Rechtszaken in de zittingszaal beperkt weer mogelijk

Monique Verlind (DJMO)

Vanaf 11 mei zullen op beperkte schaal rechtszaken weer in fysieke aanwezigheid van procespartijen en verdachten in de zittingszaal worden behandeld. Het gaat om zaken waarin de fysieke aanwezigheid van procespartijen onmisbaar wordt geacht. Strafzaken, jeugd(straf)zaken en familiezaken hebben daarbij prioriteit.

Om dit mogelijk te maken, zijn en worden in alle gerechtsgebouwen rechtszalen coronabestendig gemaakt en zijn andere maatregelen getroffen waardoor het veilig is om partijen te ontvangen. Tegelijkertijd blijft het uitgangspunt om, daar waar mogelijk, de rechtszaken via de huidige (nieuwe) werkwijzen (telefonisch of via een videoverbinding) te behandelen, of schriftelijk af te doen. Zo kan ook bij de Rechtspraak zoveel mogelijk worden thuisgewerkt.

‘We hebben de afgelopen weken hard gewerkt om de rechtspraak door te laten gaan; nu zetten we de volgende stap waarbij we de deuren ook ‘letterlijk’ weer verder openen. Voor die zaken waarin de aanwezigheid van partijen onmisbaar wordt geacht. ’ aldus Henk Naves, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak.

Verantwoord en veilig
De Rechtspraak past sinds 16 maart verschillende werkwijzen toe om de dagelijkse werkzaamheden op een verantwoorde en veilige manier uit te kunnen voeren, met in achtneming van alle maatregelen die verspreiding van het coronavirus moeten tegengaan. De afgelopen weken zijn zaken vooral schriftelijk, via een videoverbinding of telefonisch behandeld. Voor de inhoudelijke behandeling van strafzaken, jeugd(straf)zaken en familiezaken was dat niet- of maar in heel beperkte mate -mogelijk. 'In bepaalde zaken is het noodzakelijk dat de rechter de ouders en een kind daadwerkelijk fysiek voor zich ziet, voordat de rechterlijke beslissing wordt genomen. Dat kan straks gelukkig weer', aldus Robine de Lange, voorzitter presidentenvergadering en familierechter.

Aanwezigheid
De komende tijd blijft het uitgangspunt dat rechtszaken zoveel mogelijk telefonisch of met een videoverbinding worden behandeld of schriftelijk worden afgedaan. Ook blijven de medewerkers van de Rechtspraak zoveel mogelijk thuis werken. Alleen in zaken waarin een zitting met fysieke aanwezigheid van partijen noodzakelijk is, worden partijen én Rechtspraakmedewerkers opgeroepen naar het gerecht te komen. De betrokken partijen krijgen bericht van het gerecht in kwestie als de behandeling van hun rechtszaak in een fysieke zitting plaatsvindt.

Hoeveelheid
Hoeveel zaken er behandeld kunnen worden in fysieke aanwezigheid van procespartijen hangt af van de mate waarin een gerechtsgebouw coronabestendig gemaakt kan worden. Per rechtsgebied worden prioriteiten aangegeven die volgende week op rechtspraak.nl worden gepubliceerd. Daarnaast komen er ruimere openingstijden voor gerechtsgebouwen, zodat zittingen vroeg in de ochtend of aan het begin van de avond ook mogelijk zijn als dat nodig is. Deze werkwijze vraagt flexibiliteit van alle betrokkenen. Daarom is hierover op lokaal niveau ook overleg met advocaten, OM en andere ketenpartners.

Coronabestendig
In de gerechten worden de nodige aanpassingen gedaan om meer fysieke zittingen te kunnen doen. Bodes krijgen bijvoorbeeld een afscherming van plexiglas, de toegangscontrole wordt aangepast en er worden looplijnen in de gerechten aangebracht. Het is op dit moment nog niet mogelijk voor publiek om zittingen bij te wonen. Voor journalisten geldt dat er plek is voor 3 verslaggevers bij een zitting. Als het lokaal mogelijk is om veilig meer journalisten te kunnen ontvangen, dan is daar ruimte voor.