EU-landen: geen jihadisten terugnemen

Mick (Philosocles)

Lidstaten van de Europese Unie zeggen dat ze niet aan de oproep van de Amerikaanse president Donald Trump willen voldoen om gevangengenomen IS-strijders terug te nemen om in het land van herkomst te berechten. Of liever gezegd Trumps dreigement, want hij gaf aan ze vrij te willen laten indien ze niet worden teruggenomen.

"Nederland neemt geen IS-strijders op", aldus minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok tegen de NOS. De gevangenen zitten vooral in kampen onder controle van de Koerden. Die klagen dat ze niet de middelen hebben om te garanderen dat de gevangenen niet ontsnappen.

Blok was maandag in Brussel voor overleg met collega-ministers van de EU. Het standpunt zou niet zijn veranderd dat gevangengenomen militanten en hun familieleden moeten worden berecht op de plek waar de misdaden zouden hebben plaatsgevonden, schrijft The Journal.

Het probleem voor de EU-landen is dat bewijs voor Europese rechtbanken lastig te verkrijgen zou zijn. De vrees is dat zaken vervolgens niet tot strafoplegging leiden en veel gevangenen daarop moeten worden vrijgelaten. Men is bang dat er vervolgens aanslagen op Europees grondgebied worden gepleegd.

Maar samenwerking met rechtbanken ter plaatse werpt ook hindernissen op, met name in Irak. "In Irak geldt namelijk de doodstraf. Pas op het moment dat ze de doodstraf afschaffen, kan Nederland gaan samenwerken met het land", aldus minister Blok.

Praktische problemen
Nadat Frankrijk de strijders lange tijd staatsvijanden noemde, leek het eerder wel bereid ze terug te nemen. Parijs is daarvan echter weer teruggekomen. "Op dit moment reageren we niet op Trumps eisen", aldus minister van Justitie Nicole Belloubet. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas suggereert evenwel dat dat land IS-strijders zou kunnen terugnemen, maar dat er praktische problemen zijn. "Deze mensen kunnen alleen naar Duitsland komen als we er zeker van zijn dat we ze meteen kunnen opsluiten. Dat kan nu niet worden gegarandeerd."

Ook de Britten willen dat de gevangen worden berecht waar ze gevangen zijn genomen. Een paar dagen geleden kwam de kwestie daar in het nieuws door het opduiken in een Syrisch vluchtelingenkamp van Shamima Begum, die als 15-jarig schoolmeisje naar Syrië vertrok en zaterdag van een zoon beviel met wie ze naar het Verenigd Koninkrijk wil terugkeren. In eerste instantie liet de regering weten dat ook zij niet welkom was. Inmiddels zeggen de autoriteiten dat haar terugkeer niet wordt tegengehouden omdat ze niet van een misdrijf wordt beschuldigd. Wel kan ze in Groot-Brittannië alsnog worden aangeklaagd.

EU-buitenlandchef Federica Mogherini benadrukte overigens dat de EU zich als zodanig niet met de kwestie van de IS-strijders bemoeit. Volgens haar is het een zaak voor de nationale regeringen.