Orphan Black: Conditions of Existence

Deze review is een recap van Orphan Black, aflevering 5 en beschrijft details uit het verhaal. De review bevat spoilers, dus je bent gewaarschuwd!

Orphan Black: Conditions of Existence (S01E05)

Als er één ding is dat meteen opvalt aan de Canadese sciencefictionserie Orphan Black, dan is het wel het razende tempo waarin het verhaal zich afspeelt. Waar we eerst nog het idee hadden dat dit de zoveelste sciencefictionserie zou gaan worden, waarin een mislukt kloonexperiment een grote rol speelt, lijkt de plot van de op BBC-America vertoonde serie met elke aflevering dikker te worden. Nadat we vorige week zagen hoe de bewusteloze Russische kloon Helena in een busje werd afgevoerd, is dat ook het instapmoment van de episode van gisteravond. Ergens op een niet nader definieerbare plaats zien we hoe de man met de opvallende ring de wonden van Helena aan het verzorgen is. Helena mompelt de naam Thomas, we mogen aannemen dat het de naam van de man is.

Sarah krijgt de schrik van haar leven als Paul opeens opduikt in het appartement van Beth. Hij probeert haar over te halen om haar spullen te pakken en met hem er vandoor te gaan, maar Sarah heeft daar geen oren naar. Diezelfde nacht droomt Sarah dat ze het middelpunt is van een aantal medische testen. Als ze de volgende ochtend haar tanden aan het poetsen is, krijgt Sarah een enorme hoestbui waarbij ze een Eeg-elektrode uithoest. Ook ontdekt ze sporen van een injectienaald in haar arm. Het was dus niet alleen maar een droom. Sarah spreekt met Alison en Cosima over het gebeuren en laatstgenoemde vermoed dat het om diagnostische testen ging. Cosima uit echter ook het vermoeden dat Paul meer van de kwestie afweet. Als politiehulpje Raj naar Sarah belt om haar te vragen of ze de geleende bewakingsapparatuur terug wil brengen, weet Sarah dat ook Beth haar wantrouwen had omtrent vriendje Paul. Voetbalmoeder Alison betrapt haar man Donnie, terwijl deze haar kasten aan het doorzoeken is en tegelijkertijd met iemand aan de telefoon over haar aan het spreken is. Alison was altijd al wantrouwend naar bijna alles en iedereen, maar vanaf nu zal ze nog meer op haar hoede zijn dan ooit tevoren.

Felix en Sarah spitten Beths appartement door, op zoek naar bewijs van de afluisterapparatuur. Het enige wat ze vinden is een visitekaartje van Trexcom Consulting, het bedrijf waar Paul voor werkt, een doos met oude foto's van Paul in militaire dienst, een aantal persoonlijke brieven van Beth en een pistool. Dat komt prima uit voor Sarah, die vorige week in de hoedanigheid van Beth ontslag had genomen en daarbij haar dienstwapen had ingeleverd. Pas nadat ze op het idee komen om eens een blik in de kofferbak van Beths auto te werpen, vinden ze de missende apparatuur. Sarah gaat naar Trexcom en ontdekt dat het kantoor leegstaat. Net als ze weg wil gaan duikt er een vrouw op die Beth lijkt te kennen en die aangeeft dat Paul in bespreking is maar dat ze op zijn nieuwe kantoor op hem kan wachten. Een mooie gelegenheid voor haar om een afluistermicrofoontje te verstoppen. Als Paul vervolgens een intiem moment met 'Beth', valt het hem op dat Beth haar litteken in haar nek kwijt is. Paul vind dit toch wel erg verdacht en besluit om haar stiekem te gaan volgen.

Alison is paranoia door het gedrag van haar man en vind in de garage een koffertje met een hangslot. Ze eist dat Donnie het koffertje openmaakt, maar deze laat haar weten dat ook hij recht op zijn privacy heeft. Alison denkt er het hare van. Dankzij diezelfde Alison mag Sarah voor het eerst in tijden haar dochtertje Kira weer van school ophalen. Onderweg naar huis worden de twee door een onbekende stiekem gefotografeerd. Alison heeft nog steeds haar vermoedens tegen haar man en besluit om een nanny cam te kopen. Als Alison de spyshop uitkomt loopt ze Sarahs ex Vic the Dick tegen het lijf. Deze denkt echter dat ze Sarah is en achtervolgt haar. Pas na een dosis pepperspray en als toetje een taser in de nek, weet Alison aan hem te ontkomen in haar minivan. Sarah gaat naar haar pleegbroer Felix om te horen of hij nog wat bijzonders heeft opgenomen in Pauls kantoor. Ze horen dat Paul éne Olivier heeft ontmoet, die Paul aanspreekt als Beths toezichthouder. Op datzelfde moment belt Paul omdat hij Beth wil spreken. Sarah weigert maar dan stuurt Paul ter motivatie een foto van haar met haar dochtertje. Sarah en Felix krijgen echter geen gelegenheid om te gaan flippen want er staat onverwacht bezoek voor de deur. Een nog nabloedende Vic the Dick heeft van zijn dealer op zijn donder gehad omdat hij de door Sarah gejatte coke niet kon betalen. Sarah geeft hem zijn geld en zegt dat hij op moet rotten. Vic pakt het geld aan maar laat wel weten dat hij nog niet klaar is met Sarah.

Alison werpt ondertussen nog een blik in haar garage en ziet dat het bewuste koffertje niet meer op slot zit. De inhoud is echter teleurstellend, het blijkt de voorraad pornofilms te zijn die ze eerder ook al in de kast van haar man had aangetroffen. Ondertussen zien we Donnie ergens in een veld staan waar hij papieren aan het verbranden is en met een onbekende persoon aan het bellen is. Hij stelt de persoon aan de andere kant gerust en zegt dat alles in orde is. Wat Donnie niet weet, is dat Alison een nanny cam in hun slaapkamer heeft neergezet. Als Sarah op weg naar het appartement van Beth is, wordt ze opgebeld door Cosima. Deze denkt dat het een mooie aangelegenheid is om meer te weten te komen over de personen waar Paul voor werkt. Cosima vermoed zelfs dat Paul ook niet precies weet waarom hij Beth moet monitoren. Als Sarah Beths huis ingaat zit Paul al met een getrokken pistool op haar te wachten. Paul is namelijk niet op zijn achterhoofd gevallen en heeft door haar afwijkende gedrag de laatste tijd teveel aanwijzingen gekregen voor zijn wantrouwen. Ze had seks met hem gehad, terwijl Beth al maandenlang niks van Paul wilde weten, ze droeg een T-shirt van The Clash, had ontslag genomen bij de politie, terwijl Beth eerder had gezegd dat nooit te gaan doen en natuurlijk het op mysterieuze wijze verdwenen litteken in haar nek. Om nog maar te zwijgen over het feit dat hij haar met haar dochtertje Kira zag lopen, terwijl Beth had gezegd dat ze onvruchtbaar was! Hier kunnen we in elk geval uit opmaken dat ook Beth niet het origineel van de klonen is. Sarah vertelt Paul dat Beth zelfmoord heeft gepleegd, maar Paul denkt dat het allemaal een soort van loyaliteitstest is en gelooft niet wat Sarah hem vertelt. Sarah vraagt hem nog waarom hij dit gedaan heeft en Paul heeft daar niet zo bijster veel op te zeggen. Hij zegt dat hij geen keuze had en "ze vertellen hem niet, waarom hij het moet doen."

We hadden het ons al een paar afleveringen lang afgevraagd en nu komt de aap dus eindelijk uit de mouw. Paul was actief bezig met het bespioneren van zijn vriendin Beth, maar wist eigenlijk niet helemaal waarom hij dat moest doen. Wellicht is hij een goeie kerel, die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats was en zodoende gedwongen is om te doen wat men van hem eist. Dat Beth niet de enige was die in de gaten gehouden werd, blijkt wel uit Alisons echtgenoot Donnie. De vraag is echter of Paul en Donnie elkaar ook kennen of dat ze beiden onder dwang van een nog niet nader te noemen persoon of organisatie staan. We zijn nog maar halverwege het eerste seizoen, maar de aflevering van gisteravond leek haast wel een seizoensfinale, met alle onthullingen en ontwikkelingen, in dit steeds spannender wordende verhaal.

Uiteraard levert zo'n explosief groeiend verhaal wel weer voor de nodige nieuwe vragen. Wie waren de artsen die Sarah onderzochten, waarom deden ze dat en in opdracht van wie? Worden alle klonen in de gaten gehouden, en zo ja door wie wordt Cosima dan in de gaten gehouden? Wie is Olivier en welke rol speelt hij in dit hele gebeuren? John Fawcett en Graeme Manson, de bedenkers van Orphan Black, hebben met de serie een spraakmakend geheel gemaakt, waarover we tot in het oneindige discussies kunnen hebben. Want dat is het mooie van sciencefiction, je kan altijd het onverwachte verwachten. Wat gaat Sarah nog meer aan Paul vertellen in de volgende aflevering? Gaan we nog iets horen en/of zien van Art. Beth/Sarah mag dan wel ontslag hebben genomen, dat is natuurlijk geen reden voor een volhardende detective om niet door te zetten toch? Daarbij was het een aangenaam personage en alleen daarom hopen we dat we hem nog wel terug zullen zien in één van de volgende afleveringen. Al is natuurlijk de aanwezigheid van Tatiana Maslany - in minstens zes rollen sinds het begin van de serie - al genoeg reden om naar deze uitdagende serie te gaan kijken. Orphan Black is een serie die je niet meer loslaat, als je er eenmaal aan begonnen bent.