Wat betekent het om CO2-neutraal te zijn

In het kader van het klimaatakkoord van Parijs streeft de EU ernaar om tegen de tweede helft van de eeuw CO2-neutraal zijn. Wat wil dit precies zeggen? Het Europees Parlement heeft het onderstaande artikel gepubliceerd. 

Klimaatverandering heeft nu al gevolgen voor de hele wereld. Extreme weersomstandigheden zoals droogte, hittegolven, zware regenval, overstromingen en aardverschuivingen komen steeds vaker voor, ook in Europa. Daarnaast moeten verscheidene landen leven met de gevolgen van een stijgende zeespiegel, verzuring van de oceanen en een krimpende biodiversiteit.

Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius – een drempel die volgens het IPCC, het wetenschappelijk klimaatpanel van de Verenigde Naties, veilig is – is het essentieel om CO2-neutraal te zijn tegen 2050. Deze doelstelling werd ook vastgelegd in het klimaatakkoord van Parijs, dat door 195 landen ondertekend werd, waaronder ook de EU.

Doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs: De wereldwijde uitstoot moet zo spoedig mogelijk pieken en daarna moeten de emissies snel verminderen.

Wat betekent het om CO2-neutraal te zijn
Om CO2-neutraal te zijn, moet er een evenwicht zijn tussen de CO2-uitstoot en de opname van CO2 uit de atmosfeer in ‘carbon sinks’ (of natuurlijke koolstofputten), zoals bomen. Om deze CO2-balans te bereiken, moeten alle broeikasgassen van de wereld gecompenseerd worden door koolstofopname.

Koolstofputten zijn systemen die meer CO2 opnemen dan ze uitstoten. De voornaamste systemen zijn de bodem, bossen en oceanen. Volgens schattingen verwijderen natuurlijke putten tussen de 9,5 en 11 gigaton CO2 per jaar. Maar de jaarlijkse CO2-uitstoot in 2017 was maar liefst 31,1 gigaton. Tot hiertoe zijn er nog geen kunstmatige koolstofputten die voldoende koolstof kunnen absorberen om klimaatverandering te bestrijden.

De koolstof die in natuurlijke putten zoals bossen wordt bewaard, komt terug in de atmosfeer terecht via bosbranden, veranderingen in landgebruik of het kappen van bossen. Daarom is het essentieel om CO2-uitstoot te verminderen om klimaatneutraliteit te bereiken.

CO2-Compensatie
Een andere manier om de uitstoot te verlagen in een poging om CO2-neutraal te zijn, is de uitstoot van een bepaalde sector compenseren met een vermindering ergens anders.

Dit kan door te investeren in hernieuwbare energie, energie-efficiëntie of via het gebruik van schone, koolstofarme technologieën. Het EU-emissiehandelssysteem (ETS) is bijvoorbeeld een systeem om CO2-uitstoot te compenseren. Het ETS heeft tot doel de CO2-stoot van de industrie te verminderen door bedrijven te verplichten een vergunning te hebben voor elke ton CO2 die ze uitstoten.

Doelstellingen van de EU
De Europese Unie heeft een ambitieus klimaatbeleid. De EU wil de broeikasgasuitstoot tegen 2030 verlagen tot minstens 40% onder het niveau van 1990. In november 2018 presenteerde de Europese Commissie een langetermijnstrategie voor de EU om tegen 2050 een klimaatneutrale economie te realiseren.

In juni 2019 hebben de EU-leiders de EU-lidstaten en de Commissie opgeroepen om “méér werk te maken [...] van een klimaatneutraal EU, in overeenstemming met het klimaatakkoord van Parijs”. In een resolutie van 2019, heeft het Europees Parlement gevraagd naar ambitieuzere doelstellingen om de uitstoot tegen 2030 te verminderen om het doel van CO2-neutraliteit tegen 2050 te behalen.

Op dit moment hebben drie EU-landen de doelstelling om klimaatneutraal te zijn in de wet vastgelegd: Zweden wil een netto nul-uitstoot tegen 2045, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk tegen 2050.

Wat betekent het om CO2-neutraal te zijn (Foto: FOK!)