Bound

Dit spel roept voor veel mensen herinneringen op aan Journey en dat is begrijpelijk. De insteek van Bound mag dan wel compleet anders zijn, de overeenkomsten zijn niet van de lucht. De Poolse ontwikkelaar Plastic Studios noemt Journey en Ico dan ook als invloeden, maar zij hebben hier een kunstwerk neergezet dat op zichzelf al behoorlijk indrukwekkend is. Voor de early adopters: je kan Bound met PlayStation VR spelen. In deze review beschrijf ik heel veel maar zeg ik weinig concreets over het verhaal. Dat is uiteraard om je plezier niet te vergallen met onbedoelde spoilers.

Het verhaal
Het spel begint met een zwangere vrouw. Je kunt, als je haar bestuurt, alleen maar slenteren en lopen. Springen is dus geen optie. Deze animaties lijken wel met aquarel gemaakt te zijn. De zwangere vrouw dient als de raamvertelling voor de rest van het spel.
In Bound is de echte hoofdpersoon namelijk Princes. Princes is een balletdanseres en zij beweegt uitermate sierlijk. Als je niets doet, dan gaat zij zich strekken en haar jurk en schoenen bewonderen. Je wordt door je moeder erop uitgestuurd om een monster te verslaan dat het koninkrijk bedreigt. Er wordt niet echt gesproken, maar gebruik gemaakt van klanken en ondertiteling. Waarom de moeder het zelf niet doet maar jou stuurt, is onduidelijk. Ook is het mij een raadsel waarom Princes geen bazooka van mams meekrijgt, want het monster is werkelijk gigantisch. Nog een raadsel: de gezichten van Princes en de anderen in het koninkrijk zit achter een soort van masker.
Als je in de problemen komt, dan moet je jezelf ‘eruit dansen’. Er zijn meerdere bewegingen die je kunt maken en Bound verbindt deze allemaal in één vloeiend geheel. Dit is erg leuk gedaan. De animaties van het kunstzinnig knoppenrammen gaan vloeiend in elkaar over.

Vind je weg
Bound is opgedeeld in zeven hoofdstukken waarvan je de meesten in iedere volgorde kunt spelen. Ieder hoofdstuk heeft een ander verhaal en een andere toonzetting. De omgevingen passen zich hierop aan. Om de verhaallijn te volgen, kun je een spoor van zwevende gekleurde geometrische vormen, genaamd shards volgen. Het spoor is niet overal, zodat je lekker gaat ronddwalen in het vreemde koninkrijk. Soms zijn er meerdere sporen om te volgen, zoals in het echte leven. Er zijn geen ‘secrets’ te vinden, maar wel hele mooie uitzichten en composities. Vaak als ik ging rondzwerven dan kwam ik weer uit bij het punt waar ik van het spoor afging. Briljant gedaan! Als je een obstakel tegenkomt, dan zijn er vaak meerdere wegen naar de andere kant. Als de route die je vindt moeilijk lijkt, dan is het verstandig te kijken naar een alternatief. Ik heb mijzelf met veel pijn en moeite à la Tarzan van liaan naar liaan over een ravijn geslingerd. Bij aankomst zag ik een paadje dat linea recta er naartoe liep. Als je bij een kruispunt de keuze hebt uit meerdere wegen, dan maakt je keuze niet uit. Je haalt je doel altijd wel, als je maar blijft dansen. Bij sommige gedeelten in het spel moet je wel erg lang en veel dansen, zodat het echt knoppen-masseren wordt. Voor al die moeite kun je dan ook een leuke trophy verdienen.
Af en toe kom je bij een herinnering. Dat is een 3D-weergave van een scène uit iemands jeugd, die zich opbouwt terwijl je erdoorheen zweeft. Je hoort ook flarden geluid die bij de herinnering horen. Dit kan vrolijk en soms ook beklemmend overkomen. Deze herinneringen zijn niet in de blokjesstijl als de rest van het spel gedaan, maar ook niet helemaal in de aquarel-stijl van de “zwangere vrouw raamvertelling”. Aan het eind van het spel word je gedwongen een hele moeilijke keuze maken.

Constant in beweging
De animaties zijn erg goed en zorgvuldig gedaan. Je kunt lopen, springen, bukken, rennen en dansen. Alle bewegingen worden al dansend uitgevoerd en als je dus ‘echt’ gaat dansen, dan pak je er een lint bij zoals die wordt gebruikt in de ritmische gymnastiek. Er zijn meerdere variaties van animaties voor dezelfde acties. Dit zorgt ervoor dat Princes steeds iets anders doet. Door al die fratsen vergeet je vaak op de omgeving te letten, die ook niet stilstaat. Er is geen gebouw dat niet beweegt, geen vloer die constant is, geen pilaar die massief is. Door de sfeervolle muziek, de op elkaar afgestemde kleuren en de grote vlakken wordt het gelukkig geen recept voor een epileptische aanval. Ontwikkelaar Plastic Studios heeft maar één animator, dus die had extreem veel werk. Alle animaties van de Princes zijn gedaan met motion capture. De Oekraïense danseres die alle bewegingen heeft verzorgd is Maria Udod.

Door schade en schande
Om de immersie zo groot mogelijk te maken is de user interface helemaal weggelaten. Er is dus ook geen gezondheidsmeter in het scherm. Als je valt, dan slaakt Princes een ijselijke gil terwijl ze in de diepte verdwijnt en je komt terug op de plek waar het misging. Ga er maar van uit dat het een aantal keren misgaat, want Bound geeft je minimale aanwijzingen. Dit vergroot het gevoel van zelf ontdekken wat het spel allemaal te bieden heeft. Er is op veel plekken in het spel een zogenaamde Edge Guard. Dit zorgt ervoor dat je niet overal pardoes over de rand kukelt. Het koninkrijk is uiterst veranderlijk en zonder Edge Guard is het erg paranoïde spelen en heb je geen kans om op de mooie omgevingen te letten. Dit betekent niet dat je als een dolle kunt rondrennen. Als je springt en de landing verkeerd inschat, dan mag je even wachten tot Princes uit de dood opstaat. Aan het einde van een evenwichtsbalk wilde ik bijvoorbeeld een sierlijke afsprong maken, die iets sierlijker uitpakte dan gepland. Auw.

Anders dan ‘normaal’
Dit is geen conventionele gameplay, maar een andere manier van games maken. Plastic Studios is van mening dat oudere gamers de structuur van veel puzzels al kennen en alles op werk gaat lijken. Bij Bound is het de bedoeling dat je geniet van de ervaring, de reis, zodat je de kans hebt om te letten op je omgeving. Er is geen Boven, Onder of zoiets banaals. Je moet in Bound anders denken. Je klimt ook niet in een touw, maar je glijdt naar boven.

Proefondervindelijk moet je erachter komen wat de kleuren betekenen in het spel. Een gekleurd vlak betekent dat het element kan bewegen, zoals een vloer die zakt door je gewicht. Maar een platform kan ook heen en weer gaan als een pont. Zo zijn er ook banen, die je rap ergens naar toe brengen op een wijze die de zwaartekracht tart en bespot. De kleuren lijken niet zozeer aan te geven wat voor actie ze doen, maar meer dat ze überhaupt een actie doen.
De camera neemt vaak een origineel standpunt in, ver weg van Princes. Dit laat je meer van de omgeving zien en trekt je weer uit je ‘comfort zone’. Telkens weer besef je dat games steeds op dezelfde manier worden vormgegeven en het is verfrissend als een studio het eens anders aanpakt. Het zijn van die kunstgrepen waar je brein van zegt: “waarom ook niet”. 

Kunstig
Bound zit vol met mooie art met de blokjeszee en blokjesgolven met als dominante kleuren bruin, rood, geel , blauw, paars en tinten grijs.  De blokjeszee is vaak dichtbij en ook weleens ver weg, maar altijd ergens in de buurt. De omgeving heeft steeds knipoogjes naar kunst en kunstenaars zoals Mondriaan en het kubisme. De ontwikkelaars zeggen zelf dat er invloeden van moderne kunst in zitten, met name suprematisme, concrete kunst, neoplasticisme, Bauhaus en de demo-scène. Dit is vooral smullen voor liefhebbers van kunst, architectuur en dans, kan ik mij zo voorstellen. Ook al kun je het als leek niet allemaal correct benoemen, je kan er nog steeds heerlijk van genieten. Nog een reden voor de strakke aankleding van de game is de eis dat alles vloeiend moest draaien in full HD op 60 fps. Niet alleen ziet het er dan prachtig uit, maar het is voor de VR-modus ook erg gewenst. Er is een extreem uitgebreide photo mode waarmee je je eigen kunstwerkje kan maken.

Op de achtergrond is er prachtige muziek, die veel diepgang, sfeer en waar nodig spanning aanbrengt.
Het is ook heel knap dat Princes geen seksuele uitstraling heeft. Onder het rokje heeft ze een korte legging aan, zodat ze altijd alles bedekt heeft. Als Bound gemaakt was door een Japanse studio zoals Tecmo Koei, dan hadden we een andere aankleding gezien van Princes.

Aan het eind begint het
Als je Bound voor de eerste keer hebt uitgespeeld, dan begint het spel pas. De speedrun-optie is er nu bijgekomen. Hier zijn er vele mogelijkheden om te sleutelen aan de instellingen van het spel. Je kan bijvoorbeeld Edge Guard uitzetten, zodat je echt overal subiet naar beneden valt. Ook kun je foto-effecten aan de game toevoegen. In speedrun wordt er niet automatisch opgeslagen tussendoor en moet je alle hoofdstukken in chronologische volgorde spelen. Je moet de speedrun in één keer afmaken om een tijd neer te zetten. Je kunt namelijk ook niet handmatig opslaan. Tijdens de speedrunmodus tellen de shards die je tegenkomt wel mee voor je eindresultaat. Er is ook een optie om slechts één hoofdstuk te spelen. Dan kun je ook vele gameplayelementen van de hoofdstukken uitzetten.

Speedrun spelen is sterk aan te raden. Je begrijpt het verhaal de tweede keer stukken beter. Bound  is bedoeld om van te genieten als een goede rode wijn: decanteren, even chambreren en rustig consumeren. Een lompe boer zet de fles aan zijn lippen en drinkt deze in drie grote slokken leeg. Als diezelfde boer Bound speelt, dan kan deze een hoofdstuk in 20 minuten spelen. In de speedrunmodus lukt het mij weleens om binnen tien minuten er doorheen te jagen.

Conclusie
Bij het zien van de trailer leek het mij interessant en saai tegelijk. De artistieke stijl kwam op mij nogal goedkoop over. Nou, ik zat er dus helemaal naast. Er gebeurt bijzonder veel op je scherm en de regels van de fysica worden vaak sterk aangepast. Ook zijn de personages en de objecten in Bound symbolische weergaven van iets anders. Het zijn als het ware metafysische verwijzingen naar psychologische archetypen en daar past een gestileerde weergave perfect bij. Op het eind wordt er al veel duidelijk, maar pas bij een tweede en een derde keer spelen beginnen alle puzzelstukjes op hun plek te komen. Naast de diepere betekenis geeft Bound je zin om te dansen! Het spel is redelijk kort, maar het is juist de bedoeling dat je het meerdere keren speelt. Bound is een absolute aanrader voor iedereen.

Bound komt 16 augustus uit voor PlayStation 4 en PlayStation VR.