Blu-ray: Anomalisa

Wat als het leven je eerder nog toelachte, maar het je nu alleen maar met een zucht en een boos gezicht aankijkt? Daar heeft de hoofdpersoon van Anomalisa, Michael Stone mee te maken. Er is alleen iets ongewoons aan dat personage en aan alle personages in deze film. Ze zijn volledig door stop-motion tot leven gekomen, iets wat voor een film die absoluut niet voor kinderen bedoeld is, nogal uniek is. Dat idee kwam van Charlie Kaufman, de man achter eerdere pareltjes als Eternal Sunshine of the Spotless Mind, Being John Malkovich en Synecdoche, New York. Het blijkt een gouden vondst te zijn en Anomalisa is een van de beste films die begin dit jaar in de bioscopen te zien was en nu in huis te halen valt. 

Het op het eerste oog ietwat simplistische verhaal draait om Michael Stone, die er op zakenreis naar Cincinatti achter komt dat het leven hem niet bepaald makkelijk valt. Hij heeft rare dromen en slaapt daardoor slecht. Het enige wat hem nog op de been houdt, is bezig blijven met zijn werk. Als hij op een avond aankomt in het hotel waar hij de nacht door moet brengen om de volgende dag te kunnen spreken op een congres, ontmoet hij Emily en Lisa. Nadat het drietal een aantal drankjes op heeft, blijft Michael over met Lisa. Samen komen ze er achter dat het leven hen misschien wel voor een reden bij elkaar heeft gebracht. Misschien is Lisa wel de anomalie in Michael's leven. Zijn eigen Anomalisa.

Allereerst zit het script meesterlijk in elkaar. Dat script bestond eerst alleen als een hoorspel met de stemmen van David Thewlis, Jennifer Jason Leigh en Tom Noonan, en voor de film zijn die drie stemmen dan ook de enige drie die te horen zijn. Noonan neemt alle overige stemmen voor zijn rekening, ook die van de vrouwen in Michael's leven en dat kan in het begin best even wennen zijn. Dit laat wel weer de overduidelijke hunkering naar simplisme zien die de film wil overbrengen. Dat is namelijk ook iets wat Michael in zijn leven zoekt. Hij denkt dat te vinden in Lisa, die dan ironisch genoeg als enige vrouw een andere stem ten gehore brengt. Kaufman weet hun aparte liefdesverhaal zo krachtig op het scherm te brengen dat het lastig is om je als kijker niet volledig over te geven aan hun verhaal en met beide oren te luisteren naar wat de twee woord voor woord tegen elkaar te zeggen hebben. Het lijkt wel alsof elke zin met een bepaalde souplesse is samengesteld, want in elke zin is haast wel een gedachte te horen die terug gebracht kan worden op een situatie die een ieder wel eens mee heeft gemaakt in het dagelijks leven.

Daarbij is de animatie er één die niet vaak meer wordt gezien; die van stop-motion. De poppen die te zien zijn, zijn door 3D-printers tot leven gebracht en het heeft meer dan twee jaar geduurd om de film te maken. Kaufman heeft verklaard dat op sommige dagen er maar een aantal van twaalf frames werd geschoten. Dat is omgerekend om en nabij de halve seconde. De keuze voor deze vorm past op het eerste oog misschien niet bij het verhaal dat verteld gaat worden, maar als de film beter bestudeerd wordt, zal er tot de tegenovergestelde conclusie gekomen worden. Anomalisa is een film die de geschiedenisboeken in mag, niet alleen omdat het misschien wel de eerste animatiefilm is die laat zien hoe poppen de liefde bedrijven en met andere volwassen thema's omgaat, maar ook omdat er vrijwel nog nooit zo'n menselijk verhaal verteld is door middel van die zelfde poppen.

Vanaf het begin tot het eind is de film een voltreffer en als enige minpunt is dan ook aan te stippen dat de film zichzelf in dit doel soms enigszins inhaalt en het saai aan kan voelen. Als daar doorheen gekeken wordt, is de anderhalf uur die Anomalisa maar bedekt een feest voor zowel het oog als het oor, want de intonatie en de menselijkheid die de stemacteurs in hun teksten weten te leggen, zijn adembenemend. Gaat dat zien, is de enige raad die ondergetekende aan iedereen kan geven die voor het blu-rayschap staat te kijken naar nog een goede film om deze zomer mee af te sluiten.