Jaarlijkse 'Gouden Windei' verkiezingen foodwatch weer van start

Vandaag start de jaarlijkse publieksverkiezing van foodwatch voor het meest misleidende voedselproduct: Het Gouden windei 2018. De 8 genomineerde voedingsproducten zijn: Albert Heijn Zoete aardappelpuree, Aldi Culinella bak&braad olijf, Vomar Roomboter reuze rozijnenbollen, Conimex (Unilever) Gembersiroop, Coca-Cola Smartwater, AH Zaanse hoeve plakken kaas, Venco Honingdrop en Jumbo Cherrytomaat pastasaus.

Stemmen kan hier. De winnaar wordt in de week voor kerst bekendgemaakt. 

Jaarlijkse 'Gouden Windei' verkiezingen foodwatch weer van start (Foto: foodwatch)

Het zijn weer ‘sterke’ kandidaten dit jaar: zo bevat Venco Honingdrop pakweg 150x meer suiker dan honing, zit er maar zo’n derde zoete aardappel in de zoete aardappelpuree en is het ‘inspired by clouds crispy’ smartwater van Coca-Cola gewoon duur water. Consumenten kunnen de komende twee weken hun stem uitbrengen op de stempagina. Vorig jaar won het ‘Goudeerlijk’ maisbrood van Jumbo, zonder maismeel. In 2016 won het sapje van Healthy People Blauwe bosbes en framboos dat vooral appel- en druivensap bevat.

Het jaar ervoor wonnen de cranberries van Albert Heijn die twee derde suiker en een derde besjes bleken te zijn. Genomineerden passen vaak hun product aan naar aanleiding van de nominatie. Vorig jaar bleef alleen het maisbrood van winnaar Jumbo ongewijzigd. Zo ging Aldi (beter leven) kalfslever in haar kalfsleverworst stoppen en haalde Unilever suiker uit haar ketjap.

"Het hele jaar word je als consument uitgelachen en voor de gek gehouden door handige marketeers van voedingsbedrijven. In de verkiezing om het Gouden Windei kan de consument zelf lachen om de doorgeprikte marketingleugens van de genomineerden", aldus Sjoerd van de Wouw, campaigner bij foodwatch.

Foodwatch ontvangt vaak klachten van teleurgestelde consumenten die zich misleid voelen in de supermarkt. De klachten komen onder meer binnen via het daarvoor opgerichte meldpunt misleiding. Zelf doet foodwatch ook al jarenlang onderzoek naar de waarheid achter claims op voedselverpakkingen. Aan de hand van dit onderzoek en de ontvangen klachten, worden jaarlijks de kandidaten geselecteerd die het volgens de waakhond nogal bont maken. Zij komen in aanmerking voor de prijs voor het meest misleidende voedselproduct: het Gouden Windei.

Het Gouden Windei wordt dit jaar voor de negende keer uitgereikt. In de afgelopen jaren hebben meer dan 100.000 consumenten hun stem uitgebracht. In 2017 won het ‘Goudeerlijk’ maisbrood van Jumbo. In 2016 won Healthy People Blauwe bosbes en framboos. In 2015 wonnen de gesuikerde cranberries van Albert Heijn. Het jaar ervoor won Capri-sun van Coca-Cola de omstreden prijs. In 2013 won Natrena Stevia Kristalpoeder van Douwe Egberts. Unilever won de prijs al twee maal: in 2012 met Becel pro-activ en in 2011 met Blue Band Goede Start Witbrood. Danone ontving het windei in 2010 met het product Actimel.

Wetgeving schiet tekort
Momenteel wordt de Europese voedselwetgeving aangepast. De Algemene Levensmiddelenverordening (178/2002) heeft een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid en de consumentenbelangen tot doel, maar uit een recente evaluatie blijkt dat dit doel lang niet altijd gehaald wordt. Het grote aantal misleidende producten illustreert dit op pijnlijke wijze. Toch stelt de Europese Commissie momenteel slechts cosmetische veranderingen voor.

Foodwatch voert hiertegen campagne en heeft acht eisen om tot betere consumentenbescherming te komen. Rond misleiding wil foodwatch onder andere dat de wet wordt aangepast om ook potentieel misleidende uitingen te verbieden (eis nr.3). Nu komen fabrikanten vaak nog met misleidende informatie weg omdat het moeilijk is om te bewijzen dat iets daadwerkelijk misleidend is. Het voorstel van foodwatch maakt het makkelijker om misleiding te voorkomen. Naast gebrekkige wetgeving, speelt ook de gebrekkige handhaving van de wet een negatieve rol.

De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) die moet beoordelen of consumenten niet misleid worden, is structureel onderbezet en geeft zelf al expliciet toe: ‘meldingen over misleiding neemt de NVWA niet direct in behandeling’. Bovendien heeft de overheid zelfregulering door de voedselindustrie hoog in het vaandel staan. Zodoende blijven misleidende voedselverpakkingen ongestoord in het winkelschap. Foodwatch is dit najaar een e-mailactie gestart om de handhaving te verbeteren.

Jaarlijkse 'Gouden Windei' verkiezingen foodwatch weer van start (Foto: foodwatch)