Interview: Lenny Versteegden

Lenny Versteegden is een van de bekendste diëtistes die Nederland kent: sinds 2001 zie je haar regelmatig op tv. Ze trad op in Big Diet I en II en onlangs begeleidde zij nog een gezin in hun strijd tegen overgewicht in 'De Afvallers'.

Naast haar televisiewerk heeft zij al sinds 1996 haar eigen praktijk voor voeding en (sport)diëtetiek. Daarnaast heeft zij ook nog eens een informatieve en interactieve website, waar je ook een persoonlijk programma kunt volgen.



FOK! gaf haar bezoekers onlangs de kans vragen in te zenden voor Lenny, en zij heeft uitgebreid de tijd genomen deze te beantwoorden!

Hoe is men bij jou terecht gekomen voor de eerste serie van Big Diet? Ben je gevraagd, en zo ja, waarom wilden ze specifiek jou hebben?

Ik zat in een periode dat ik even koers aan het bepalen was wat betreft mijn carrière. Had even een sabbatical van drie maanden en haalde inspiratie op aan het strand. Daar ben ik drie maanden gaan 'wonen', op een kamertje bij een vriendin. Wist even niet welke richting ik zou inslaan. Dacht er op dat moment aan om in mijn vak de journalistiek in te gaan. Wilde zelfs nog een opleiding gaan doen daarvoor. Op dat moment werd ik gebeld door RTL4 voor het programma Koffietijd. Ze hadden via een bureau gehoord dat ik journalistiek wilde gaan doen want dat had ik kenbaar gemaakt bij een bureau, gespecialiseerd in voedingsspecialisten. De vraag was of ik publieksvoorlichting wilde doen en voor tv mensen wilde begeleiden met overgewicht. Ik weet het nog goed dat ik gebeld werd door de redactie van RTL, 31 januari 1999: ik lag in bed en dacht dat het een grap van een vriendin was ofzo. Journalistiek studie is er niet meer van gekomen want publieksvoorlichting paste bij mij en is bij nader inzien zelfs misschien wel een beetje wat ik bedoelde met de definitie 'journalistiek'.
Na die opdracht zag ik de trailer van Big Diet op tv, dat er kandidaten gezocht werden die wilden afslanken onder begeleiding van een team deskundigen. Ik dacht 'ze zullen vast wel een diëtiste nodig hebben'. Heb dus een screentest gedaan. Vervolgens nog één en nog één. Heel diëtetiek Nederland werd uitgenodigd. In eerste instantie werkte het tegen me dat ik het programma Koffietijd al had gedaan want de producenten van Big Diet vonden dat programma niet aansluiten bij Big Diet. Uiteindelijk heeft John de Mol het team samengesteld en hij wilde mij deze rol geven. Ik begreep er niets van dat ik die rol kreeg want waarom kozen ze niet iemand uit Hilversum? Ik kwam tenslotte helemaal uit het zuiden! Zo zag ik dat. Maar was ontzettend blij dat ik die kans kreeg en was heel blij met mijn rol in de serie.
Het was een te gekke productie, waanzinnig indrukwekkend wat er allemaal gebeurt op de set, vooral omdat het een enorme productie was. Heb er erg van genoten, want ik was me ervan bewust dat het een unieke productie was om te mogen maken.

Hoe sta je tegenover het nieuwste fenomeen van Sonja Bakker: het afvallen voor kids. Ben je van mening dat zulke jonge kinderen inderdaad moeten diëten of moeten ouders gewoon de eetgewoonten aanpassen zodat er minder frisdrank en chips genuttigd worden?

Tjsa, lastig. Je moet appels niet met peren vergelijken, heel kort door de bocht. Het lastige is dat iedereen zich 'gewichtsconsulent' (zoals Sonja) mag noemen. Al heb je een cursusje gedaan van een aantal maanden. Dat kun je simpelweg niet vergelijken met mijn beroep als diëtiste, wat een beschermde titel is en waarvoor je vier jaar een studie moet doet. Je kunt dus ook niet verwachten dat dit soort 'diëten' waterdicht zijn zeg maar. Het werkt allemaal heus wel, omdat mensen een strak plan moeten volgen en dus sowieso minder eten dan normaal binnenkrijgen. Uiteindelijk gaat het erom dat je zelf wilt veranderen en dat je iets doet wat dichtbij jezelf ligt. Mensen hierin begeleiden is toch even wat anders dan recepten maken etc. Verder zijn dit soort hypes niet altijd even uitgebalanceerd, wat belangrijk is voor een goed functioneren van je lichaam. Ze heeft wel een goed marketingplan moet ik zeggen, daarmee kun je alles verkopen. Daar heb ik dan wel weer bewondering voor. Net als bv. Montignac, lekker commercieel, maar vaak toevaltreffers. Hmm... misschien moet ik ook maar eens een boekje gaan schrijven met mijn filosofie en achtergrond. Goed idee.

Voor kinderen, nee, die moeten niet aan de lijn. Die moeten vooral lekker veel buitenspelen (goed voor de verbranding), genieten en lekker eten maar wel een beetje gezond. Dat welvaart-eten en te veel snoep, that's the only message! Kinderen die al vroeg gaan lijnen kunnen problemen ontwikkelen. Daar moet je je als hulpverlener ook van bewust zijn. Kom ik toch weer terug op verantwoordelijkheidsgevoel en studie. Niet dat ik alle wijsheid in pacht heb door een goede studie, maar waar zijn anders de titels diëtisten en artsen nog voor?

Hoe bepaal je je ideale gewicht?

Je lichaamslengte delen door je lichaamsgewicht in het kwadraat. Daar komt een getal uit en dat moet liggen tussen de 18.5 en 25. Dat is een grote marge. Als je wat jonger bent moet je meer richting 18,5 gaan en wat ouder kan dat iets hoger liggen. Verder is het van belang om naar je persoonlijke setpoint te kijken. Dat betekent: wat past bij je? Dat doe ik door te kijken naar je gewichtsverloop door de jaren heen. Iemand die altijd al wat zwaarder is geweest, daarvan kun je niet verwachten dat die heel tenger wordt. Lijnen is niet goed. Neem je eigen levensstijl als uitgangspunt. Dat een beetje laten 'bijschaven' et voila.

Hoe krijg je het voor elkaar om na een periode van stilstaan op hetzelfde gewicht, nadat je al flink bent afgevallen, toch nog een paar kilo kwijt te raken?

Aankomen gaat net als afvallen geleidelijk. Je bent niet in één keer tien kilo zwaarder, maar ook niet in één keer tien kilo lichter. Als je structureel iets meer eet dan je stofwisseling kan verwerken dan kom je bijvoorbeeld twee kilo aan in een bepaalde periode, dan weer eens drie enz. Deze 'steady' periodes en het gewicht dat daarbij hoort herkent je lichaam. Dit wordt als informatie opgeslagen in je bloed. Dat betekent dat tijdens het afslanken je lichaam deze steady periodes en bijbehorende gewicht ook weer zal herkennen. Dat is een natuurlijk overlevingsmechanisme van je lichaam. Dus daarom stagneert het afslankproces telkens even ook al doe je nog zo je best. Je lichaam laat 'zich niet voor de gek houden' en is heel intelligent. Stel dat je ziek wordt en je blijft maar afvallen, dat zou niet de bedoeling zijn. Om die reden probeert je lichaam zich te beschermen tegen te snel afslanken. Dus als je maar lang genoeg prikkels blijft aanbieden en doorgaat met je gezonde levensstijl en voldoende sporten dan gaat je lichaam op den duur reageren mits je overgewicht hebt. Je lichaam wil namelijk ook graag verlost zijn van overgewicht. Dit lukt alleen als je overgewicht hebt en gezond eet want je lichaam wil ook het liefst een gezond gewicht. Alleen door een gek dieet of door niks te eten val je natuurlijk tijdelijk wel nog meer af, maar dat komt er op den duur weer bij dus heeft geen zin.

Heel belangrijk hierin is: bepaal van te voren waar je ongeveer naar toe kunt wat betreft gewicht en werk daar rustig naar toe en accepteer dat je lichaam soms even een break neemt. Good for you want het is zelfbescherming!

Hoe kan het dat ik dun ben maar wel een zwemband heb?

Dat is vrij snel en simpel te beantwoorden: buikspieren trainen! En daarnaast gezond eten. Vetten slaan het eerst op in je buik of (bij andere 'types') op je billen! Maar ook dat kun je trainen. Mooie ronde billen zijn hip en hot. Een zwembandje niet. Preventie is het belangrijkst. Dus direct beginnen als de eerste vetrandjes beginnen te komen. Oppassen met vette snacks dus en veel trainen!

Naast een gezond voedingspatroon (ook genoeg eten) blijf ik af en toe vreselijke trek hebben in allerlei ongezonde dingen (chips en chocolade), soms volgt een (vr)eetbui. Het lijkt dan wel alsof mijn lichaam nergens genoeg van kan krijgen. Wat kan je hieraan doen?

Wanneer je gezond en voldoende eet maar toch wilt eten betekent dit meestal dat je emotionele trek hebt. Dit is eigenlijk emotionele honger en dit staat ergens voor. Eten vervult dan een bepaalde behoefte die niet bevredigd is. Ga eens na wat de reden is dat je trek hebt in iets. Ben je verdrietig? Heb je frustraties? Ongenoegen? Deze vorm van overeten heeft in elk geval een functie en die is voor iedereen anders. Het kan ook zo zijn dat het staat voor 'gezelligheid', want ook dat kan ook emotioneel eten zijn. Bij gezelligheid hoort bijvoorbeeld eten.

Is laat (avond)eten nou werkelijk zo slecht als altijd gedacht wordt?

Er wordt vaak gezegd dat eten na acht uur 's avonds niet goed is en voor overgewicht zou kunnen zorgen. Als je na acht uur een gezonde maaltijd eet dan wordt die echter gewoon nog verbrand, want je lichaam werkt 's nachts gewoon door, zij het op een lager pitje. Als je na acht uur vettigheid zou nemen dan kan dit wel worden opgeslagen als vetweefsel. Dus een gezonde maaltijd of een stukje fruit is prima in de avond!

Ontbijten schijnt essentieel te zijn om je stofwisseling op gang te brengen, je zou er zelfs sneller van afvallen. Maar is het niet zo dat wanneer je een lege maag hebt (dus niks te verbranden hebt) en je toch gaat inspannen, je direct je lichaamsvet aanspreekt?

Altijd ontbijten! Juist door ontbijten wordt je stofwisseling geprikkeld. Je gaat extra goed verbranden. Wanneer je niks eet zou het in theorie kunnen dat je sneller vet aanspreekt, maar dat hoeft niet want het ligt ten eerste ook aan de intensiteit van inspanning welke brandstof je aanspreekt (vet of koolhydraten). Verder voel je je helemaal niet fit als je niet eerst even wat eet en kun je dus minder presteren. Je kunt ook minder lang inspannen dus schiet je nog je doel voorbij. Bovendien haal je de hoeveelheid vitamines en mineralen die je dagelijks nodig hebt niet meer in wanneer je je ontbijt overslaat. Deze zijn essentieel voor alle lichaamsfuncties.

Dus wat is nu wijsheid?

Klopt het dat je pas echt vet begint te verbranden na 30 minuten bezig te zijn?

Nee. Je gaat direct verbranden bij inspanning. Eigenlijk verbrand je de hele dag door. Het gaat meer om welke soort brandstof je aanspreekt en wanneer. Bij hoge intensiteit inspanning ga je eerst koolhydraten verbranden, als die op zijn ga je over op vetverbranding dus dan geldt die regel het meest. Wanneer je op een lage intensiteit inspanning levert ga je direct vetten verbranden. Vandaar dat men vaak bij lage inspanning wil trainen want dan verbrand je meer vetten. Dat klopt wat betreft de verhouding vet:koolhydraten die je verbrandt wel maar uiteindelijk verbrand je absoluut gezien toch nog steeds de meeste vetten als je intensiteit wat hoger ligt. Helaas kun je dat alleen niet altijd lang volhouden dus kom je toch weer uit op een gemiddelde intensiteit en lange duur. Dan verbrand je de meeste vetten.

Als ik mijn oude eetpatroon hanteer (te veel vet, haast geen water, veel te weinig vezels) dan heb ik prima ontlasting, zacht genoeg om niet op te vallen en niet te zacht om toch op te vallen.
Als ik me keurig hou aan allerlei voedingscentrum regeltjes (twee liter water op een dag, heel veel groente (ik haal dan met gemak de 400 gram wel op een dag), twee stuks fruit, zeer weinig vet) dan heb ik standaard obstipatie en wordt de toiletgang een rotprobleem.
Leg mij nou eens uit dat dan het advies wordt: water drinken + vezels eten, want dat doet dus niks en als ik het water en de vezels schrap en meer vet eet dan werkt dat geweldig.


Het gaat om balans in alle voedingsstoffen. Ergens klopt de balans dus niet. Je hebt wellicht bij het 'juiste advies' weer te weinig vet in je voeding. Dat heb je ook nodig in een goed eetpatroon en wordt vaak overgeslagen. Verder zijn er drie items van belang voor een goede stoelgang:

voldoende water: 1,5 liter drinkvocht
voldoende vezels : groenten, fruit, volkorenproducten
voldoende beweging: 30 minuten per dag middelmatig + twee keer per week een uurtje intensiever

Hoe zit het nou met melk. Er werd zelfs een aflevering van Kassa aan besteed, mensen zeggen dat je de calcium uit melk toch niet opneemt, dat melk alleen voor kalfjes is, maar het voedingscentrum blijft melk aanraden. Wat is het nou?

Bottomline: In melk zit calcium, en dat wordt wel opgenomen maar niet in bizar grote hoeveelheden. Verder is Nederland een melkgesubsidieerd land, tsja...
Ik ben voor de plantaardige varianten zoals soja-melk, bijvoorbeeld So Good. Hierin zit plantaardige vetten, gezonder dan dierlijke vetten die in melk voorkomen. Op die manier draagt plantaardige melk bij aan het gezond houden van je cholesterol-gehalte. Het is dus gezond voor je hart- en bloedvaten en voor sterke botten. Wist je trouwens dat er ook heerlijk ijs van So Good is? Heb je meteen je portie calcium binnen, verantwoord en nog lekker ook!