'Tropische Trump' wint Braziliaanse presidentsverkiezingen

Mick (Philosocles)

De rechts-populistische Jair Bolsonaro heeft de presidentsverkiezingen van Brazilië overtuigend gewonnen. De zogenoemde 'tropische Trump' hengelde 55 procent van de stemmen binnen tegen 45 procent voor zijn linkse opponent Fernando Hannad. Bolsonaro's overwinning is echter goeddeels een proteststem tegen Hannads Arbeiderspartij.

Hannad miste het charisma van voormalig president Lula da Silva, die werd vastgezet wegens corruptie, maar ondertussen nog steeds één van de populairste Braziliaanse politici is. Lula, zoals hij bekendstaat, werd vorig jaar veroordeeld omdat hij in 2011 smeergeld van een bouwbedrijf zou hebben aangenomen. De oud-president kon daardoor niet meedoen met de presidentsverkiezingen zoals hij had gewild, en de Hannad slaagde er vervolgens niet in om de oppositie te verenigen.

Bolsonaro kon echter wel het charisma en drive ten tonele brengen om de winst binnen te halen. De 63-jarige oud-militair sprak geregeld zijn steun uit voor de voormalige Braziliaanse dictatuur. Ook deed hij vrouwonvriendelijke, homofobe en racistische uitspraken. Zo zei hij dat hij zijn eigen zoons liever doodwenste dan dat ze als homo uit de kast zouden komen, en beschuldigde hij de zwarte Braziliaanse bevolking van luiheid.

Deze anti-establishment-houding maakt de komende president onder veel kiezers populair. Hij heeft beloofd de corruptie aan te pakken, en wil het geweld dat veel gebieden teistert aanpakken door wapenwetten te versoepelen. Het idee is dat bewapende burgers zich dan beter kunnen weren tegen criminelen.

Met de winst van Bolsonaro komt een einde aan de heerschappij van Lula's Arbeiderspartij, die van 2003 tot 2016 aan de macht was. Het stokje gaat nu over naar de Sociaal-Liberale Partij waarvan de komende president lid is. Op 1 januari 2019 zal Bolsonaro worden ingehuldigd.

Coup
De afgelopen twee jaar werd Brazilië door de conservatieve Michel Temer geleid. Hij werd president nadat Lula's opvolger van dezelfde partij Dilma Rousseff, die tussen 2011 en 2016 als eerste vrouwelijke president het land bestierde, ook wegens corruptie werd afgezet. Die afzetting verdeelde het land tot op het bot, en wordt door ongeveer de helft van het electoraat beschouwd als een politiek gemotiveerde coup door minstens net zo corrupte politici.

Temers presidentschap was uitermate impopulair, maar Hannad slaagde er desondanks niet in om de zweem van corruptie dat aan de Arbeiderspartij was gaan kleven, van zich af te schudden.

Bolsonaro wil Brazilië gaan regeren volgens een regime van law and order, en de normen en waarden van de traditionele familie. In zijn overwinningstoespraak zei de ex-militair dat het verwachte succes van zijn presidentschap "een eed aan God" is. Critici vrezen echter dat hij burgerrechten zal gaan inperken teneinde zijn verkiezingsbeloftes in te lossen.