Film: Altiplano

Als haar gids Omar in koelen bloede afgeknald wordt en zij door de moordenaars gedwongen wordt er een foto van te maken, stopt de Iraans-Belgische Grace met haar werk als oorlogsfotografe. Haar broodwinning is haar gids fataal geworden. Op hetzelfde moment komt in een bergdorpje in het Peruaanse deel van de Andes een ongeluk weer eens niet alleen. Het Mariabeeld valt in vele stukken en er vindt een kleine milieuramp plaats. Door het van de goudmijnen afkomstige kwik in het rivierwater verliezen veel bewoners van het dorpje Turubamba hun gezichtsvermogen. De stoutmoedige Saturnina en haar dorpsgenoten zijn woedend op de Amerikaanse “gringo's” die deze mijnen exploiteren. Tot overmaat van ramp voor Saturnina kan ze haar verloofde Ignacio pas trouwen als het Mariabeeld hersteld is. Ondertussen is Grace's man Max aan het werk gegaan als arts in de buurt van Turubamba en door een aantal omstandigheden worden de parallellen tussen de levens van Grace en Saturnina allengs groter.

Opstand

Al voordat de titel op het scherm verschijnt, wordt in de openingsscène van Altiplano (zo wordt de hoogvlakte in de Andes genoemd) duidelijk dat de liefhebber van symboliek op de wenken bediend wordt in deze tweede film van het regisseurs- en scenarioschrijversduo Peter Brosens en Jessica Woodworth. Na een processie in Turubamba liggen er op de grond kleine, in de zon schitterende plasjes: het vermaledijde kwikzilver. Een paar straatkinderen kijken er vol fascinatie naar en de kinderen die zojuist aan de processie deelnamen, rennen de straat op om te kijken wat er te zien is. Een van de kinderen botst tegen Ignacio, die een van de vier dragers van het Mariabeeld is. Ignacio moet knielen om niet te vallen, waardoor Maria van haar voetstuk valt. Symbolischer en duidelijker kan het haast niet: Het kwik leidt ertoe dat alle hoop wegvalt. Oftewel, de komst van Westerlingen kan alleen maar ellende brengen. De toon is gezet, de titel verschijnt in beeld en veel symbolische beeldtaal alsmede schitterende beelden zullen volgen.

Tranen van verdriet en woede 

De aloude tegenstelling en het even oude onbegrip tussen de dorpsbewoners en de Westerlingen komt duidelijk naar voren. Zo snapt de naïeve goedzak Max niet waarom de lokale bevolking hem en zijn collega's niet vertrouwt. Een verbaasde collega vertelt hem dat hij wat meer geschiedenisboeken moet lezen, dan zal hij het wel begrijpen. Op het dorpsplein zitten twee gemaskerde mannen te wachten tot de blinde beeldhouwer het Mariabeeld in ere heeft hersteld. De mannen speelden tijdens de processie de zon en de maan en mogen volgens de geloofsregels hun maskers pas afdoen als het Mariabeeld weer hersteld is. De tegenstelling tussen de rustig wachtende religieuze mannen en de op zijn gemak doorwerkende beeldhouwer enerzijds en de af en aan rijdende kapitalistische vrachtwagens anderzijds kan nauwelijks groter. Later in de film zal Grace de enige zijn die de barrière van onbegrip en tegenstellingen slecht.

 

 Mooie Grace


Naast de al genoemde symboliek is er ook plaats voor mystieke elementen. Onder andere in de vorm van groepen mensen die een paar keer out of the blue opduiken in het berglandschap dat, zoals het een arthousefilm betaamt, pico bello gefilmd is. De bedoeling van het getoonde is dan ook niet altijd even eenvoudig te doorgronden. Of, zoals de blinde beeldhouwer zegt “Ik zie wat jij niet ziet”.

Het moge duidelijk zijn dat het lyrische en heftige Altiplano niet gemaakt is voor de multi- of megaplexbioscoopbezoeker die met een stel vrienden onder het genot van een grote bak popcorn wil kijken naar een actiefilm vol explosies en mooie vrouwen. Altiplano is een eigenzinnige filmhuisfilm waar overdaad aan symboliek wordt gecombineerd met fraaie vergezichten en twee verschillende maar langzaamaan samenvallende werelden.