DVD: Fateless

Jelle Schot (JelleS)
De vrolijke tiener György (Marcell Nagy), met grote krullenbos, loopt door het in sepiatinten gehulde Boedapest. Er lijkt niets aan de hand, maar de gele ster op zijn borst verraadt de komende ellende. Een uur later zien we hem weer; kaal, verhongerd, moedeloos en letterlijk en figuurlijk totaal kleurloos. De gruwelen in de concentratiekampen Buchenwald en Zeitz hebben alle energie uit zijn eens zo levenslustige lichaam gezogen. In tegenstelling tot de meeste films over de Holocaust biedt het Hongaarse Fateless geen hoop, maar enkel een inktzwarte visie op het hopeloze bestaan in de moordfabrieken van de nazi's.

IJzingwekkend
Fateless is dan ook absoluut geen prettige kijkervaring, maar dat hoeft, tenzij je een uiterst teer zieltje bent, geen obstakel te zijn. Vooral in esthetisch (ja, in oorlog en massamoord zit ook een bepaalde schoonheid) opzicht past het regiedebuut van de vaste cameraman van István Szabó, Lajos Koltai, gemakkelijk in het rijtje van Schindler's List en The Pianist. Natuurlijk is het lastig 'genieten' van de cinematografie als de maden uit Györgys' wond kruipen. Maar o.a. de muziek van Ennio Morricone, de camera die nooit wijkt en het indrukwekkende spel van Marcell Nagy creëren een intense sfeer, alsof je heel even voelt wat zij voelen. De neiging om gewoon even je ogen te sluiten komt zelfs geregeld op, maar je blijft toch kijken.

Vernieuwende visie
György is gewoon één van de slachtoffers, geen positivist of een held; gewoon een jongen die door stom toeval in de hel belandt. Deze invalshoek van de duurste Hongaarse productie tot nu toe maakt Fateless ten opzichte van andere films met een soortgelijk verhaal de moeite waard. Maar het niveau van bijvoorbeeld Schindler's List haalt het niet. Dat ligt niet aan de acteurs of technische factoren, maar simpelweg aan de narratieve structuur. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Nobelprijswinnaar Imre Kertesz, en het heeft er alle schijn van dat men niet precies wist welke scènes nu eigenlijk de uiteindelijke film moesten halen.




Nu zal het ook deels de bedoeling zijn dat het gefragmenteerd overkomt, maar er lijken hier en daar gewoon belangrijke momenten te missen. Die scènes zit vooral in het einde van de film en om niet te spoilen laat ik dat maar achterwege. Het zijn een aantal kleine foutjes die voorkomen dat Fateless een echte klassieker wordt. Maar dat maakt het zeker niet minder indrukwekkend.

Label: Movie Affairs Releasedatum: 30 mei 2007 Kijkwijzer:
Waardering film: - Waardering extra's: n.v.t.