Robijnen jubileum voor AWACS radarvliegtuigen
De landing van een nieuw radarvliegtuig op NAVO vliegbasis Geilenkirchen. Vandaag was dat precies 40 jaar geleden. Het ging om een zogenoemd E-3A Airborne Early Warning and Control System (AWACS) toestel. Het eerste van de eveneens nieuw opgerichte multinationale en operationele vliegende eenheid van het NAVO-bondgenootschap. Vandaag viert de AWACS-eenheid zijn robijnen jubileum.
De radarvliegtuigen van de alliantie zorgen sinds 1982 voor luchtsurveillance en militair overzicht. Dat gebeurde in eerste instantie met 18 machines, maar door bezuinigingen is dat aantal gereduceerd tot 14. Ze leveren noodzakelijke informatie vanuit de lucht. Hiermee bewaken de toestellen de integriteit en veiligheid van het luchtruim van de verdragsorganisatie. Dat gebeurt ook al 40 jaar met Nederlandse inbreng. Gevechtsleiders van de Koninklijke Luchtmacht maken vanaf dag 1 deel uit van de AWACS-bemanning.
Multi-inzetbaar
In de afgelopen 40 jaar hebben de AWACS hun multi-inzetbaarheid aangetoond. Van luchtruimbewaking, het ondersteunen van anti-terrorisme operaties tot aan evacuatiemissies en humanitaire crisisondersteuning. De vliegtuigen zijn zo doorlopend betrokken bij het wereldwijd handhaven van vrede en veiligheid.
Voorbeelden daarvan zijn onder meer hun ondersteuning van offensieve NAVO luchtoperaties boven voormalig Joegoslavië en inzet in de Verenigde Staten na 11 september. De vliegtuigen namen ook deel aan operaties van de International Security Assistance Force in Afghanistan. Tot op de dag van vandaag wordt assistentie geboden aan de coalitie bij de bestrijding van terreurorganisatie IS. Bij het AWACS-programma zijn 20 NAVO-landen betrokken.
Duidelijk hoorbaar
De inzet van de AWACS-toestellen ging helaas wel gepaard met geluidoverlast. Dat deed zich voor rond de thuisbasis in de omgeving van Geilenkirchen, net over de grens bij het Limburgse Schinveld. In de afgelopen jaren is gewerkt aan het terugdringen van het lawaai. Het aantal vliegbewegingen op Geilenkirchen is teruggebracht en woningen rond de basis zijn voorzien van betere isolatie. Ook werden trainingen verplaatst naar andere vliegbases.