Tijdelijke wet opschorting dwangsommen IND naar Tweede Kamer

Monique Verlind (DJMO)

De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid ingestemd met indiening van het wetsvoorstel ‘Tijdelijke wet opschorting dwangsommen IND’ bij de Tweede Kamer. De nieuwe wet regelt dat de Staat asielzoekers een jaar geen dwangsom hoeft te betalen als asielaanvragen te laat worden behandeld. Deze wet blijft van toepassing totdat permanent in de afschaffing van dwangsommen wordt voorzien.

De Raad van State heeft de tijdelijke wet beoordeeld en vindt het verdedigbaar om de dwangsomregeling tijdelijk uit te schakelen vanwege de achterstanden bij de IND. Dit omdat dwangsommen op dit moment niet het juiste instrument lijken te zijn om tijdig beslissen te bevorderen. Het bedrag dat de IND aan dwangsommen moet betalen loopt momenteel op met 1 miljoen euro per week.

De Raad van State reageert kritisch op het onderdeel van de wet dat regelt dat deze van toepassing blijft tot er een permanente wet is en waarschuwt voor het definitief uitschakelen van de dwangsomregeling. Ook als de IND weer binnen de geldende termijnen beslist, wil de staatssecretaris niet terug naar een situatie waarin weer dwangsommen moeten worden betaald. In de permanente wet zal daarom een andere prikkel komen om tijdig beslissen door de IND te bevorderen. Om ervoor te zorgen dat de tijdelijke wet ook echt tijdelijk blijft, heeft staatssecretaris Broekers-Knol opdracht gegeven om de permanente wet zo snel mogelijk uit te werken.

In reactie op het advies heeft de staatssecretaris het tijdelijke wetsvoorstel wel zo aangepast dat vreemdelingen een jaar na inwerkingtreding van de tijdelijke wet weer bij de bestuursrechter beroep in kunnen stellen tegen niet tijdig beslissen, mocht de permanente wet dan onverhoopt nog niet zijn ingevoerd. Ook dan zal de bestuursrechter echter geen dwangsommen meer kunnen opleggen. De tijdelijke wet geldt voor alle asielzaken waarvoor nog geen ingebrekestelling is ingediend.