CD: Genesis - 1970 - 1975 Box

In navolging van de twee eerdere Genesis-boxen is het moment om de cirkel zo goed als rond te maken daar. De "groene" is uit en belicht de periode die voor veel muziekliefhebbers Genesis tot hun favorieten liet behoren, 1970 - 1975. Waar de andere twee box-sets de overgang van progrock naar een meer commerciële periode beschrijven, was 1970-1975 een tijd waarin zaken als progrock, experimenteel en psychedelisch hoogtij vierden. Het waren de jaren van Peter Gabriel, de frontman die in 1967 al betrokken was bij het oprichten van de band, samen met schoolmaatje Tony Banks. Het bandje werd eind jaren zestig gedoopt tot Genesis (al was Gabriel's Angels ook een optie), een naam die paste bij een nieuw begin en een nieuw geluid.


Net als bij de eerdere twee boxen worden de fans hier volop verwend. Elk studio-album is uitgegeven in een geremasterde cd/sacd hybride en de 5.1 Surround versie op dvd, waardoor je nog beter van elk detail kunt genieten. Tevens bevat deze wederom prachtig ontworpen uitgave vele extra's, die de geschiedenis, de motivatie, de cruciale momenten, anekdotes en de meningen voorschotelen.

Voor de steunpilaren (Gabriel, Banks, Rutherford) van de band destijds voelden Trespass eigenlijk pas als het eerste echte Genesis-album en dat is dan ook het vertrekpunt van deze verzameling. De in folk gedrenkte en soms pastorale progrock refereerde aan het groeiende geluid dat in die tijden zijn opmars maakte. Heerlijke Hammond- en Mellotronpartijen, tintelende twaalfsnarige gitaarhoogstandjes, en Gabriel's geladen stem. Hoogtepunten vormden onder andere het bombastische 'The Knife' en de melodische fabel van 'White Mountain'. De laatste leverde tekstueel de inspiratie voor de albumtitel ("Outcasted he trespassed where no wolf may tread"). Maar eigenlijk mag de hele plaat de lof ontvangen, want de uitgesponnen tracks blijven stuk voor stuk fier overeind staan na al die jaren. Trespass was een indrukwekkende voorbode van wat de band in de komende jaren zou brengen.

Gitarist Anthony Phillips kabbelde met zijn gezondheid en kon zijn plankenkoorts helaas niet overwinnen. Mayhew en Phillips verlieten in 1970 na het uitbrengen van Trespass de band. Phil Collins en Steve Hackett waren respectievelijk hun vervangers en onder deze samenstelling bleef Genesis tot aan het vertrek van Gabriel in 1975. Met de komst van dit duo verschoof het geluid van folk en idyllisch richting rock en een stekeliger geheel. Collins drumwerk was strakker, luider en gold als een goede basis voor complexere en energiekere composities. Daarnaast ging men wat meer experimenteren met instrumenten (fuzz box, King Crimson's oude Mellotron Mark II. De opener van Nursery Cryme, 'The Musical Box', geldt nog steeds als één van trofeeën van Genesis. Wederom een episch portret volop spanning en geniale overgangen en tevens de bron van de coverart voor de plaat. Wellicht dat het theatrale en verhalende karakter Gabriel verder in de rol van performer wees. Op het podium beeldde hij de stukken van Genesis fysiek uit met behulp van kostuums, maskers en theatraliteit. De mythen van 'The Fountain of Salmacis' of de verhalen van het visceuze en roerende 'The Return of the Giant Hogweed' waren een vruchtbare bodem voor Gabriel's uitingen. De plaat biedt een variëteit aan invloeden en geluiden en klinkt in dit nieuwe jasje erg crispy. Net als op het mooi opgepoetste Trespass bevat Nursery Cryme een interessant Reissue-interview met de betrokkenen.

De symfonische inslag van Nursery Cryme slaat een brug met het intro van 'Watcher of the Skies' van de opvolger Foxtrot, die in 1972 het licht zag. Een steviger rockgeluid ontpopt zich in dit nummer, maar daarnaast ontwikkelt de band zich verder in de kunst van de dramatiek. Veler favoriet, Supper's Ready', is een kunstwerk van proportie, en niet alleen aangezien het nummer meer dan 23 minuten klokt. Een kameleontische compositie die zich door een scala aan instrumentarium, toon- en maatsoorten worstelt en van intens naar ingetogen wiegt. Met behulp van de hedendaagse technologische mogelijkheden is de track geremastered tot perfectie. De wereld kon de kwaliteiten van Genesis ook niet langer ontkennen en voor het eerst belandde het album in de Engelse lijst. Gabriel maakte dankbaar gebruik van de lengte en thema's van het materiaal voor zijn performance-acts. Niet alleen de plaat, maar ook de live-shows van Genesis begonnen naam en faam te krijgen. Naast de prachtplaat zorgen de extra's hier ook voor toegevoegde waarde. Het gebruikelijke Reissue-interview levert nieuwe inzichten op en toont daarnaast registraties uit het Belgische Popshop en uit een optreden in Rome.

Dat Genesis nog niet uitgeblust was en nog vele hoogtepunten in zich had, bewezen de heren op Selling England By The Pound uit 1973. Gabriel wou met de albumtitel (en politieke slogan uit die tijd) benadrukken dat de band zich niet te grabbel ging gooien aan Amerikaanse successen. Commercieel gezien werd dit destijds het succesvolste album van Genesis in het Gabriel-tijdperk in Engeland. Wederom bevat de plaat uitgerekte songs, vier die meer dan acht minuten duren maar liefst. Er is echter meer plaats voor solo's en instrumentale ideeën dan op vorige uitgaven, maar het blijft bij Genesis binnen de perken. Het lijkt wel of ieder bandlid zijn instrumentarium steeds beter begrijpt en gebruik maakt van de nieuwe mogelijkheden. De groove en strakke partijen van Collins, de basisfundamenten en gitaaruitspattingen van Rutherford, de krachtige aanslagen van Hackett op gitaar en de synth- en mellotroncapriolen van Banks springen (zeker op de remasters) in het oor. De hybride wordt ook hier bijgestaan door een dvd, met daarop een concert-film uit 1973 en een registratie uit Parijs van datzelfde jaar.

De volgende uitdaging werd in de vorm van een dubbel-conceptalbum gegoten en werd op een redelijk ongelukkig moment uitgegeven. Progrock ontving tijdens de opkomst van punk steeds meer kritieken en conceptalbums van Jethro Tull en Yes kregen het jaar ervoor al meer kritiek dan verwacht. Achteraf gezien werd The Lamb Lies Down On Broadway één van de meest gewaardeerde albums van de band. Ook in de '1970 - 1975' uitgave geeft het genot, zo niet meer. De "Enossification" (geluidseffect en productie door Brian Eno) soundscape wordt nog verder uitgediept wat de plaat bijna een surreëel sfeertje meegeeft. De solo's en vocalen van Gabriel rekken zich naar je uit en trekken je mee het verhaal in. De uitgave verhaalt over de half-Puerto Ricaan Rael, die zich in New York ophoudt en geconfronteerd wordt met een vreemdsoortig en gevarieerd pluimage uit de Amerikaanse stad.
De lengte van de songs werd aanzienlijk korter op deze plaat, maar het gebruik van segues zorgt voor een vloeiende overgang tussen het grootste deel van de tracks. Op gezette tijden trappen de mannen wat harder op het gas dan voorheen en de eerst zo weldadige klankenbaden delen soms korte prikjes uit. Toch bouwt het werk verder in de stijgende lijn die Genesis in de vier jaar ervoor had uitgestippeld. Voldoende fantasie, symfonische rock, progrock en theatrale uitspattingen om een dubbelalbum mee te vullen. Muzikaal gezien bleven Hackett en Gabriel op de achtergrond tijdens de creatie. Gabriel stond erop dat hij de tekstuele invulling zou verzorgen, wat leidde tot ergernissen bij anderen (voornamelijk Rutherford, die het project graag anders had zien lopen). De ontstane verhoudingen plus de persoonlijke situatie van Gabriel zorgden er uiteindelijk voor dat Peter Gabriel de band vaarwel zei. The Lamb Lies Down On Broadway zou het laatste werk van Gabriel bij Genesis zijn en de band besloot als viertal door te gaan. Het Gabriel-tijdperk was ten einde.

De disc met extra materiaal grijpt voornamelijk terug naar de periode voor Trespass. Er waren, in tegenstelling tot de eerdere boxen, maar twee tracks die niet gebruikt waren op de albums, 'Twilight Alehouse' en 'Happy the Man'. Samen met opnames van de BBC klinkt Genesis hier weer pastoraal en wat toegankelijker. Veel materiaal heeft de fan al eens eerder gezien op bijvoorbeeld Genesis Archive 1967-1975. De toevoeging van 'Genesis Plays Jackson' is extra bijzonder. Het betreft muziek voor een nooit uitgezonden documentaire over de schilder Michael Jackson. Het opvallende is dat er stukken in voorkomen die verspreid over ander werk wel zijn uitgegeven. Alleen 'Resignation' kent geen referenties naar later werk.
De dvd op de extra disc bevat, naast de standaard interviews, twee tracks opgenomen bij NBC's Midnight Special ('Watcher of the Skies' en 'The Musical Box') en een documentaire van VH1 die terugblikt op de carrière van Genesis. De laatste werd gemaakt naar aanleiding van de release van Genesis Archive 1967-1975 destijds. Ook al is het extra materiaal van de gehele box niet altijd even goed, het geeft prima weer hoe de band was in vervlogen tijden. Het muzikale gedeelte is echter subliem geremasterd en verzorgd.

De Genesis-boxen zijn allemaal van zeer hoogstaande kwaliteit en het zou wel eens de beste serie remasters kunnen zijn die ooit is uitgegeven. In elk geval qua hoeveelheid werk, extra's, inzet en kwaliteit is het niet zomaar een staaltje geldklopperij geweest (al betaal je flink voor de boxen). De geschiedenis van een cruciale band in de rockgeschiedenis is eigenlijk nog nooit zo compleet geweest. Nu nog een box met live-registraties van de gehele carrière en de Genesis-fans hebben alles wat hun hartje begeert.


Label: EMI Datum: November 2008 Waardering: