Verdwenen onderzeeboten gezamenlijk onderzocht door Nederland en Malëisie

Monique Verlind (DJMO)

De wrakken van de onderzeeboten KXVII en O16 zijn verdwenen. Dat was de boodschap van het expeditieteam dat afgelopen weken de locatie van de oorlogswrakken voor de kust van Maleisië bezocht. Gisteren keerde het team terug. De inzet van de experts volgde uit eerdere samenwerkingsafspraken tussen Nederland en Maleisië die vandaag nog eens zijn bekrachtigd.

De expeditie die Nederland en Maleisië samen uitvoerden begon 28 juni. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed leidde de expeditie namens Nederland, in samenwerking met de Defensie Duikgroep (Koninklijke Marine). Het onderzoek bestond uit een cultuurhistorisch veldonderzoek, uitgevoerd door een voor deze gelegenheid speciaal samengesteld team van archeologen en Defensiespecialisten uit Nederland en Maleisië.

Vervolgstappen
In de intentieverklaring die de landen vandaag naar buiten brachten staan de eerste bevindingen van het onderzoek. Beide landen zijn verder in gesprek over de te nemen vervolgstappen. Ze zetten zich in om te achterhalen wat er met de verdwenen wrakken gebeurd is.

"Hierbij bouwen we voort op de recent ondertekende samenwerkingsovereenkomst tussen Nederland en Maleisië ten aanzien van maritiem erfgoed", aldus de betrokken bewindslieden. Naast Defensieminister Ank Bijleveld-Schouten van Defensie zijn dat minister van Cultuur, Onderwijs en Wetenschap Ingrid van Engelshoven en minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken.

Wrakken KXVII en O16
Hr. Ms. KXVII kwam niet terug van een patrouille die op 6 december 1941 begon, samen met Hr. Ms. O16. Van de O16 vond het expeditieteam nog enkele restanten op de zeebodem. Van de KXVII nog slechts een afdruk in de zeebodem.

Herdenking bij laatste rustplaats
"Dit bericht raakt ons diep", schrijven de ministers. "Deze wraklocaties van de schepen zijn de laatste rustplaats van de opvarenden en vormen een plek van herinnering. De nabestaanden zijn inmiddels op de hoogte gebracht." Uit respect voor de gesneuvelden is vorige week op beide locaties een herdenking gehouden door de leden van de expeditie.

Eerder verdwenen oorlogswrakken
In 2016 werd bekend dat in de Javazee 3 Nederlandse oorlogsgraven (gedeeltelijk) waren verdwenen. De wrakken van Hr. Ms. De Ruyter en Hr. Ms. Java waren onvindbaar en van Hr. Ms. Kortenaer bleek een groot deel verdwenen.