Opnieuw stijging van het aantal melkgeiten in Nederland

Monique Verlind (DJMO)

Het aantal melkgeiten in Nederland blijft toenemen. Het steeg in 2020 naar ruim 476.000, een toename van 4 procent ten opzichte van een jaar eerder. In de laatste twee decennia is het aantal melkgeiten bijna vervijfvoudigd. De meeste melkgeiten worden gehouden in Noord-Brabant en Gelderland. Dit blijkt uit nieuwe cijfers uit de Landbouwtelling van het CBS.

De afgelopen twee decennia is het aantal melkgeiten bijna ononderbroken doorgegroeid. Alleen van 2009 op 2010 was er een duidelijke daling van de melkgeitenstapel (-10 procent) als gevolg van de ruimingen in verband met Q-koorts. Daarna nam het aantal melkgeiten opnieuw toe, tot 476.000 in 2020. Meerdere provincies hebben een stop op de geitenhouderij ingesteld.

Aantal biologische melkgeiten neemt af
Het aantal biologische melkgeiten nam dit jaar vergeleken met 2019 iets af (-1,4 procent). Volgens de laatste telling bedroeg het aantal biologische melkgeiten dit jaar ongeveer 41,5 duizend. Van de melkgeitenstapel is 8,7 procent in 2020 biologisch. Daarmee is het aandeel biologisch van de melkgeitenstapel groter dan van de melkveesector, daar is 2,5 procent van de dieren biologisch.

In totaal telt ons land 71 bedrijven met biologische melkgeiten, 4 procent minder dan in 2019. In 2000 waren dat er net zoveel als in 2020, namelijk 71.

Schaalvergroting zet verder door
Net als in de melkveesector nam ook in de melkgeitensector de schaalvergroting toe. Het gemiddeld aantal melkgeiten per bedrijf steeg van 117 in 2000 naar 837 in dit jaar. Aan het begin van de eeuw waren er 40 bedrijven met 500 of meer melkgeiten, 5 procent van het totaal aantal bedrijven met melkgeiten. In 2020 was dat gegroeid naar ruim de helft (323 bedrijven). In totaal waren er dit jaar 569 bedrijven met melkgeiten.

Op de gespecialiseerde geitenbedrijven ligt het gemiddeld aantal dieren per bedrijf zelfs hoger. In 2000 had een gespecialiseerd geitenbedrijf gemiddeld 313 melkgeiten, in 2020 waren dat er 1177. Van de melkgeiten in Nederland wordt 96 procent gehouden op gespecialiseerde geitenbedrijven.

Meeste melkgeiten in Noord-Brabant en Gelderland
Van de bedrijven met melkgeiten is 40 procent gevestigd in Noord-Brabant (115 bedrijven) of Gelderland (110 bedrijven). In deze provincies wordt ruim de helft van het aantal melkgeiten in ons land gehouden (Noord-Brabant: 30 procent en Gelderland: 25 procent).

In de gemeente Ede worden de meeste geiten gehouden (16.500) gevolgd door de gemeente Landerd (13.000).

Hoeveelheid arbeid per melkgeit afgenomen
Het aantal arbeidsjaareenheden per melkgeit is de laatste twintig jaar met tachtig procent afgenomen. In 2000 waren er 1,5 arbeidsjaareenheden per 100 melkgeiten, in 2020 was dit gedaald naar 0,3. Op een bedrijf met melkgeiten werken gemiddeld 2,7 arbeidsjaareenheden. Op een bedrijf met melkkoeien is dat, ter vergelijking, gemiddeld 2,2.

Een derde van het werk op melkgeitenbedrijven wordt uitgevoerd door vrouwen, dat is meer dan op bedrijven met melkkoeien. Daar wordt ongeveer 25 procent van de werkzaamheden uitgevoerd door vrouwen.

Ongeveer 30 procent van het werk op bedrijven met melkgeiten wordt gedaan door niet-gezinsarbeidskrachten. Op een bedrijf met melkkoeien werken vaker gezinsarbeidskrachten, zij zijn goed voor 90 procent van de arbeidsjaareenheden.