Dossier: Amerika slaat terug

Afghanistan is al eeuwen een gebied waar veel strijd wordt geleverd. In de 19e eeuw liet het Britse rijk zijn oog op het land vallen. Doel was om meer invloed op centraal Azië te verkrijgen en de via Afghanistan lopende noordelijke toegangswegen naar India onder controle te krijgen Drie bloedige Afghaans/Britse oorlogen later waren deze doelen echter maar deels gerealiseerd. In 1919 verleende Groot-Brittannië het land uiteindelijk onafhankelijkheid. In 1926 werd Afghanistan vervolgens een monarchie.

Hierna volgde een periode van betrekkelijke rust. Afghanistan werd door zijn neutrale positie niet betrokken in de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog. In 1973 werd de laatste koning afgezet door zijn neef. Een paar bloedige revoluties later besloot de Sovjet-Unie het land in te lijven. Het Rode Leger viel het land binnen. Dat had men beter kunnen laten.

De Russen slaagden er niet in de controle over Afghanistan te krijgen. Islamitische strijders, de zogeheten Mujahedeen, voerden in het onherbergzame landschap een succesvolle guerrillaoorlog. Tienduizenden Russische verloren hun leven. De reputatie van de Sovjet-Unie als militaire grootmacht was onherstelbare schade berokkend. Na 10 jaar vechten tegen de bierkaai trok men zich terug.

Een coalitie van rebellengroeperingen nam de macht over. Deze stonden elkaar echter naar het leven, waardoor het land in verschillende gebieden werd opgedeeld. In 1994 wonnen de Taliban steeds meer terrein. De groepering deels uit naar Pakistan gevluchte koranstudenten en veroverden twee jaar later de hoofdstad Kabul.

Meteen na de machtsovername stelde de Taliban de islamitische wetgeving, de Sharia, in. Afghanistan werd een moslimfundamentalistische staat. De wetten die werden uitgevaardigd waren streng. Iedereen die zich niet aan de wetten van de Taliban hield loopt de kans ter dood veroordeeld te worden. Veel Afghanen zijn voor de Taliban en voor de oorlogen gevlucht. Er verblijven inmiddels meer dan vijf miljoen Afghanen onder erbarmelijke omstandigheden in vluchtelingenkampen in Pakistan en Iran.

Het is de Taliban nooit helemaal gelukt het land onder controle te krijgen. Vooral in het noorden leveren strijders felle strijd tegen het Talibanleger. Tot voor kort werd de Noordelijke Alliantie geleid door Achmed Shah Massoud, maar die werd een dag voor de aanslagen in de VS bij een zelfmoordaanslag gedood.

Het land is inmiddels politiek volledig alleen komen te staan, nadat de drie landen die het regime erkenden hun politieke banden met de Taliban hebben opgezet. Het einde van de Taliban lijkt met de vergeldingsaanvallen steeds dichterbij te komen. De vraag voor vele Afghanen is wat de toekomst hen na de val van het door velen gehate bewind zal brengen.

Bron: Nos nieuws