Bijleveld staat op Schiermonnikoog stil bij belang van vrijheid

Cobra4

Schiermonnikoog is het laatste deel van Nederland dat tijdens de Tweede Wereldoorlog werd bevrijd. Gisteren was dat 75 jaar geleden. Via een TV-uitzending besteedde Omrop Fryslân hier vanaf het eiland aandacht aan. Er waren verschillende sprekers, onder wie minister Ank Bijleveld-Schouten. Ze noemde het wrang dat Nederland wordt geconfronteerd met de vrijheids-inperkende COVID-19 crisis. Dit terwijl het land de vrijheid zou moeten vieren.

“Juist daarom moeten we wel stil staan bij het belang van vrijheid. Helden van toen waren militairen, nu zijn het vooral artsen en verpleegkundigen die de strijd voeren.”

Volgens Bijleveld neemt dat niet weg dat er ook aandacht moet blijven voor de oorlogsverschrikkingen en we daar al 75 jaar van verlost zijn. “Want vrijheid is kwetsbaar.”

Die vrijheid moeten we volgens haar dan ook iedere dag opnieuw bevechten. “Voor onszelf, maar ook voor anderen. Want vrijheid beschermen, kunnen we alleen samen. En het is ook niet alleen iets van Defensie. Vrijheid geeft ons veel. Het is de basis voor wie wij zijn en alles wat wij doen. Maar vrijheid vraagt ook iets van ons."

Om iets terug te doen
Het doorgeven van oorlogsverhalen en ze zo levend houden, met name onder de jeugd, vindt Bijleveld belangrijk. Volgens haar is het daarbij zaak een relatie te leggen met nu. Zo ontmoette ze op eens een uit Syrië gevluchte leerling. Hij volgde de opleiding Vrede en Veiligheid om iets terug te doen voor de mogelijkheden die hij in Nederland krijgt.

Bijleveld: “Dat was een grotere eye-opener dan een verhaal over 75 jaar geleden.”

Oorlogsgeschiedenis Schiermonnikoog in een notendop
Terwijl in Nederland 10 mei 1940 de oorlog uitbrak, kwamen de eerste Duitsers pas 16 mei op Schiermonnikoog, toen nog in particulier bezit. Het eiland merkte slechts af en toe iets van de oorlog, zoals in de nacht van 8 januari 1941.Toen dropte een Britse Hampden-bommenwerper zijn dodelijke lading, waarschijnlijk met de gedachte dat het op het Duitse Borkum was. Pas 28 juli 1943 was het weer raak, toen Amerikaanse B-17’s per abuis hun bommen op Schiermonnikoog gooiden.

Op de drenkelingenbegraafplaats Vredenhof vonden 70 gesneuvelden tijdens de oorlog hun laatste rustplaats. De 1e was Aircraftsman 1st Class Alan Wilson van de RAF, op 29 september 1939 neergeschoten door Duitse jachtvliegtuigen. Ook liggen er 18, op 2 augustus 1940, aangespoelde Fransen. Ze kwamen maanden eerder om tijdens de evacuatie van de geallieerde legers vanuit Duinkerken over Het Kanaal. In totaal liggen op de Vredenhof 118 militairen en zeelui uit Australië, Canada, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Nieuw-Zeeland en Polen.

Oorlog ten einde
In april 1945 werd Schiermonnikoog nog toevluchtsoord voor een groep van 120 leden van de Sicherheidsdienst en SS’ers. Als krijgsgevangenen werden ze 31 mei afgevoerd. Pas 11 juni werden ook de circa 600 Duitsers ‘vaste bezetting’ afgevoerd. Voor Schiermonnikoog was de oorlog eindelijk ten einde. In december 1945 werd het onteigend en kwam Schiermonnikoog in bezit van de Nederlandse staat.

Schiermonnikoog 75 jaar bevrijd (foto: Ministerie van Defensie)
Schiermonnikoog 75 jaar bevrijd (foto: Ministerie van Defensie)