Wietexperiment: alleen nog maar legale wiet in tientallen coffeeshops

In tien gemeenten wordt vanaf deze week uitsluitend legaal geteelde wiet verkocht. Dit is een belangrijke stap in het zogenaamde 'wietexperiment'. "Als je in Nederland zo'n genotsmiddel kunt kopen, moet je ook toestaan dat het op een legale manier wordt verbouwd," aldus voormalig burgemeester Onno Hoes in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Het betreft de gemeenten Almere, Arnhem, Breda, Groningen, Heerlen, Hellevoetsluis, Maastricht, Nijmegen, Tilburg en Zaanstad. Coffeeshops in deze gemeenten mogen niet langer illegaal inkopen, iets wat jarenlang werd toegestaan. In totaal zijn er bijna tachtig winkels die alleen nog maar inkopen bij een beperkte groep van tien telers die deelnemen aan het experiment.

De overheid zal niet alleen de kwaliteit van de gereguleerde productie evalueren, maar ook de impact op criminaliteit en volksgezondheid. Hoes, de voormalige burgemeester van Maastricht, heeft veel vertrouwen in deze historische gebeurtenis. "Het is essentieel om eindelijk de cirkel te sluiten. Het gedoogbeleid dat we in Nederland hebben, waarbij je mag kopen en verkopen, maar niet inkopen, is absurd. Het is alsof je wel melk mag drinken, maar geen koe in de wei mag hebben."

De gemeente Maastricht neemt ook deel aan het experiment. "Je hoopt dat de criminaliteit afneemt," vervolgt de oud-burgemeester. "Voordat de achterdeur werd gelegaliseerd, stonden er bedrijven voor de deur waarvan je niet wist wie ze waren en welke kwaliteit ze aanboden. Als overheid had je totaal geen controle, wat nu wel het geval is."

De wietsector "moest wel crimineel zijn, want als je kunt verbouwen zonder je als cannabisteler te registreren, dan dwing je hen het criminele circuit in," aldus Hoes. "Daar gaan we verandering in brengen."

Zorgen over het omschakelproces
Coffeeshops melden dat de legale wiet goed wordt ontvangen door consumenten, maar er zijn toch twijfels over een soepele overgang. Het legale teeltproces bevindt zich nog in een ontwikkelingsfase. Slechts vijf van de tien gekozen telers opereren op volle capaciteit. "Maar ze gaan kwaliteitsproducten leveren en dat wordt gecontroleerd door een gecertificeerd instituut," aldus Hoes optimistisch. Kortom, "als consument weet je dat de prijs eerlijk is en dat je geen criminele tussenhandelaar meer hebt."

Toch blijft het een uitdaging om voldoende legale wiet te produceren. Als er niet genoeg beschikbaar is, zullen coffeeshops waarschijnlijk weer naar de illegale markt kijken. "De geselecteerde telers zijn nog niet allemaal op gang gekomen. Het heeft erg lang geduurd voordat het experiment werkelijkheid werd." De eerste voorbereidingen begonnen in 2017, maar pas eind 2023 was de legale wiet voor het eerst verkrijgbaar.

Legaal geteelde wiet (@ Freepik)