Brazilianen protesteren vóór militaire dictatuur

heywoodu

Fans van de Braziliaanse president Jair Bolsonaro zijn weer helemaal de weg kwijt. Dat is niet voor het eerst, maar de aanhangers van de extreemrechtse president maken het zondag wel erg bont.

Ook in Brazilië grijpt het coronavirus SARS-CoV-2 om zich heen, maar daar heeft men iemand aan het roer die de volksgezondheid van geen enkel belang vindt en voor niks anders dan zijn eigen macht lijkt te gaan: de gezondheidsminister die graag strenge maatregelen zag moest eerder deze week het veld ruimen na regelmatige aanvaringen met Bolsonaro.

In Brazilië zijn wel de nodige maatregelen getroffen, nadat Bolsonaro na wekenlang uitkramen van levensgevaarlijke onzin eindelijk een klein beetje overstag ging, maar daar is niet veel van te merken: in veel steden is het gewoon volle bak drukte op straat, alsof er verder weinig aan de hand is.

Zondag was het pas echt raak: met name in Rio de Janeiro, São Paulo en Brasília trokken duizenden mensen de straten op om te protesteren tegen de toch al niet erg hevige coronamaatregelen in het land. Ze hebben twee voorname doelwitten: Rodrigo Maia, voorzitter van het Braziliaanse Huis van Afgevaardigden, en João Doria, gouverneur van São Paulo - ooit was hij 'bondgenoot' van Bolsonaro, tot Doria eerder dit jaar liet weten in 2022 mogelijk een gooi te willen doen naar het presidentschap.

Op straat werd geprotesteerd tegen Maia en Doria, die uit alle macht proberen om de volksgezondheid wél enigszins te helpen met lockdowns, maar één aspect was uiterst opvallend: de demonstranten riepen tijdens hun geroeptoeter onder meer om 'AI-5', de afkorting voor 'Ato Institucional Número Cinco - AI-5'.

AI-5 was een van de decreten die na de militaire coup in 1964 uitgegeven werden door de militaire dictatuur in Brazilië. Dergelijke decreten stonden nog boven de grondwet en waren aan geen enkele controle onderhevig, waarbij nummer vijf het hevigst was: het gaf president Artur da Costa e Silva nagenoeg ongelimiteerde macht, inclusief het op militaire wijze ingrijpen bij het handelen van staten die 'niet luisteren', zoals nu mogelijk São Paulo.

AI-5 werd vooral gebruikt om politieke tegenstanders de mond te snoeren en te straffen en om bijvoorbeeld het parlement stil te leggen. Demonstraten riepen verder op om het congres en het gerechtshof in Brazilië te sluiten, zodat Bolsonaro steeds meer richting dictatorschap kan gaan.

"Jullie kunnen op mij rekenen om te doen wat nodig is, zodat we onze democratie vast kunnen houden en onze vrijheid niet verliezen", sprak een af en toe flink hoestende Bolsonaro de demonstranten nog toe.

Overigens hebben twintig gouverneurs inmiddels een brief ondertekend als steun aan Maia en zijn collega in het Braziliaanse parlement, Davi Alcolumbre, die ook onder vuur ligt. De gouverneurs van de staten Amazonas, Acre, Roraima, Minas Gerais, Rondônia en Paraná en die van het federale district dat met name bestaat uit Brasília hebben niet getekend.