Boekenweek 2007 - Lof der Zotheid

Voor de 72e keer hebben we de Boekenweek overleefd. Het thema was dit keer Lof der Zotheid - Scherts, Satire en Ironie. Vanaf ongeveer 1930 worden die Boekenweken al gehouden, met uitzondering van een paar jaren in de Tweede Wereldoorlog. Tegenwoordig omvat de Boekenweek tien dagen (in feite elf dagen, inclusief de koopzondag) en liep dit jaar van 14 maart tot en met 24 maart. Het CPNB, organisator van de Boekenweek, heeft als doel: 'de positie van het algemene boek in de samenleving steviger te verankeren. Eerst en vooral door het publiek te laten ontdekken welk een rijk boekenaanbod er het hele jaar rond in de boekwinkel en bibliotheek te vinden is.' En inderdaad is er het hele jaar een enorm aanbod aan boeken in de boekhandels. Zoveel zelfs dat hele stapels van ongelukkige titels van nog ongelukkigere schrijvers na een tijdje retour moeten naar de uitgever. Toch plannen de uitgevers veel van hun titels wel rond die tien dagen in maart. Er is immers een magisch marketing-extraatje in de Boekenweek: het Boekenweekgeschenk...

Het Thema
Het thema van deze Boekenweek is ontleend aan het wereldberoemde Lof der Zotheid van Erasmus uit 1509. Erasmus laat hierin de Zotheid spreken, die de kortzichtigheid van mensen van allerlei rangen en standen hekelt. Erasmus had door dat humor te gebruiken is om dingen te bespreken op een toon die aankomt bij de mensen. Het is niet enkel lachen, gieren, brullen met humor. Het is ook janken, ongemakkelijk grijnzen en je rot schamen. Humor is niet altijd lollig. Het kan akelig pijnlijk zijn, zeker als je aan de verkeerde kant van de clou staat. Pijnlijk was ook de lachspiegel die bij ons in de winkel stond. Het was een 'dikmaak'-spiegel, waar we de Sonja Bakker-dieetboeken voor hadden gelegd. Signeersessies met Geert Mak en A.F. Th. van der Heijden (als een van de toptitels van deze tijd) werden afgewisseld met het bezoek van een levend standbeeld in de winkel en een karikaturist. Narrenbellen her en der in de winkel maakten het compleet.

Het Boekenweekgeschenk
Geert Mak mocht dit jaar Het Geschenk schrijven. Hij leverde De Brug af, een reisverslag over de honderden meters lange Galatabrug in Istanbul. Vanwege het onderwerp werd het Boekenweekgeschenk in een kleine oplage (20.000) ook uitgegeven in het Turks. Bij aankoop van minimaal ¤11,50 aan Nederlandstalige boeken mag je kiezen voor de Turkse of de Nederlandse versie. Standaard verschijnt er in de Boekenweek ook een essay. Dit is een klein boekje, dat in tegenstelling tot het Boekenweekgeschenk, met het thema van de Boekenweek te maken moet hebben. Kees Fens schreef Op weg naar het schavot.

De Cijfers
In de Boekenweek van 2007 hebben volgens het CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) rond de 900.000 mensen de boekhandel bezocht. Vorig jaar was dat 800.000. Men kocht voornamelijk literaire titels. Op de 'treinzondag' (men mag op de eerste Boekenweekzondag gratis met de NS reizen als je het Boekenweekgeschenk in de hand hebt) stapten 170.000 zonder kaartje de trein in. Vorig jaar was dat 150.000. Ook van de bibliotheekactie is meer gebruik gemaakt in 2007 dan in 2006. 17.000 mensen werden lid van de bibliotheek, waarna ze een tegoedbon kregen voor het Boekenweekgeschenk (af te halen bij een boekhandel) plus een boekenbon van vijf euro. In 2006 was dit nog 11.000. Blijkbaar is de Boekenweek nog steeds groeiende. Volgens het CPNB meldden veel boekhandels een omzetstijging ten opzichte van de Boekenweek 2006, die ook al succesvol was. De 890.000 exemplaren van het Boekenweekgeschenk zijn volledig opgegaan.

Inmiddels is de Boekenweek niet meer DE boekentijd van het jaar. Elk moment van het jaar is wel in beslag genomen door de een of andere boekenweek, -maand of -dag. Zo is er de Maand van de Filosofie (april), de Maand van het Spannende Boek (juni) en de Kinderboekenweek (in oktober), elk met hun eigen geschenkje. Uniek is de Boekenweek dus niet meer, maar toch komt men massaal op dat kleine gratis boekje af. Als boekverkoper sta je die eerste paar dagen op je tanden te knarsen van frustratie. Klanten zwaaien met kassabonnetjes van een week geleden, om aan te tonen dat zij vinden dat zij ook recht hebben op het geschenk. Men koopt een tijdschrift van een paar euro en vindt dat de verkoper flauw doet als daar geen geschenkje bij mag. Na die eerste paar dagen is de hectiek eraf en kun je de klanten zowaar verrassen met dat leuke cadeautje.

Er is naar aanleiding van het thema van de Boekenweek 2007 zelfs een ironieteken ontwikkeld. Of dit daadwerkelijk ingeburgerd gaat raken, valt te betwijfelen, maar lollig is het wel! Het is te downloaden op www.boekenweek.nl (inmiddels ruim 11.000 keer gedaan).

De Boekenweek 2008 gaat lopen van 12 maart tot en met 22 maart. Het thema en de auteur van het geschenk worden bekend gemaakt op dinsdag 10 april 2007.