Vastzetten afgewezen asielzoeker mag niet altijd

Monique Verlind (DJMO)

Het is niet in alle gevallen toegestaan om een aan de grens afgewezen asielzoeker vast te houden totdat hij of zij wordt uitgezet. Asielzoekers die nog de mogelijkheid hebben om beroep in te stellen tegen de beslissing om hen de toegang tot Nederland te weigeren, mogen niet worden vastgezet.

De Nederlandse wetgeving bevat namelijk geen goede wettelijke basis om hen vast te houden in de periode dat zij nog beroep kunnen instellen. Ook is er op dit moment geen geschikt alternatief voor verblijf aan de buitengrens van Nederland. Dat staat in twee uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (5 juni 2019).

Toegang tot Nederland geweigerd
Het gaat in de uitspraken om twee vreemdelingen die aan de Nederlandse grens te horen kregen dat zij niet in aanmerking komen voor een asielvergunning. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid weigerde hen ook de toegang tot Nederland en droeg hen op het land onmiddellijk te verlaten. Om te voorkomen dat de vreemdelingen zouden verdwijnen en niet kunnen worden uitgezet, heeft de staatssecretaris hen een zogenoemde vrijheidsontnemende maatregel opgelegd. Dat wil zeggen dat de vreemdelingen in hechtenis worden genomen totdat zij worden uitgezet.

Geen goede juridische basis in Nederlandse wet
De staatssecretaris baseert zich bij het vastzetten van deze categorie asielzoekers op de Vreemdelingenwet. De rechtbank in Haarlem oordeelde eerder al dat de Vreemdelingenwet daar geen basis voor biedt als de asielzoekers in kwestie nog de mogelijkheid hebben om de afwijzing van het asielverzoek aan te vechten. De Afdeling bestuursrechtspraak bevestigt dat oordeel in de twee uitspraken van vandaag.

De Vreemdelingenwet kent wel mogelijkheden asielzoekers vast te zetten aan de grens, maar alleen als er nog moet worden beslist over de toegang van die asielzoekers tot Nederland. In deze zaken was daar al over beslist. De staatssecretaris had de asielzoekers de toegang immers al geweigerd. Om deze categorie asielzoekers ook vast te kunnen houden, zal de staatssecretaris de Vreemdelingenwet moeten aanpassen.