Konijnen en cavia's worden in Nederland steeds vaker gedood in giftigheidsexperimenten

Monique Verlind (DJMO)

Het aantal konijnen in dierproeven is in 2018 met 41% gestegen ten opzichte van 2017. Het aantal cavia’s is met een stijging van 97% bijna verdubbeld. Het aantal gefokte konijnen, waarbij de genetische code veranderd is, is bijna verdubbeld in 2018 ten opzichte van 2017. Volgens Animal Rights zal dit aantal de komende jaren alleen maar stijgen. De Centrale Commissie Dierproeven heeft namelijk in 2017 een vergunning afgegeven voor een project van het farmabedrijf Pharming om de melk van 1500 genetisch gewijzigde konijnen te gebruiken voor een potentieel nieuw medicijn.

Konijnen en cavia’s de dupe in Nederlandse dierproeven
Het NVWA beloofde voortaan het jaaroverzicht vòòr het einde van het volgende jaar bekend te maken. Het jaaroverzicht van 2018 is echter pas op 31 januari 2019 gepubliceerd. 

Er zijn in 2018 448.399 dierproeven uitgevoerd, dat is 15,5 procent minder dan in 2017. Maar daar profiteren niet alle dieren van: Werden in 2017 nog 9.764 konijnen ingezet voor experimenten, in 2018 steeg dat tot 13,788 konijnen. In 2017 werden er 5.816 cavia’s gebruikt in dierproeven, maar in 2018 waren dit er 11.443. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

"Er is brede consensus dat dierproeven onnodig zijn’’, zegt Jen Hochmuth van dierenrechtenorganisatie Animal Rights. "Daarom is het extra wrang dat van sommige soorten het aantal dieren dat sterft in pijnlijke experimenten alleen maar toeneemt."

Geen spoor van uitfasering maar stijging van giftigheidsexperimenten
In 2016 was het nog de ambitie van het ministerie van Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit om in 2025 internationaal koploper te zijn op het gebied van proefdiervrije innovaties. In hun advies had het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) onder meer voorzien dat het gebruik van proefdieren ten behoeve van het wettelijk voorgeschreven veiligheidsonderzoek vóór 2025 uit te faseren valt. Dit betreft proeven waarvan de wetgever vereist dat deze worden uitgevoerd alvorens een bepaald product op de markt mag worden verhandeld. Denk hierbij aan medicijnen en vaccins (giftigheidsexperimenten).

Sindsdien heeft NCad de ambitie grotendeels afgezwakt omdat minister Schouten niet langer koploper proefdiervrije innovaties wil zijn maar voorloper. Het aantal veiligheidstesten of giftigheidsexperimenten is van 67.609 in 2017 naar 70.474 in 2018 met 2.865 dierproeven gestegen. Terwijl in 2017 25,6% van alle dierproeven die werden uitgevoerd uit dergelijke giftigheidsexperimenten bestonden, was dat in 2018 29.4%.

Jen Hochmuth: “Zonder een duidelijk en strikt proefdierbeleid verwatert elke nog zo veel belovende ambitie. Het is duidelijk dat het voorlopig bij loze beloftes blijft omdat het vervangen van dierproeven geen prioriteit is.”

Konijnen genetisch gewijzigd en uitgemolken
Het aantal genetisch gekweekte konijnen is bijna verdubbeld in 2018 ten opzichte van 2017. Volgens Animal Rights zal dit aantal de komende jaren alleen maar stijgen. De Centrale Commissie Dierproeven heeft namelijk in 2017 een vergunning afgegeven voor een project van het farmabedrijf Pharming om de melk van 1500 genetisch gewijzigde konijnen te gebruiken voor een potentieel nieuw medicijn. Vrouwelijke dieren worden meerdere keren per jaar zwanger gemaakt en na de bevalling worden de dieren dagelijks gemolken op een speciaal ontwikkelde melkstellage totdat ze na gemiddeld 2 jaar uitgemolken zijn en afgemaakt worden.

Jen Hochmuth van Animal Rights: “Als we werken met menselijk materiaal kunnen we meteen de juiste onderzoeksvragen in het ‘systeem’ stellen dat we willen genezen, namelijk de mens. Het feit dat proefdieren eerst genetisch gewijzigd dienen te worden is al een bewijs dat hun voorspellende waarde voor de mens nooit voldoende gaat zijn.”

Petitie ‘Stop de genetische modificatie van dieren’
Animal Rights is een petitie gestart voor een EU verbod op de genetische modificatie van dieren en roept de EU op om de wetgeving te herzien.

Jen Hochmuth: “Gedwongen genetisch modificatie is een schending van de integriteit van het dier en daarmee van zijn of haar basisrechten. Het gaat om het manipuleren van dieren voor menselijke doeleinden wat de intrinsieke waarde van die dieren ontkent alsof ze niets anders zijn dan menselijk eigendom. Daarom pleiten we ook voor de volledige vervanging van dierproeven.”