Jaws

Tegenwoordig zijn we gewend om elke zomer weer een aantal grote blockbusters te verwachten. Steven Spielbergs Jaws wordt algemeen beschouwd als de film die deze traditie is begonnen. Het succes van Peter Benchleys boek, een intensieve reclamecampagne en een film die het publiek de stuipen op het lijf joeg, waren de hoofdingrediënten voor een door Jaws gedomineerde filmzomer in 1975. De grote filmstudio's proberen elkaar tegenwoordig allemaal te overtreffen met dure en spectaculaire producties, maar vergeten soms gewoon een geweldige film af te leveren zoals Jaws nog immer is.

De bewoners van het eiland Amity leven een rustig leventje dat elke zomer een opleving krijgt als vakantiegangers de idyllische stranden overnemen en de lokale economie een enorme boost geven. Deze zomer wordt het eiland echter geterroriseerd door een buitengewoon grote witte haai. Met de vakantietijd in aantocht is het aan de lokale politiechef Brody om met de nodige hulp het gebied weer veilig te maken voor mens en economie.

Dat je niet altijd complexe elementen hoeft te gebruiken om een goede film te maken, laat Jaws duidelijk zien. Het boek van Benchley is ontdaan van de niet broodnodige elementen, heeft duidelijke motivaties en maakt veel gebruik van relatief simpele, maar goedwerkende methodes om het publiek te vermaken. Niet altijd was dit een bewuste keuze, maar de vele problemen gedurende de productie met onder andere de mechanische haai, noodzaakten de filmmakers meer dan eens om creatieve oplossingen te bedenken.

Een goed voorbeeld hiervan is de eenvoud waarmee de aanwezigheid van de haai wordt bewerkstelligd. Wie kent niet het geweldige John Williams-deuntje dat de komst van de haai aankondigt. Voordat Bruce, de mechanische haai, ook maar enigszins echt te zien is geweest, is het publiek zich al bewust van de functie van het deuntje. Het stelt de filmmakers in staat om de verwachting en reactie van het publiek op een speelse manier te manipuleren. Maar ook visueel is het vaak simpel en effectief. POV shots, meegesleurde objecten en spartelende slachtoffers falen geen moment in de suggestie.

Als de haai dan eindelijk eens in volle glorie ten tonele komt, levert dit meteen een klassiek momentje op. Het publiek wordt even afgeleid en perfecte timing doet de rest. Brody's reactie "You're gonna need a bigger boat" is een van die memorabele filmquotes die overal opduiken. Dat de beweging van de mechanische haai niet altijd even realistisch is, valt gelukkig niet constant op doordat hij zelden lang in beeld is.

Een groot deel van het succes is ook te danken aan de castingkeuzes en personages van de film, met name de drie mannen die het op zee opnemen tegen het monster geven de film karakter. De watervrezende Brody (Roy Scheider) die zich ondanks de bevreesde omgeving verplicht voelt om achter de haai aan te gaan. De jonge onderzoeker Hooper (Richard Dreyfuss) die zich wil bewijzen en dolgraag achter zijn fascinatie aangaat en natuurlijk Robert Shaw in zijn geweldige rol van Quint. Een lokale karaktervolle haaienjager die de haai als zijn eigen Moby Dick beschouwt. Het oorspronkelijke idee van Spielberg was zelfs om Quints kennismakingsscène te laten afspelen in een bioscoop terwijl Quint de jaren vijftig Moby Dick-film in zijn kenmerkende stijl loopt te bespotten. De drie maken een levendig avontuur van de jacht op het monster.

Er is iets meer dan vier uur aan extra's te bewonderen, waarvan één een nog niet eerder uitgegeven documentaire is. De eerlijkheid gebiedt helaas te zeggen dat het merendeel van de nieuwe documentaire een herhaling is van wat ook te zien is in de oudere making-of, die ook al beschikbaar was bij eerdere uitgaven. Een overigens uitstekende twee uur durende making-of die maar weer eens duidelijk maakt dat film een collectieve creatie is waarvan alle puzzelstukjes op de juiste plaats moeten vallen en onverwachte situaties soms mede verantwoordelijk zijn voor zo'n succesvolle film.

Het zijn zeker niet de extra's die deze blu-ray uitgave rechtvaardigen. De meeste energie is gestoken in een intensieve restauratie van beeld en geluid en het resultaat is overduidelijk geslaagd. Er zijn geen beschadigingen meer te zien, kleuren zijn overal constant en terug gebracht naar de juiste waardes en je kunt het nu allemaal in hoge resolutie bewonderen. Tevens is er een nieuwe 7.1 sound mix gemaakt, die meer aan de huidige standaarden voldoet.