Robert Mugabe (95) overleden

Monique Verlind (DJMO)

De oud-president van Zimbabwe, Robert Mugabe, is op 95-jarige leeftijd overleden. Robert Mugabe werd geboren in het toenmalige Zuid-Rhodesië - een Britse kolonie - in een rooms-katholiek gezin. Hij studeerde in Zuid-Afrika en Tanzania. In 1958 vertrok hij naar het West-Afrikaanse land Ghana, dat door toedoen van president Kwame Nkrumah zojuist de onafhankelijkheid verworven had. Mugabe werd een bewonderaar van president Nkrumah. Het was Nkrumah namelijk als eerste Afrikaanse nationalist gelukt om een Britse kolonie naar de onafhankelijkheid te leiden.

In 1960 keerde Mugabe naar Zuid-Rhodesië terug. Hij werd lid van Joshua Nkomo's National Democratic Party (NDP; de Nationaal Democratische Partij). In 1961 werd de NDP echter door de Britse autoriteiten verboden en richtten Mugabe en Nkomo de Zimbabwe African People's Union (ZAPU) op. Mugabe werd vicesecretaris-generaal van de ZAPU. De ZAPU streefde naar directe onafhankelijkheid van Zuid-Rhodesië. In 1963 ontstond er een breuk tussen Nkomo en Mugabe en richtte Mugabe de Zimbabwe African National Union (ZANU) op. Sithole, een andere belangrijke nationalist, werd voorzitter van de ZANU. Mugabe werd secretaris-generaal.

In april 1979 werd Abel Muzorewa van de UANC gekozen als premier in Zimbabwe-Rhodesië. Deze verkiezingen werden internationaal niet erkend. In september 1979 begonnen de Lancaster House-vergaderingen in Londen die leidden tot onafhankelijkheid na verkiezingen. Bij de verkiezingen van februari 1980 behaalde Zanu PF 57 zetels; wel werd er door Britse waarnemers gesproken van 'intimidatie in bepaalde gebieden'. Alle 20 voor blanken gereserveerde zetels gingen naar de partij van Ian Smith. De oppositie bestond verder uit Nkomo's partij ZAPU (met 20 zetels) en Muzorewa's partij UANC (met drie zetels). Sitole's partij Zanu won geen zetels.

Mugabe voerde als premier een gematigd socialistisch bewind en hield rekening met de blanke minderheid. Er was sprake van een periode van verzoening. Hij stond bekend als sterk tegenstander van homofilie.

In 1982 werd de Vijfde Brigade opgericht door Mugabe. De leden van deze brigade kwamen van de ex-ZANLA-troepen en werden getraind door Noord-Koreaanse militairen. De Vijfde Brigade was verantwoordelijk voor de geschatte 20.000 doden in Matabeleland. Deze moorden, die aanhielden tot 1985, zijn nu erkend als een genocide. De Vijfde Brigade stond rechtstreeks onder het commando van Robert Mugabe en niet onder de leiding van het Zimbabwaanse leger.

Mugabe heeft uit binnen- en buitenland door de jaren heen veel kritiek gekregen vanwege zijn regeerstijl, die door leden van de oppositie en mensenrechtenorganisaties als autocratisch wordt bestempeld. In juli 2016 verloor hij om dezelfde reden zelfs de steun van veteranen uit de Onafhankelijkheidsoorlog, die hem decennialang hadden gesteund.

In december 2016 benoemde ZANU-PF Robert Mugabe als kandidaat voor de presidentsverkiezing in 2018. Tegen die tijd zou Mugabe 94 jaar oud zijn. Eind 2017 ontsloeg Mugabe zijn vicepresident en mogelijke opvolger Emmerson Mnangagwa. De algemene verwachting van analisten was dat daarmee de weg geplaveid werd voor Mugabes echtgenote om haar man als president en partijleider op te volgen. Op 14 november 2017 greep het leger in. Mnangagwa, die bij het leger erg populair is, werd door de militairen weer in de regering gezet.

Duizenden Zimbabwanen gingen de straat op om het aftreden van Mugabe als president te eisen. Op 19 november werd Mugabe afgezet als partijleider van zijn regeringspartij ZANU-PF, maar in een toespraak op die dag liet hij niet blijken of hij dacht aan aftreden als president. Op 21 november 2017 trad Mugabe alsnog af als president van Zimbabwe, naar eigen zeggen vrijwillig. Het parlement was echter dezelfde dag al gestart met een afzettingsprocedure. (Bron: Wikipedia)