Civilization VI

Vandaag de dag lijkt alles wel kut te gaan in de wereld: Burgeroorlogen, rampzalige verkiezingen, discriminatie, tegenstellingen tussen arm en rijk ... het valt allemaal niet mee. Vandaar dat ik ook zo gek ben op Civilization, want de game is al 25 jaar het bewijs dat ondanks alle sores wij als mensheid tot grootse dingen in staat kunnen zijn. Nadat Civilization voor het eerst het levenslicht zag in 1991, zijn we in 2016 al toe aan het zesde deel in de serie waarin we weer een beschaving op onze eigen manier naar glorie of verdoemenis kunnen leiden.

Met een franchise die al meer dan 25 jaar oud is en na vier games te hebben gepubliceerd hebben 2K en Firaxis Games inmiddels al een aardig idee wat werkt voor Civilization en wat niet maar de kunst is om ook de game dusdanig te veranderen dat het wel wat toevoegt ten opzichte van zijn voorganger. Zo is voor het eerst in de Civilization-serie een religieuze overwinning een mogelijkheid (waarbij je de helft van alle steden tot je eigen religie moet hebben bekeerd) en heeft het culture-systeem een flinke update gekregen ten opzichte van Civilization V. Ook maken geliefde features uit Civilization V weer hun terugkeer zoals handelsroutes en toerisme.

Wat hoogstwaarschijnlijk de grootste verandering is in Civilization VI is de introductie van districts bij je steden. Districts zijn tegels binnen je territorium die een bepaalde functie vervullen, zoals een campus voor science, een holy site voor faith en een theatre square voor je culture. Alle verwante gebouwen - zoals library voor science, en amfitheater voor culture - worden in die districts gebouwd. De districts zijn voor mij een geweldige toevoeging vanwege de hele nieuwe laag strategie: doordat districts ook hun eigen bonussen hebben (zo krijgt de campus extra science wanneer die gebouwd wordt naast een berg) spelen niet alleen meer resources of strategische ligging een rol. Visueel is het ook een lust voor het oog, want doordat je de gebouwen kan zien in de districts of in je stad wanneer deze gebouwd is ziet een stad er een stuk levendiger uit.

Ook wonders hebben nu veel meer eisen: ze nemen elk een tegel in en moeten vaak gebouwd worden op specifieke plekken. Doordat wonders nu ook veel meer tijd kosten om te bouwen is het snel bouwen van wonders voor een vroeg voordeel (het zogenaamde wonder rushen) nu zo goed als verleden tijd, een strategie waar ik zelf geen groot fan van was in Civilization V.  Ook voor de fantasie van Civilization VI is het goed omdat wonders nu weer veel tijd en moeite kosten om te bouwen.

Maar naast de districts zijn er ook veel andere toevoegingen die Civilization VI leuk maken. Zoals eerder gezegd is culture nu herwerkt tot civics met zijn eigen tree, vergelijkbaar met hoe je science onderzoekt. Wanneer je een civic bestudeerd hebt speel je vaak een aantal policies vrij, die je om het aantal beurten kan toevoegen en aanpassen. Het grote voordeel van civics is dat het flexibiliteit biedt: wanneer je vroeg last hebt van barbarians, kun je kiezen voor een policy waarin je extra slagkracht hebt tegen barbarians. Heb je meer schepen nodig, dan kies je voor een policy waarbij je een production bonus krijgt voor het produceren van schepen. Bij Civilization V was het zo dat als je een tree koos, je vaak al gedwongen werd tot een bepaalde speelstijl, en doordat je civics ongeveer elke tien beurten kunnen veranderen is dat probleem grotendeels opgelost.

Science heeft ook een kleine update gehad: in plaats van dat je nu moet wachten tot je technologie af is en er vrijwel geen enkele manier is om het te boosten, zijn er nu Eureka-momenten die geactiveerd worden nadat je aan bepaalde voorwaarden voldaan hebt, zoals het verwijderen van een barbarian camp of het bouwen van een stad aan de kust. Waar ik mij in Civilization V mijzelf er regelmatig op betrapte dat ik zat te wachten in mijn stad tot een bepaalde technologie klaar was ga ik er nu actiever op uit en ben ik meer gevarieerd in wat ik produceer in mijn steden.

Over barbarians gesproken, je wordt eigenlijk wel gedwongen om een veel actievere houding aan te nemen omdat barbarians een stuk agressiever en slimmer zijn geworden. Barbarians sturen er eerst een scout op uit die je stad komt verkennen, en zodra je die ziet weet je dat het stront aan de knikker is want het dichtstbijzijnde kamp begint dan gelijk units te spawnen die je groei aan het begin nog knap lastig kunnen maken.

Overigens zijn andere civs ook niet te beroerd om misbruik te maken van je passiviteit: zeker wanneer je vroeg in de game zit en er geen warmongering penalty is zal een AI civ je zeker aanvallen als die ziet dat je weinig units hebt (fuck you, VS). Het frustreerde me in de eerste paar potjes, maar eigenlijk vind ik het fantastisch: zelfs op lagere moeilijkheidsgraden laat de AI niet meer met zich sollen en zorgt ervoor dat je constant op je hoede bent, wat eigenlijk heel leuk is.

Maar niet alleen op gameplay-gebied is Civilization VI dik in orde, ook grafisch gezien is het fantastisch om te zien. Civilization VI gaat voor een meer cartoon-y stijl dan Civilization V had, maar dat heeft niet slecht uitgepakt. De landschappen zijn kleurrijk en gevarieerd, en zoals eerder gezegd zorgen de districts ervoor dat alles er een stuk levendiger uitziet. Wellicht de grootste troef op grafisch gebied vind ik de pencil-art stijl voor gebieden die je wel ontdekt hebt maar niet kan zien, omdat het doet denken aan oude landkaarten. Ook de ui met veel hout en goud geeft een avontuurlijk gevoel. De leiders zijn niet allemaal even goed gelukt - Cleopatra en Qin Shi Huang vind ik er maar raar uitzien  - maar op anderen zoals Teddy Roosevelt, Catherine de Medici en Tomyris is niks aan te merken.

Ook op geluid is Civilization VI een pareltje. Firaxis en 2K hebben opnieuw Christopher Tin aangetrokken voor de soundtrack, die hij ook al eerder maakte voor Civilization IV en daarvoor een Emmy Award won. Het hoofdthema, Sogno Di Volare, is een geweldig klassiek stuk dat zelfs Baba Yetu een beetje laat verbleken. Maar ook maakt Civilization VI goed gebruik van hoofdthema's voor elke civ, die goed passen door slim gebruik van instrumenten die typerend zijn voor die civ, en die telkens een klein beetje veranderen naarmate je naar een volgend tijdperk gaat maar waarbij het hoofdmotief behouden wordt. Die herkenning van thema's is wat de soundtrack van Civilization VI zo sterk maakt, evenals ruim gebruik van koperblazers voor een heroïsch effect.

Dat wil niet zeggen dat alles goed is gedaan in Civilization VI. Waar ik mij het meest aan stoor is de User Interface: die is onhandig op zijn best, en verschrikkelijk op zijn slechtst. Een goed voorbeeld daarvan is het hoofdmenu: je krijgt een klein rijtje met opties in het midden terwijl er links en rechts zeeën van ruimte zijn die te gebruiken zijn voor opties. Ook bij het kiezen van een civ is het menu te klein en bovendien moet je er op gaan staan met je cursor om te zien wat de bonussen zijn: Civilization V deed dit veel beter door goed gebruik te maken van de ruimte die ze hadden en een korte beschrijving te geven van de civ trait.

Dat de user interface te klein is komt eigenlijk overal terug, ook tijdens de game zelf. De icoontjes voor victory conditions en city-states in de rechter bovenhoek zijn vrij klein vergeleken met de gigantische ballonnen van Civilization V, en ook berichten die toch best belangrijk zijn (zoals oorlogsverklaringen en het verliezen van invloed over city-states) zijn makkelijk te missen.

 Ook heeft Civilization VI nogal moeite met uitleggen wat elke bonus nou precies inhoudt. Neem als voorbeeld de wonders: sommigen zoals het terracotta leger (elke unit krijgt een promotie) zijn nog te snappen, maar anderen zoals het beeld van Christus de Verlosser (Toerisme output van relics en holy cities wordt niet verminderd door steden die de Enlightenment Civic hebben onderzocht) en de Eiffeltoren (elke tegel in je rijk krijgt +2 appeal) zijn een stuk minder duidelijk: je moet weten wat de Enlightenment Civic inhoudt, wat Appeal doet met je stad, en daarop beslissen of je een wonder nodig hebt of niet. Die kennis zal wel komen na een aantal potjes en een aantal uren spelen, maar zeker voor nieuwe spelers van Civilization zal dit voor een hoop verwarring zorgen.

Ook de city-states hebben nu nog een kleinere rol in Civilization VI dan dat ze hadden in Civilization V. Ik vond city-states in Civilization V al irritant en zag ze voornamelijk als een gold sink voor als ik een diplomatieke victory wilde. Nu de diplomatic victory is vervangen door de religious victory, zijn city-states voornamelijk gebieden die ik wil veroveren omdat ze op strategische plaatsen liggen. Als laatste minpunt vind ik het een groot gemis dat je je steden niet meer kan hernoemen. Toegegeven, het is eigenlijk alleen voor de gein in multiplayer en ik hoorde geruchten dat het weer kan in een opkomende patch, maar ik wil gewoon mijn steden namen als Bascelona, Bas Vegas, Baston en Bashington kunnen geven.

Dat neemt niet weg dat Civilization VI een fantastische game is, en misschien wel de beste in de serie tot nu toe: door de nieuwe districts en de civics tree worden problemen uit Civilization V opgelost, de AI is nu een stuk slimmer, Christopher Tin heeft zichzelf overtroffen met de soundtrack en de artstijl is schitterend, met name de kaart. Het is alleen zonde dat hoewel de game fantastisch is, 2K het onnodig ontoegankelijk maakt met een frustrerende interface en door niet altijd even duidelijk te zijn met de bonussen voor wonders en het uitleggen van bepaalde mechanics. Bovendien zijn de city-states gereduceerd tot een nog kleinere rol met het verwijderen van de diplomatic victory en dat je je steden kan niet meer hernoemen is toch wat saai, met name in multiplayer. Desondanks is Civilization VI een fantastische game waarin ik zeker vele uren ga stoppen en een bewijs is dat niet alleen mensen, maar ook strategiespellen fantastische dingen kunnen doen.