Interview met Anne B. Ragde
Het verhaal
Het is een week voor Kerstmis en Anna Neshov ligt op sterven. Haar oudste zoon Tor brengt zijn broers Margido, zelf een ongehuwde begrafenisondernemer en jongste broertje Erland op de hoogte. Beiden hebben jaren geleden het ouderlijk huis met ruzie verlaten. Ook zijn dochter Torunn, die hij nog maar één keer heeft ontmoet, krijgt onverwachts een telefoontje. Als Anna overlijdt worden deze vier totaal verschillende mensen gedwongen te logeren op de familieboerderij, waar Tor nog met zijn vader woont. Echter is het zo dat alle gezinsleden niets van elkaar afweten, waardoor er een hoop ongemakkelijke situaties ontstaan in afwachting van de begrafenis.
Het interview
In een elegant hotel aan de grachten, in de binnenstad van Amsterdam, vangt Ragde’s PR-manager de vele journalisten in de lobby op. Vervolgens brengt zij ze naar een stijlvolle conferentieruimte, met een antiek ogend interieur en wanden gevuld met vele klassiekers uit de boekenwereld. Anne wacht ze allen glimlachend op aan een massief houten tafel. Ze maakt een zeer ontspannen indruk, ondanks dat ze zojuist waarschijnlijk talloze andere interviews heeft afgegeven. Gaandeweg het interview kom je erachter dat ze inderdaad zo een relaxed en veelzijdig figuur is als je verwacht.
Bekend in eigen land dus, maar nog niet bij ons. Wie is Ragde nou precies? "Ik heb vroeger altijd gelezen. Dat moest ook van mijn moeder, omdat ze wilde dat ik een basis had zodat ik wist waar ik vandaan kwam. Vanaf mijn zesde tot aan mijn veertiende levensjaar was ik ook lid van een boekenclub. Ik moest dus alle klassiekers lezen, maar dat vond ik zelf niet erg hoor! Als ik een lievelingsschrijver zou moeten kiezen dan is dat zeker weten Annie Prue. Ondanks dat ik met boeken ben opgegroeid, heb ik nooit gedacht dat ik later zelf schrijfster zou worden. Maar schrijven is heerlijk! Als ik schrijf moet je wel uit mijn buurt blijven, maar eigenlijk doe ik dat zelf wel. Ik sluit me op in mijn vakantiehuisje aan de kust, kijk niet naar televisie, praat met niemand en luister naar hele foute top 40 muziek, zodat ik niet word afgeleid door de tekst. Okay, niet alles is fout en erg slim is het ook niet meer sinds ik hierdoor fan ben geworden van Britney, Snoop Dogg en Eminem! Zij hebben best wel goede teksten, dus dat is ook teveel afleiding!" Zegt ze lachend.
Dat deze methoden ervoor zouden zorgen dat ze een succesvolle schrijfster zou worden had ze nooit verwacht. "Succes is leuk en het behandelt me ook erg goed moet ik zeggen, maar het hoeft allemaal niet zo van mij hoor. Ik ga liever met mijn vrienden relaxed op de bank zitten kletsen dan naar een filmpremière. Net zoals vorig jaar toen ik was uitgenodigd voor een diner met de Noorse Koninklijke familie, daar ben ik ook niet naartoe gegaan. Waarom zou ik naar een feest toe gaan waar ik niemand ken? Als ik op een verjaardag kom wil ik er wel iemand kennen."
Ze werd berucht en beroemd in Noorwegen toen ze een pornografisch getint boek uitgaf. Het was voor heel Noorwegen schrikken, voornamelijk voor de conservatieve critici, dat een geliefd auteur als Ragde zo’n controversieel boek uitgeeft. "De critici stelden vast dat het een pornografisch boek was, terwijl ik ze duidelijk probeerde te maken dat het juist een boek was óver pornografie. Het verhaal gaat over een vrouw die pornografie verwart met liefde. Dat zijn twee verschillende dingen. Dit boek maakte veel los in Noorwegen en leidde enerzijds tot veel discussies en debatten, terwijl het anderzijds juist heel goede recensies ontving in de Christelijke kranten!" Toch herwon ze heel gauw de steun van de critici toen ze een biografie over Sigrid Undset uitgaf, waarvoor ze de prestigieuze "Brage prijs" heeft ontvangen. Haar grote succes kwam niet veel later in de vorm van 'Het Leugenhuis'.
Nederland is alweer het achttiende land waar 'Het Leugenhuis' is verschenen. 'Het Leugenhuis' is trouwens niet de rechtstreekse vertaling van de originele titel waarmee het boek verscheen. Van origine heette het boek "Berlinpoplene" (Berlijnse Polulieren bomen) of "Berlin Poplars" in het Engels. Ondanks de veranderde titel is het boek erg populair gebleven in al de verschenen landen. "De titel werd in het Nederlands te lang en nietszeggend. 'Het Leugenhuis' veroorzaakt direct een grote impact bij het lezen. Niet alleen de Nederlandse titel is afwijkend van het origineel, ook de cover is anders dan alle andere landen." Het boek is door al deze landen niet om de hype opgepikt, maar juist omdat het erg prettig is geschreven en daardoor erg toegankelijk is voor alle lezers. "Ik hoor het moeilijk te hebben om het boek te schrijven, mijn lezers horen het niet moeilijk te hebben om het te lezen. Dat is ook mijn credo als ik schrijf en als auteur zijnde. Ik wil benaderbaar zijn en niet hebben dat iemand mijn boek zit te lezen en zichzelf moet afvragen wat ik nou bedoel." Haar schrijfstijl verklaart dan ook direct waarom Ragde fans heeft tussen 14 en 96 jaar oud. "Tot mijn eigen verbazing heb ik veel mannelijke fans. Iets wat geen enkele andere schrijfster in Noorwegen kan beweren. Ik schrijf niet namens vrouwen noch feministische propaganda. Ik schrijf fictie, maar ik wil niet dat de lezer ervaart dat hij iets fictiefs leest. Ik geloof in het bestaan van de karakters en werk als een soort van acteur. Ik moet transformeren in het karakter over wie ik schrijf in het boek. Dat moet ook als ik jou wil laten geloven in wat ik schrijf. Ik denk dat mensen zich er daardoor zo goed mee kunnen identificeren. Het blijft dan ook absoluut onwerkelijk om zulke grote verschillen in leeftijd te zien tussen fans."
Ragde’s schrijfstijl wordt alom geprezen door critici in heel Europa. Dat 'Het Leugenhuis' een bestseller werd was iets wat ze totaal niet had verwacht. Het was wel haar insteek om zoveel mogelijk boeken te verkopen, dus legde ze de nadruk op het gevoel van de broers, zodat het overgrote deel van de lezers in Noorwegen, de vrouwelijke lezer, meer aangesproken werd. "Ik wilde dat de vrouwelijke lezers zich konden identificeren met de karakters en dan is hier ineens een boek dat eigenlijk over drie broers gaat! Drie echte mannen die hun gevoelens niet kunnen en willen uitspreken. Dat bewijst dan ook weer dat identificatie niet gaat om het geslacht, maar om het gevoel en inlevingsvermogen van de karakters. Vooral om het familiare aspect en het deel uitmaken van een familie. Ik wilde een groot contrast weergeven, omdat dat heel Noors is op dit moment. We zijn aangekomen in een overgangsfase, waarbij we veranderen van een vissersland naar een land dat veel meer gericht is op cultuur. Het komt dus geregeld voor dat er binnen families heel grote verschillen zijn. De één is chauffeur en de ander doceert aan een universiteit." Deze verschillen zijn dan ook prominent aanwezig in het boek en zorgen voor hele herkenbare, maar meestal ongemakkelijke situaties. "Geen enkele familie is zorgeloos, niet alleen in Noorwegen maar in geen enkel land. Ik besloot niet gelijk een boek te schrijven over homoseksualiteit en het boerenbestaan. Maar dat is wat er nu gebeurt om ons heen en ik denk dat de herkenning hiervan elk mens zo aanspreekt."
Een ander onderwerp dat oppervlakkig aanwezig is in 'Het Leugenhuis' is de dood. "Als je beseft dat je doodgaat is alles opeens te laat en met dat besef in het achterhoofd, zie je de duidelijke lijn in het verhaal. Alle personages doen en zeggen zoveel domme dingen! Ze zeggen allemaal nutteloze dingen en dat terwijl het leven al zo kort is om niet te zeggen wat je meent en wat je voelt, totdat het plotseling te laat is." Al deze schokkende interacties en processen worden afgewisseld met prachtige beschrijvingen van het Noorse landschap om het contrast nog maar eens te benadrukken.
Ondanks dat 'Het Leugenhuis' een gesloten einde heeft, is dit boek het eerste deel van een trilogie. "Ik moest weten hoe het verhaal afliep. Het kon toch niet zo zijn dat het verhaal gewoon eindigt, terwijl al deze verschillende personages bij elkaar zijn? Ik moest het gewoon weten en daardoor kwamen er nog twee delen. Ook deze delen werden extreem goed ontvangen in Noorwegen en ik werd gevraagd om er een televisieserie van te maken. En die wordt nu wekelijks door 1 miljoen mensen bekeken!"
Het boek van Anne B. Ragde is kort gezegd een vermakelijk stuk lectuur. Een echte aanrader voor de lezer die van een luchtig verhaal houdt en prettig verrast wilt worden. Het zou leuk zijn als er meer van Ragde zou verschijnen, maar van de avontuurlijke vrouw die bijna was opgegeten door een ijsbeer toen ze een tochtje maakte door het ruige sneeuwlandschap, weet je het natuurlijk nooit.
Gelukkig komen er nog twee vervolgdelen aan.
Locatie: Ambassade Hotel, Amsterdam Datum: 3 oktober 2008
Boekinformatie
Uitgever: Uitgeverij De Geus ISBN: 9789044512434
