Minister Bijleveld: een goed begin, maar meer nodig

Cobra4

De NAVO-defensieministers, onder wie Ank Bijleveld-Schouten, kwamen vandaag en gisteren bijeen om te spreken over de laatste ontwikkelingen, waaronder de modernisering van de NAVO, samenwerking met de EU en de lastenverdeling.

Secretaris-generaal Jens Stoltenberg meldde deze week dat de defensie-uitgaven van de NAVO-landen omhooggaan. Een aantal landen, waaronder Nederland, blijft echter achter bij de afgesproken 2% van het Bruto Nationaal Product. Dit laatste werd nog eens nadrukkelijk onder de aandacht gebracht door de Amerikaanse minister van Defensie Mattis.

Bijleveld gaf aan dat Nederland de goede weg is ingeslagen, maar dat er meer moet gebeuren. "De NAVO is de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid. Er is nu nog meer onzekerheid in de wereld dan 4 jaar geleden met dreigingen aan de oost- en de zuidgrens van Europa. Daarom moeten we investeren in Defensie. Bovendien staat onder de afspraken die we destijds hebben gemaakt om meer uit te geven de handtekening van Nederland." De komende kabinetsperiode wordt in totaal 5 miljard aan het Defensiebudget toegevoegd en in 2018 investeren we 26% in nieuw materieel. "Dat is een goed begin. Maar de komende jaren zijn substantiële vervolgstappen nodig. Het gaat om een proces van lange lijnen", zo hield de minister haar collega’s in Brussel voor.

Transport
Militairen en defensiematerieel moeten in de toekomst veel soepeler door Europa kunnen bewegen. Een Nederlands voorstel om de nu vaak stroperige procedures te versnellen door binnen vijf dagen diplomatieke toestemming te krijgen, kan rekenen op brede steun bij de NAVO-landen.

Bijleveld kreeg in Brussel ook de steun van NAVO-topman Jens Stoltenberg. De bedoeling is dat de 29 regeringsleiders op hun top in juli politieke toezeggingen doen en vervolgens concrete doelstellingen vastleggen, bijvoorbeeld voor het aanpakken van infrastructurele knelpunten. De Amerikaanse minister Jim Mattis toonde zich eerder al enthousiast.

Het initiatief voor een 'militaire snelweg' is een belangrijk voorbeeld van de samenwerking tussen de EU en de NAVO. Aan de EU-kant hebben 24 landen getekend voor het project. Bijleveld wil druk op de ketel houden. Op 1 maart organiseert Nederland een aftrapbijeenkomst in Den Haag met de EU-lidstaten die deelnemen aan het zogenoemde PESCO-project.

Militair transport door Europa voor bijvoorbeeld oefeningen in Oost-Europa geeft nu veel bureaucratische rompslomp. Soms zijn honderden documenten nodig en kan het weken en soms wel maanden duren voordat een land toestemming geeft. In het geval van een militair conflict kunnen de regels opzij worden gezet.

In reactie op nieuwe dreigingen hebben de NAVO-ministers besloten dat er een nieuw commando komt voor het versoepelen van militaire transporten binnen Europa. Dat komt vrijwel zeker in Duitsland. Een besluit over de locatie en hoeveel mensen er komen te werken wordt in juni verwacht.

Te nemen besluiten
Tijdens de NAVO-top in juli volgen besluiten over:

  • aanpassing van de NAVO-commandostructuur. Dit zorgt er voor dat de organisatie ook met nieuwe dreigingen en uitdagingen haar kerntaken (collectieve verdediging, crisisbeheersing en coöperatieve veiligheid) kan blijven doen;
  • verdere verdieping van de samenwerking met de EU;
  • de start van een NAVO-missie in Irak.

De NAVO levert in Irak nu kleinschalige training met mobiele teams, die bijvoorbeeld Iraakse mijnenruimers trainen. De minister kon haar collega’s melden dat Nederland ruim 200.000 euro beschikbaar stelt voor een multinationale training op het gebied van ontmijning. Ministers van Defensie hebben opdracht gegeven om te werken aan het omzetten van deze kleinschalige trainingsactiviteiten naar een NAVO ‘trainingsmissie’. Over een mogelijke Nederlandse bijdrage aan deze missie wordt later besloten.

Minister Bijleveld: "De NAVO is de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid." (Foto: Ministerie van Defensie)
Minister Bijleveld: "De NAVO is de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid." (Foto: Ministerie van Defensie)