tot het publiek je zat is en je laatste film een teleurstelling blijkt. Hij besloot dat zijn eerstvolgende Wolverine-film maar de laatste keer moest zijn dat hij in de rol van James 'Logan' Howlett stapte, na dat zo'n 17 jaar gedaan te hebben. En daarmee heeft Jackman zijn doel bereikt: Logan is misschien wel de beste film om de rol mee te beëindigen.
In deze derde Wolverine-film, de negende waarin Jackman de rol speelt, is het 2029 en is de wereld er eentje waarin er al decennia geen nieuwe mutanten meer zijn geboren. Logan zelf is zijn helende krachten langzaam aan het verliezen door adamantiumvergiftiging en hij spendeert zijn dagen als chauffeur van een limousine en verzorger van Charles Xavier, die negentig is, ernstig verzwakt en daardoor zijn telepatische gave niet altijd meer onder controle kan houden. Logan en Xavier, die zich voelen alsof ze aan het einde van hun levens zijn, hebben plannen om zich terug te trekken op een bootje op de oceaan om hun laatste dagen door te brengen, wanneer ze verwikkeld raken in het leven van Laura, een elfjarig meisje dat gezocht wordt door een groep die niets positiefs met haar van plan lijkt te zijn.
Al sinds Bryan Singers X-Men is Wolverine een centrale, betrouwbare figuur in het leven van de andere mutanten. Met name de jonge mutanten konden altijd bij hem terecht en gezien zijn persoonlijke geschiedenis is het passend dat Logan in zijn laatste film opnieuw een jongere mutant onder zijn hoede krijgt. Het is echter ook volkomen begrijpelijk dat hij daar geen zin in heeft: het is in al die jaren niet altijd even goed afgelopen wanneer hij betrokken raakte bij andermans problemen en nu, oud en moe als hij is, probeert hij zich eigenlijk zo min mogelijk met andermans zaken te bemoeien. Het zorgt voor een moeizame start van de relatie tussen Logan en Laura, een verhaalelement dat eenvoudig als een cliché weggezet had kunnen worden, maar hier een sterk begin is van een net zo sterk persoonlijk verhaal.
James Mangold, die ook The Wolverine regisseerde, weet gedurende de film de focus te houden op Logan, Xavier en Laura als zij zich op hun pad begeven, en wordt hierin, dankzij een bewuste R-rating, niet geremd door een studiomandaat om de film interessant te houden voor een jong publiek. Het zorgt ervoor dat er geen onnodige overdreven superhelden-actie aanwezig is en dat geeft ruimte aan zowel mooie persoonlijke momenten tussen Xavier en Logan, of Logan en Laura, als functionele, ruwe en boeiende actie die iets toevoegt aan het verhaal. Vooral de elfjarige Dafne Keen, die de rol van Laura speelt, krijgt en neemt hier de ruimte om de jonge mutant meer te laten zijn dan slechts een medespeler voor Jackman en Patrick Stewart; met haar doordringende blik, acrobatische moves en dierlijke intensiteit maakt deze mini-badass indruk op meerdere fronten en weet ze op menig moment de scènes van de oudere heren te stelen.
Dit betekent niet dat Logan zelf, of Xavier, hun momenten niet krijgen. De band tussen de twee is er duidelijk eentje die zich jarenlang heeft gevormd en dat geeft gewicht aan de meer persoonlijke gesprekken tussen de twee, alsmede aan de actie die ontstaat uit de noodzaak om te overleven of te beschermen. En hoewel deze film, dankzij de meer volwassen doelgroep, flink meer gewelddadig is, is de film ook veel meer liefdevol dan eerdere afleveringen. Dit is te danken aan een sterk scenario, maar ook zeker aan de eerlijke, emotionele acteerprestaties van Stewart en Jackman, en zeker ook van Keen.
Als afscheidsrondje voor Hugh Jackman (en eigenlijk ook Patrick Stewart, die zich tijdens de publieke screening op het filmfestival van Berlijn realiseerde dat hij klaar is met Professor X) is Logan het ideale slotstuk. Als X-Men-film is het bovendien een uitzondering in de zin dat het, als derde film in een trilogie, juist béter is dan de voorgaande delen. De film vertelt over sterfelijkheid, zorgzaamheid en het niet kunnen ontlopen van wie je bent. Logan is episch, tragisch en intens persoonlijk en uit dat in sterke actie en eerlijk drama.
