Doctor Who: The Crimson Horror
Wat is het toch leuk als Doctor Who afwijkt van de standaard. Niet beginnen met de aankomst van de Doctor en zijn companion op een vreemde planeet of een vreemd tijdperk en dan een verhaaltje afwikkelen over een bad guy en een onderdrukt volk, maar gewoon openen op een totaal andere plek en gastpersonages de hoofdrol geven voordat de Doctor ook maar een beetje in de buurt komt.
The Crimson Horror begon met een schitterende afwezigheid van onze favoriete Time Lord. In plaats daarvan werd ruimte geboden aan het duo Vastra en Jenny, met hun companion Strax. Drie personages die sinds seizoen zes af en toe opduiken als vrienden van de Doctor en hem helpen bij random avonturen. Opvallend was dat Vastra en Strax, een Silurian en een Sontaran, worden gespeeld door acteurs die eerder in de serie (respectievelijk seizoen vijf en vier) hun eigen afleveringen hadden, maar dan in de rol van een ander personage. Neve McIntosh (Vastra) en Dan Starkey (Strax) zijn sinds A Good Man Goes To War, samen met Catrin Stewart (Jenny), een vleugje avontuur en comic relief geweest en werden favorieten onder de kijkers. Dat zij een grotere aflevering voor zichzelf zouden krijgen was te verwachten en is naar mijn idee meer dan terecht.
Leuk ook, dat de aflevering van deze week, de honderdste aflevering sinds de terugkeer van Doctor Who in 2005, eerst een 'Doctor lite' aflevering leek te worden: net als Love and Monsters, Blink of Midnight een aflevering waarin de Doctor maar sporadisch te zien is. Dat vermoeden werd al snel ontkracht, maar desalniettemin heeft schrijver Mark Gatiss (die eerder dit seizoen al Cold War schreef) een mooi spotlight weten te bieden aan het detective-trio.
Het mysterie dat zij onderzochten was het opduiken van roodgeblakerde lijken. Personen wier huid rood was gekleurd en die blijkbaar waren gestorven met open ogen, alsof ze zich dood waren geschrokken. Ik moet toegeven dat ik oorspronkelijk ook dacht dat dat het geval was: dat het zien van een specifiek beeld dit effect op mensen zou hebben. Bij de presentatie van Mrs. Gillyflower voor het publiek, waarin ze eerst haar blinde dochter onthult die daarna een afbeelding wil gaan tonen, verwachtte ik een zaal vol roodhuiden in een schrikhouding. Dat bleek echter niet waar. De exacte oorzaak had iets te maken met het gif van de 'red leech' en het feit dat een behandeling (het conserveringsproces) soms niet lukte. De rejects van de behandeling kregen een rode huid en werden afgedankt. De overlevenden werden netjes in preservatie geplaatst om de apocalyps te overleven en onderdeel te worden van een 'new Eden'. Wat dat in de ogen van mevrouw Gillyflower ook moge zijn.
En ergens was het toch wel weer een mooi typisch Doctor Who-plot. De villain wil een groot deel van de mensheid iets aandoen, maar bedoelt het uiteindelijk, op een geheel eigen manier, misschien toch wel goed. Gestoorde gekken, die niet uit zijn op wereldheerschappij maar verbetering, en daar vreemde methodes voor toepassen. Deed me een beetje denken aan John Lumic, die in het parallelle universum besloot de mensheid te 'upgraden' naar Cybermen (Rise of the Cyberman/The Age of Steel, 2006). Niet zeuren, je wordt er beter van. Een beetje dat idee. De villain van deze week was echter niet gedreven door een eigen invaliditeit, maar door een verknipt idee van een ideale wereld. Mooie rol wel, overigens, van Dame Diana Rigg (natuurlijk wereldberoemd door haar rol als Emma Peel in The Avengers of de vrouw van James Bond in On Her Majesty's Secret Service). Naast dat ze toevallig ook dit seizoen een hoofdrol heeft in Game of Thrones (na Liam Cunningham al de tweede die dit seizoen in beide series speelt), is The Crimson Horror de eerste acteerklus die ze samen met haar dochter, Rachael Stirling, doet. Gatiss heeft de twee rollen, die van moeder en dochter, bewust voor deze twee actrices geschreven.
Daarmee heeft Gatiss overigens een knap stukje schrijfwerk afgeleverd. Want niet alleen heeft hij specifieke rollen voor moeder en dochter geschreven en een verhaal bedacht met een flink grotere rol voor Vastra, Jenny en de weer uiterst grappige Strax, ook het Clara-mysterie kreeg een plek. Mooi gelinkt aan de vorige verschijning van het trio in The Snowmen werd verwezen naar de overeenkomsten tussen 'deze Clara' en 'die Clara', en werd gehint naar het feit dat de Doctor blijkbaar onderweg was naar London, wellicht om de twee Clara's elkaar te laten ontmoeten. Dat gaat in tegen een aantal door de Doctor zelf benadrukte regels, maar als een mysterie zo groot en vreemd is als Clara mogen de regels wellicht worden gebroken. Het is, naast de 'Doctor who?'-vraag, die al een aantal afleveringen ontbreekt, de rode draad van dit seizoen, die over anderhalve week vol in het spotlight zal komen te staan, wanneer in de finale de Doctor de planeet Trenzalore bezoekt. Zou het mysterie van Clara, de onmogelijkheid van haar bestaan en de doden die zij al gestorven is, verbonden zijn aan een uitweg waardoor de Doctor in de finale De Vraag niet hoeft te beantwoorden?
Voordat het zover is gaan de oppaskids van Clara volgende week blijkbaar eerst nog mee op avontuur en lopen ze een legertje Iron, eh Cybermen tegen het lijf. Geschreven door Neil 'The Doctor's Wife' Gaiman, belooft deze aflevering iets bijzonders te worden. En als die belofte waargemaakt wordt en de finale het spektakel is die het lijkt te gaan worden heeft seizoen zeven in de laatste drie afleveringen toch zijn hachje weten te redden. Na een lange aanloop van loslopende afleveringen die het vaak op een aantal serieuze punten nét niet waren, was The Crimson Horror weer een ouderwets leuke Who. Niet alleen het verhaal droeg hieraan bij; ook de uitvoering van de uitstekende gast-cast was prijzenswaardig. Als je dat ene lullige plotslordigheidje, van een simpele hendel die dient als alternatief voor een ingewikkeld controlepaneel, even wegdenkt, is er eigenlijk niets op vanavond aan te merken.
Nou, misschien één dingetje dan: moest dat nou, dat navigatiegrapje?
