11.22.63: James Franco schrijft nieuwe geschiedenis

Kun je de moord op John F. Kennedy voorkomen? En als je dat doet, wordt de wereld daar een betere plek van, of maak je het alleen maar erger? James Franco gaat het in eigen persoon ondervinden in een nieuwe Stephen King-verfilming.

Terug kunnen gaan in de tijd heeft, zo hebben we geleerd van talloze films, tv-series en boeken, het voordeel dat je de mogelijkheid hebt om de geschiedenis te veranderen. Je kunt een gebeurtenis uit het verleden, eentje die veel mensen pijn heeft gedaan, wellicht voorkomen en daarmee een hoop leed besparen. Maar wie zegt dat het voorkomen van iets slechts niet leidt tot iets anders wat je niet had voorzien, dat wellicht nog veel erger is? Die vraag is de kern van veel dramatische spanning in tijdreisverhalen, maar Al Templeton heeft, naar eigen zeggen, zijn huiswerk gedaan.

Volgens Al (Chris Cooper) is de moord op John Fitzgerald Kennedy, op 22 november 1963, de start geweest van een bijzonder onfortuinlijke reeks gebeurtenissen. Hij theoretiseert dat als die moord voorkomen was, de wereld er nu een stuk beter aan toe zou zijn geweest.

11.22.63: James Franco en Chris Cooper

Die theorie is natuurlijk zinloos als Al niet ook de mogelijkheid heeft om daadwerkelijk terug te gaan in de tijd, en dat heeft hij. Al heeft een diner, een eenvoudig restaurant in een klein stadje in Maine. Als hij zijn voorraadkast inloopt, en blijft lopen, belandt hij ineens in oktober 1960. Loopt hij terug, dan is hij weer in het heden, maar dan twee minuten later. Al heeft hiermee een middel om terug te gaan in de tijd en kan dus proberen om te voorkomen dat Lee Harvey Oswald op die bewuste datum de president van de Verenigde Staten om het leven brengt. Is dat even handig!

Wanneer 11.22.63 begint leren we Jake Epping kennen, leraar Engels bij een lokale school. Hij eet regelmatig bij Al en op een dag, wanneer Al even in de voorraadkast verdwijnt en twee minuten later doodziek terugkeert, is het voor Al tijd om het stokje door te geven. Hij heeft geprobeerd de moord op JFK te voorkomen, maar drie jaar in de jaren 60 is een lange tijd, zeker als je het vaker dan één keer doormaakt, en hij is fysiek niet meer in staat een nieuwe poging te doen. De serie volgt daarom Jake (James Franco), die teruggaat in de tijd en een avontuur begint om Oswald te stoppen.

De serie is gebaseerd op het boek 11/22/63 van Stephen King, die al begin jaren 70 op het idee kwam voor het verhaal, maar wegens tijdgebrek en omdat hij nog te onervaren was als schrijver duurde het tot het vorige decennium voordat hij aan het verhaal durfde te beginnen. Hij deed uitgebreid onderzoek naar de moord op JFK, en in 2011 rondde hij het boek af.

Het is niet de eerste keer dat een King-boek wordt verwerkt tot een film of tv-serie: recent was Under the Dome nog het onderwerp van een televisieverfilming. Die serie wist het publiek niet lang vast te houden: na het derde seizoen besloot tv-zender CBS dat het wel genoeg was geweest. 11.22.63 is echter niet gemaakt voor een reguliere tv-zender, maar voor het streamingplatform Hulu, dat Amerikaanse kijkers onder andere voorziet van een 'uitzending gemist'-optie voor de reguliere zenders, aangevuld met eigen content, Netflix-stijl.

11.22.63: Sarah Gadon en James Franco

11.22.63 begon op Hulu in februari en is sindsdien positief ontvangen. Na de initiële opzet werden vooral de ontwikkeling van het verhaal en de vertolking van James Franco geprezen. In de eerste aflevering, die vanavond te zien is op FOX, beleeft Franco, als Jake Epping, zijn eerste avontuur in het verleden. Na uitgebreid gebrieft te zijn door Al gaat hij naar 1960 en positioneert hij zich dicht bij de vuurhaard, om te onderzoeken welke gebeurtenissen leiden tot het bewuste moment, die vrijdagmiddag in Dallas.

Maar Al heeft hem wel gewaarschuwd voorzichtig te zijn. Niet omdat hij misschien de verkeerde gebeurtenissen voorkomt of andere in gang zet, maar omdat "het verleden terugduwt". Wanneer hij iets probeert te veranderen, zal "het verleden" proberen hem tegen te werken, en hoe groter zijn handelingen, hoe sterker de tegenwerking. Het zijn de eerste signalen om Jake te vertellen dat hij het verleden misschien gewoon met rust moet laten en eigenlijk is het ook wat verbazend dat hij überhaupt instemt met Als verzoek om zijn werk voort te zetten. Wat bezielt iemand om zomaar in het verleden te duiken, letterlijk zelfs, en daar te proberen een ingewikkelde eenmansoperatie te ondernemen? Het verleden is immers een ander land; ze doen de dingen daar anders, en in dit specifieke andere land lijken er inwoners te zijn die hem herkennen voor wie hij is: iemand die er niet hoort.

De 80 minuten durende pilot van 11.22.63 zit vol met kleine hints naar het mysterie dat zich lijkt te gaan ontvouwen in de daaropvolgende zeven afleveringen. Natuurlijk is er de centrale vraag of hij erin slaagt en zo ja, of dat het gewenste effect heeft, maar Stephen King is niet iemand die met een dergelijke eenvoudige plotlijn genoeg neemt. De weg naar 1963 is lang en vol met kuilen, maar als we op de pilot af mogen gaan lijkt het een ritje te worden met onderweg een interessant uitzicht.

De eerste dubbelaflevering van 11.22.63 is vanavond vanaf 21.30 te zien op FOX.