Roma discriminatie: EP-leden willen strengere maatregelen

Het Europees Parlement roept op tot strengere maatregelen om de integratie van de Roma in de EU - die nog steeds het slachtoffer zijn van wijdverspreide discriminatie en armoede - te verbeteren. In een resolutie die tijdens de plenaire sessie in september werd goedgekeurd, eisten EP-leden gelijke toegang tot onderwijs, werkgelegenheid, gezondheidszorg en huisvesting - met wettelijk bindende doelstellingen en een EU-mechanisme voor toezicht, ondersteund met voldoende financiering. EP-leden vroegen ook compensatie voor de slachtoffers van gedwongen sterilisatie en een einde aan segregatie op school.

Het rapport vraagt verder naar bindende maatregelen in de strategie van de Europese Commissie, die naar verwachting tijdens het vierde kwartaal van 2020 zal worden voorgesteld. Het roept ook de lidstaten op om zelf nationale strategieën te ontwikkelen voor de periode na 2020 en stimuleert de Europese Commissie om in de strategie rekening te houden met de diversiteit van de gemeenschap en om mensen met een Roma achtergrond gelijke deelname aan het openbaar beleid te verzekeren.

"Het rapport is een buitenkans voor de EU en haar lidstaten om de situatie van de Roma aanzienlijk te verbeteren. Het zet voor de eerste keer in de geschiedenis van dit Huis een wettelijk voorstel voor Gelijkheid, Integratie en Samenwerking voor mijn mensen op de voorgrond en maakt een prioriteit van de strijd tegen zigeunerhaat, de voornaamste reden voor sociale uitsluiting van de Roma-bevolking." aldus Romeo Franz (Rapporteur Groenen/EVA, Duitsland)

Uitsluiting van de Roma en armoede in Europa
Mensen met een Roma-achtergrond zijn de grootste etnische minderheid in Europa, samen goed voor 6 miljoen mensen in de EU. Vele Roma leven in marginale en zeer armoedige sociaal-economische omstandigheden, en zijn het slachtoffer van discriminatie, sociale uitsluiting en segregatie.

Wie zijn de Roma?
De term Roma omvat diverse groepen, inclusief Roma, zigeuners, Manouches, Ashkali, Sinti en Boyash. Moeilijkheden waar ze regelmatig mee te maken hebben, zijn de beperkte toegang tot onderwijs, moeilijkheden met integratie in de arbeidsmarkt, wat leidt tot verdere armoede en sociale uitsluiting, het gebrek aan kwaliteitsvolle gezondheidszorg en slechte leefomstandigheden.

Volgens de 2019 ‘Roma en Travellers’- enquête van het EU-Bureau voor de grondrechten (FRA) voelde bijna de helft van de Roma (45%) en woonwagenbewoners in zes bevraagde EU-lidstaten zich gediscrimineerd in ten minste één aspect van hun leven. Bijna de helft van de Roma en woonwagenbewoners (44%) ervaarden ook door haat gedreven intimidatie tijdens de 12 maanden voorafgaand aan de enquête. Recent kregen de Roma ook de schuld voor het verspreiden van het coronavirus in Oost-Europese landen.

Voor de Roma begint uitsluiting en discriminatie vaak al op jonge leeftijd. Volgens het Roma Integratie Strategieën rapport van 2019, zijn 68% van de Roma vroege schoolverlaters. Bovendien volgt slechts 18% van de Roma kinderen hoger onderwijs en is 63% van Roma-jongeren niet tewerkgesteld of volgen ze geen enkele vorm van opleiding of onderwijs. Daarnaast heeft slechts 43% van de Roma een of andere vorm van betaald werk.

Volgens bevindingen heeft bijna een kwart van de Roma-bevolking geen nationale ziekteverzekering. Een derde van de Roma gezinnen heeft geen kraantjeswater, net over de helft heeft een binnenshuis toilet of douche, en 78% van de Roma leeft in overbevolkte omstandigheden. Daarnaast ondervindt 43% van de Roma discriminatie wanneer ze een woning willen huren of kopen. In een resolutie in september, wezen de EP-leden ook op het feit dat de Roma door deze leefomstandigheden meer risico lopen op een Covid-19-besmetting.

Een EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma (NRIS) werd opgericht in 2011 om de gelijke behandeling van de Roma en hun sociale en economische integratie in Europese maatschappijen te stimuleren. Een aanbeveling van de Raad in 2013 versterkte het NRIS, met een focus op anti-discriminatie en armoedebestrijding, en introduceerde in 2016 de verplichting voor een jaarlijkse rapportering voor lidstaten. In 2017 keurde het Parlement een resolutie goed voor gelijke rechten voor de Roma bevolking.

Nu dat de huidige NRIS-strategie in 2020 eindigt, zegt een Commissierapport over de evaluatie van het EU-kader voor de Roma dat er weinig vorderingen zijn gemaakt omdat de strategie niet bindend was - ondanks het feit dat er tijdens het voorbije decennium de meeste vooruitgang is geboekt op het vlak van onderwijs (met 19% minder vroege schoolverlaters).