Festival: Fortarock - The Festival 2009
Links naar de bands en naar de interviews staan onderaan.
Het is dus zaterdag 11 juli en ik zit in de trein van de echte hoofdstad richting de metalhoofdstad. Met namen als Keep of Kalessin, Satyricon en Meshuggah is de line-up indrukwekkend, zeker voor ¤32,50. Hoe dichter de trein Nijmegen nadert, des te meer in het zwart geklede mensen ik zie. Op het station is het gezellig druk en velen zoeken hun weg naar het busstation waar een speciale bus staat om ons naar Park Brakkenstein te brengen. Aangezien de bus al flink vol zit besluit ik met een handjevol andere festivalgangers een gewone lijnbus te pakken, waar de metalheads en het winkelende zaterdagpubliek door elkaar zitten en staan. Als ook onze bus vrijwel vol zit, stapt er een krom oud vrouwtje in, ietwat overrompeld door alle drukte. Als Mozes splijt zij echter de zee van zwart en met behulpzame handen wordt zij naar een vrijgemaakte zitplaats geloodst. De stemming is jolig en vriendelijk, wat ook blijkt uit het luide "dankjewel chauffeur!", dat door de bus galmt wanneer we bij onze bestemming zijn aangekomen.
Met z'n allen lopen we richting de kassa's, met aan weerszijden van het pad bomen die van onderuit paarse sfeerverlichting hebben. Iemand naast me merkt met een ietwat sarcastische toon op dat hij het gevoel heeft naar de Efteling te gaan. "Hé ja leuk hé!", antwoordt zijn buurman enthousiast. Ik meld me bij de persbalie, krijg mijn polsbandje en loop door de controle. Een flesje water armer betreed ik het festival terrein.
Het terrein beslaat een open gedeelte in het park. Langs de randen staan wat winkeltjes die cd’s, lp’s en t-shirts verkopen. Ook zijn er uiteraard eetkraampjes te vinden, maar het draait natuurlijk uiteindelijk allemaal om de bands, die te zien zullen zijn op een groot open podium of in de tent. De programmering is zo gedaan dat de bands om en om in de tent of op het podium spelen, met ongeveer vijf minuten tussen elk optreden. Het eerste optreden begint om 12.30 uur en het laatste eindigt om 23.30 uur. Het is dus in theorie mogelijk om alle 13 bands te zien, hoewel ik ook van plan ben gewoon wat rond te lopen en sfeer te snuiven.
Om maar bij het begin te beginnen begeef ik me naar de tent, waar de uit Los Angeles afkomstige speed/thrash metalband Warbringer de lastige taak heeft het festival te openen. Het zijn jonkies, met leeftijden rond de 20 jaar. De muziek is snel en hard, agressief en hongerig. Het publiek staat er nog wat onwennig bij, zo vroeg op de dag. Zanger John Kevill spreekt ze zo nu en dan opzwepend toe, waarbij hij de begrijpelijke fout maakt om te spreken over het optreden van 'tonight', terwijl het nog amper middag is. Ik had deze band graag later op de avond gezien, met het publiek op volle sterkte. Toch is het een begrijpelijke keus als opener, want ze zetten wel meteen de toon. Als dit voorbode is voor de rest dan wordt het een prima dagje.
De eerste band die op het open podium staat is Heidevolk, die ons folkmetal brengt van Gelderse bodem. Met kleurige schilden en gehuld in middeleeuws aandoende kleding komen ze op om vervolgens los te barsten in aanstekelijk Nederlands waarin ze zingen over Germaanse en Keltische thema's. Het is de feestmuziek onder de metal en als geboren Gelderse ontwaar ik zelfs een sprankje nationale trots in mezelf bij het horen van deze mannen. Waar een klein landje bijzonder in kan zijn! Ik ben nog niet zo heel bekend met ze maar neem me stellig voor thuis meer van ze te gaan luisteren. De mannen weten zichzelf live dus prima te verkopen en dat zegt ook zeker wat over hun professionaliteit.
Na het Gelderse geweld is het wederom tijd voor een Amerikaanse band, eentje die ons een combinatie brengt van death metal, grind en metalcore: All Shall Perish. Het zonnetje breekt echter net door en na even in de tent te hebben gekeken (het geluid is niet optimaal, de gitaar valt wat weg) betrap ik mezelf erop dat ik liever op het gras ga zitten om wat algemene sfeer te proeven. Om mij heen wordt het steeds drukker, blijkbaar druppelen er nog altijd mensen binnen. Het publiek is zeer gevarieerd. Het vrouw-mangehalte is ongeveer 1-4 gok ik zo en de leeftijden verschillen van buikje en grijs haar tot wat jong grut die vast nog bij mams en paps wonen. Veel t-shirt brengen een ode aan bands, waarbij de 'Wodan Heerst' slogan van Heidevolk vrij prominent op de ruggen prijkt.
De tent is stilgevallen en op het open podium is Delain aangetreden. Het is een Nederlandse symfonische gothic metal band met niet geheel verrassend een vrouwelijke zangeres. Voor de geïnteresseerden: een collega van Fok! had een tijdje geleden nog een interview met ze. Ik moet eerlijk bekennen dat dit niet zo mijn ding is en mijn indruk is daardoor al bij voorbaat gekleurd. Er staat toch nog een aardige groep mensen bij het podium, waarbij het aantal vrouwelijke fans groter lijkt dan bij de voorgaande bands. Ik zie aan het begin de in het wit geklede zangeres Charlotte Wessels een aantal keer een hand tegen haar oor houden, wat me doet vermoeden dat ze zichzelf niet goed kan horen. De zang is in ieder geval niet geheel zuiver en hoe zeer ik het ook probeer, zelfs als achtergrondmuziek trekt het me niet. Toch hoor ik later die dag een meisje verzuchten "ah Delain, ja heb ik gezien!". Voor ieder wat wils dus.
In de tent maakt inmiddels The Dillinger Escape Plan zijn opwacht en ik heb een vriend van me, die groot fan van ze is maar niet kon komen, beloofd het een kans te geven. Indrukwekkend is het zeker en vooral de manier waarop ze het publiek meekrijgen is prachtig. Toch is het voor mijn gevoel teveel een muur van geluid. De meeste nummers beginnen zonder enige opbouw of ceremonie en doen me dan ook menigmaal opschrikken. Zanger Greg Puciato is druk bezig het publiek te bewerken en is bewonderenswaardig energiek. Sowieso is dat het kernwoord hier: energie. Een nummer als 'Fix your Face' zweept mijn trommelvliezen en doet me toch maar redelijk achteraan blijven staan. Apart is 'Wish', een Nine Inch Nails cover. Waarderen kan ik het zeker en het Fortarock-publiek lijkt met dit optreden volledig op sterkte te zijn gekomen. Ook de bandleden gaan uit hun dak, waarbij de gitarist hangend aan het plafond eindigt.
Op naar het podium weer, omdat ik op tijd wil zijn voor Keep of Kalessin. Het is de eerste black metal band van vandaag en ik ben dan ook vol verwachting, want dit genre ligt me na aan het hart. Drummer Vyl (Vegar Larsen) is alleen op het podium en zet het nummer 'Origin' in gang, waarna één voor één de andere bandleden opkomen, met als laatste zanger Thebon (Torbjørn Schei). De heren zien eruit alsof ze net hun pijl en boog hebben neergelegd omdat ze de slag om Tolkiens vesting Helm's Deep hebben gewonnen. Met andere woorden, deze Noorse mannen krijgen het voor elkaar hun lange sluike haar en ranke bouw te combineren met een imponerende krachtige uitstraling. Ook Thebon lijkt meer op een elf dan een ork, totdat hij zijn mond opendoet. Wat een geluid! Een diepe stem gromt de teksten tot op het bot.
Het is het soort band en het soort show waar ik me helemaal in kan verliezen en gezien de reactie van mijn omstanders ben ik niet de enige. Om mij heen vliegen de haren heen en weer en voor het eerst vandaag gooi ook ik met volle passie mijn haar in de strijd. Wanneer ze afsluiten met hun hit 'Ascendant' blijft het publiek zo enthousiast dat ze terugkomen voor een toegift en 'Kolossus' spelen. Zo goed als het laatste album is zo indrukwekkend weten ze hun muziek live te brengen. Mij hebben ze als fan zeker over de streep getrokken en van de mensen om mij heen hoor ik eigenlijk ook niets dan goeds. Dit ontgaat ook de bandleden niet en ze bedanken het publiek uitvoerig voordat ze dan toch echt het podium verlaten.
Kataklysm volgt de Noorderlingen op met brutal death metal uit Canada. Bruut is het zeker. De bovenarm van zanger Maurizio Iacono is zo breed als mijn bovenbeen en vertoont een grote tatoeage. Tussen de nummers door roept hij het publiek op tot geweld. "I want to see bodies flying everywhere!".
Ik vraag me af hoe het publiek was geweest als Kataklysm op het open podium had gestaan. De illusie van ruimte in de buitenlucht had misschien (nog) meer gemosh opgeleverd. Wanneer men blijkbaar onvoldoende gehoor geeft, neemt Iacono op schoolse wijze het initiatief en begint met het bouwen van een ‘wall of death’. Deze doodsmuur zorgt voor genoeg actie om hier en daar wat bloed te doen vloeien onder de toeschouwers, zoals ik even later mag getuigen wanneer ik plaats neem aan een van de campingtafels die naast de tent staan.
Tegenover mij zitten Jos en Johan, die met een onvervalst Achterhoeks accent (of zo vermoed ik), praten over het festival. "Jah en normaal doe ik van zo en zo", gebaart Jos druk met zijn armen, "maar net bij Kataklysm dacht ik van fuck it en deed ik helemaal zo en ook zo!". Jos knikt instemmend en zijn vinger raakt zachtjes het wondje op zijn lip aan. "Tof man, heb het echt naar mijn zin. Alleen Delain was niet zo maar toch man, heb het zo naar mijn zin, ik ga zo nog even de bami proberen ook". Gezellig.
Een eindje verder op zie ik hoe Candlemass aan het optreden begint. Deze oldschool doom metal meneren uit Zweden doen logge zware muziek het terrein over rollen. Frontman Robert Lowe stampt met zijn zware lijf en blonde lokken gretig heen en weer. Mensen die denken dat metal allemaal dezelfde teringherrie is, hebben duidelijk nog nooit het verschil gehoord tussen het voorgaande death geweld van Kataklysm en het bombast van deze doom. Ik vind doom altijd meer luister dan mee-doe muziek en maak van de gelegenheid gebruik om een beetje rond te struinen over het terrein en wat te eten. Ik kan kiezen uit barbecue, Surinaams, Vietnamees, Mexicaans, patat en een ijsje.
Het bier dat vandaag vloeit is Bavaria: bekers voor het publiek, plastic flesjes backstage. Voor een ééndaagsfestival vind ik het knap dat ik zo nu en dan iemand slapend (en waarschijnlijk erg dronken) op de grond aantref, vooral omdat het pas rond zessen is.
Jammer, want zo missen ze Death Angel, die melodic thrash metal ten gehore brengt. Deze mannen komen uit de VS, maar hebben deels een Filipijnse achtergrond en dat brengt wat variatie in het uiterlijk van een veelal blanke scene. Zanger Mark Osegueda heeft daarbij enorm lange dikke dreads die enthousiast met hem mee zwiepen tijdens zijn bewegingen.
Ik ben niet zo heel erg bekend met deze band maar ben meteen onder de indruk, zowel van de muziek als de manier waarop ze met elkaar en het publiek omgaan. Uit vele hoeken hoor ik later dat dit het beste optreden van de dag was en dat kan ik me goed voorstellen. Ik ga maar eens meer van ze luisteren, de heren hebben indruk gemaakt.
Ik ga eerder weg bij Death Angel om vooraan te kunnen staan bij Satyricon. Met de drummer van deze Noorse black metal band zal ik later op de avond een interview hebben en ik ben dus erg nieuwsgierig naar de show. Er staat een grote drietand als decoratie op het podium en de rookmachine onttrekt helaas drummer Frost (Kjetil-Vidar Haraldstad) aan het zicht. Kortgeknipte zanger Satyr (Sigurd Wongraven) is wel duidelijk in beeld en zet zoals van een professional verwacht kan worden een dijk van een show neer, hoewel ook zij veel beter tot hun recht waren gekomen in een donkere tent dan op een open podium in het zonlicht.
Ik merk dat ik het een beetje jammer vind dat ze geen corpse paint meer dragen (gezichten beschilderd met zwart en wit). Niet dat het wat uitmaakt voor de geweldige nummers als 'Wolfpack' en 'Den Siste' die ze spelen, maar ach, een flink show element is soms ook gewoon leuk. Er valt weinig op aan te merken, Satyricon is goed. Toch deed Keep of Kalessin, de andere band die zowel Noors is als black metal speelt, mij persoonlijk meer. Helaas kan ik niet tot het einde blijven want ik moet naar mijn eerste interview.
Bij de ingang van het backstage gedeelte kom ik 'Jan' van de beveiliging tegen, die het niet nodig vindt me te controleren. Nieuwsgierig hiernaar begin ik een praatje en blijkbaar zie ik er niet uit als iemand die komt moorden of het podium op wil rennen. Hij doet zijn werk goed, want dat was ik inderdaad niet van plan. 'Gemoedelijk' is de term die hij gebruikt om Fortarock aan te duiden en hij heeft het prima naar zijn zin. Toch moet hij wel goed opletten, want er spelen grote namen vandaag en er waren eerder die dag zowaar een stuk of zes personen die wel zonder uitnodiging backstage probeerden te komen om bandleden te spreken. Ik zeg de gezellige man gedag en begeef me naar het eerste interview van die dag.
Na het gesprek haast ik me naar de tent waar ik tijd heb voor een half uurtje heerlijk Meshuggah voor ik naar mijn tweede interview moet.
Meshuggah is lekkere herrie wat mij betreft, maar het publiek lijkt verdeeld in 'lovers' en 'haters'. De groep pal voor het podium gaat helemaal los, totdat ze niet gekker kunnen doen wanneer zanger Jens Kidman weer om een reactie vraagt. Het is echter niet zo druk als ik had verwacht bij een naam als deze. Lang voordat ze het bekende 'Future Breed Machine' als afsluiter spelen begeef ik me weer backstage voor het tweede interview van vandaag.
Gelukkig ben ik op tijd terug om Moonspell te kunnen zien, hoewel ik niet vooraan kan staan zoals ik zanger Fernando Ribeiro tijdens mijn interview met hem had beloofd. Moonspell brengt ons dark gothic metal, wat op zich niet mijn favoriete genre is. Ik ben niet de enige hierin, want zo langzaam aan beginnen mensen al richting uitgang te gaan. Het is inmiddels tegen tienen en voor iedereen die nog de provincie uit moet, is het zaak op tijd nog een trein te pakken. Zelf blijf ik echter staan, Ribeiro is een fascinerende warme man en ik wil hem dan ook graag live zien optreden. Ik schaam me bijna te moeten constateren dat ik het erg goed vind, tegen mijn eerdere vooroordeel in. Het is sneller en zwaarder dan ik verwacht had en Ribeiro straalt zoveel passie uit dat het moeilijk is om niet mee te gaan met de muziek. Het enige minpunt is dat de tijd tussen de nummers wat lang is, waardoor ook het publiek wat stilvalt. Anneke van Giersbergen, de ex-zangeres van The Gathering die twee nummers meezingt, is een verademing na Delain. Blijkbaar kan ik dus wel erg genieten van metal gecombineerd met een vrouwelijke stem. Fernando en Anneke zingen 'Scorpion Flower' vol overgave en hoewel ik het applaus van het publiek af en toe wat matig vind, heb ik zelf enorm genoten.
Rest nog de afsluiter in de tent, de 'Special Guest', die al een tijdje niet meer zo geheim is onder de bezoekers van de diverse metalfora op internet. Het is The Devil's Blood, een uit Eindhoven afkomstige 'horror soul'-band. Helaas voor hen komt nu de stroom richting parkeerplaats en bushalte echt goed op gang en ook ik moet de dag afsluiten om nog thuis te kunnen komen. Van de ene kant is het jammer dat de hekkensluiter geen grote naam was waar iedereen voor zou blijven hangen, van de andere kant was dit ook zonder druk bezochte afsluiter een erg succesvolle dag. Ik ben nu al benieuwd naar de plannen voor volgend jaar.
Fortarock is en blijft een goede naam voor evenementen en met dit festival hebben ze wat mij betreft een juweeltje in handen, mits ze de prijs schappelijk houden en de namen groot. Ik ben in ieder geval volgend jaar weer van de partij.
Links:
Het interview met Fernando Ribeiro van Moonspell
Het interview met Frost van Satyricon
Fortarock
Warbringer
Heidevolk
All Shall Perish
Delain
The Dillinger Escape Plan
Keep of Kalessin
Kataklysm
Candlemass
Death Angel
Satyricon
Meshuggah
Moonspell
The Devil’s Blood
Foto's door Asta
