'Toenemende dynamiek vraagt om wendbaar mkb'

Monique Verlind (DJMO)

Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap vraagt aandacht voor het concurrentievermogen van het mkb. In het Jaarbericht Staat van het MKB 2018 doet het Comité een beroep op het aanpassingsvermogen van bedrijven en overheid. “De toenemende dynamiek vraagt om een wendbaar mkb.”
Het Jaarbericht Staat van het MKB 2018 is op 3 oktober door het Comité voor Ondernemerschap overhandigd aan staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat. Dit gebeurde in bijzijn van koningin Máxima, lid van het Comité, bij het bedrijf Corrosion in Moerkapelle. Het jaarbericht is onder meer gebaseerd op nieuwe cijfers van het CBS.

Ontwikkelingen
De Nederlandse economie brak in 2017 op veel punten records. Het mkb heeft daaraan sterk bijgedragen met een banengroei van 132.000 in 2017. De groei van het mkb nam af, doordat de productiviteitsgroei afvlakte van 2,3% naar 1,3%. De analyse over de staat van het mkb in Nederland laat zien dat er onder de motorkap van onze economie structurele ontwikkelingen aan de gang zijn. Die vragen om een groot aanpassingsvermogen van ondernemers en overheid.

Winstwaarschuwing als aansporing
Bij het vorige jaarbericht in 2017 voorzag het Comité een ‘groeiplafond’ voor ondernemers en gaf het een ‘winstwaarschuwing’ af. De voorzitter van het Comité voor Ondernemerschap, Harold Goddijn: “Nederland behoort economisch bij de top van de wereld, maar kampioen zijn en kampioen blijven is wat anders. De wereld van morgen zal niet lijken op die van vandaag. We leven in een tijd van meerdere, ingrijpende transities tegelijk: van verduurzaming, digitalisering en internationalisering. Dat zal het uiterste vergen van ondernemers én van de overheid. Nederland moet werk maken van een nieuwe manier van produceren en groeien om de concurrentie aan te kunnen. We moeten productiever en slimmer worden. Dat geldt voor ondernemers en voor het beleid van de overheid.”

Motor voor verandering
Het jaarbericht laat zien dat het mkb een belangrijke motor voor verandering is. In 2017 werkten er 1,4 miljoen mensen bij bedrijven die in 2010 nog niet bestonden. Er zit veel potentie in het Nederlandse mkb. Die potentie moet nog meer worden vertaald in vernieuwing en productiviteitsgroei, die nodig is voor een robuuste concurrentiepositie in een sterk veranderende economie. Goddijn: “Het mkb levert de groeiers van de economie van morgen. Daarvoor zal het brede mkb-peloton een tandje moeten bijschakelen. De toenemende dynamiek vraagt om een wendbaar mkb.”

Modernisering arbeidsmarkt
Veel mensen zijn in het mkb aan het werk gekomen, maar de roep om gekwalificeerd personeel neemt hand over hand toe. Inmiddels is voor 25 procent van de bedrijven personeelstekort echt een probleem; dat is meer dan twee keer zoveel in anderhalf jaar tijd. Volgens een schatting zal de digitalisering 17 procent van de banen kosten maar ook 17 procent nieuwe, andersoortige banen opleveren. Dat vraagt om grootschalige en ingrijpende bijscholing en omscholing. Ofwel om een andere inzet van mensen en middelen.

Succesvolle bedrijven onderscheiden zich op dit punt: ze investeren in hun mensen en vernieuwen daarbij hun organisatie en werkprocessen. Ook voor de overheid ligt hier een opgave, in het bijzonder voor de regulering van de arbeidsmarkt. Als die niet wordt aangepakt, kan dat een vertragende factor zijn in het proces van aanpassing aan de snel veranderende omstandigheden.

Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap is ingesteld door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat om ondernemerschap in Nederland te stimuleren. Daarbij richt het Comité zich op versterking van het groeipotentieel van het midden- en kleinbedrijf. Elk jaar geeft het Comité een trendanalyse uit in de vorm van het Jaarbericht Staat van het MKB.